اعتماد به نفس دروغین

آدم باید اعتماد به نفس داشته باشه. چه معنا داره که اجازه بدیم دیگران در مورد زندگی ما نظر دهند و سلایقشون رو به ما تحمیل کنند. اونها باید بدونن که روال زندگی ما هیچ تغییری نمی‌کند. اونها باید بدونن که هر مشکلی در رابطه با من به ضعف‌های خودشون برمی گرده و اشکالی در کار من نیست. اصلاً نباید از دیگران طلب کمک کرد. هیچ وقت نباید با اونها درد و دل کرد. اصلاً صحبت‌های معمولی رو هم باید با اونها محدود کرد چرا که نکنه با این کار راه رو برای دخالت‌های نابجای زندگی مون باز کنیم. من موفقیت‌های ویژه‌ای دارم که هیچ کس اونها رو نداره و نمی تونه داشته باشد. همه باید در قبال خواسته‌های من مطیع باشن. سلیقه من بر همه برتری داره.

این گفته‌ها درست اما اگر از درونم خبر داشته باشید خواهید دید که 180 درجه با ظاهرم متفاوته. بعضی وقتا احساس می‌کنم هیچ توانمندی و موفقیتی تا به حال نداشتم. گاهی احساس پوچی فراوان می‌کنم. آنقدر خودم رو بی ارزش می دونم که حتی دوست ندارم گاهی با دیگران ارتباط برقرار کنم. حس می‌کنم اگر لباس‌های فاخر تنم نکنم قابل احترام نیستم ...

اعتماد به نفس باور خویش است البته به روشی منصفانه. اگر نگاهی به خویشتن بیاندازیم خواهیم دید که نقاط قوت و ضعف به همراه هم در ما وجود دارند اما با استفاده از توانمندی‌ها می‌توانیم نقاط ضعف را کم رنگ کرده و یا از بین ببریم.

اعتماد به نفس این اجازه را به ما می‌دهد که خود را همان گونه که هستیم، بپذیریم و محترم بشمریم.

کسانی که اعتماد به نفس واقعی دارند نیازی به اثبات افراط گونه خود به دیگران نمی‌بینند. و از این طریق به ظاهر سازی های افراط گونه و تجملی نمی‌پردازند. اعتماد به نفس چهره‌ای آرام و موجه و صبور را به افراد هدیه می‌کند که سینه‌شان را برای مواجهه با مسائلی خلاف ذهنیت خود فراخ می‌نماید.

امام علی (ع): ارزش هر فرد وابسته به روشی است که اتخاذ می‌کند اگر خود را حفظ کند رفعت مقام پیدا می‌کند و اگر آن را خوار شمرد به پستی می‌گراید.(1)

افراد با اعتماد به نفس پایین و یا دروغین مرتباً سعی دارند تا با ابراز عقاید و سماجت بر روی آن‌ها تأییدیه اطرافیان را اخذ کنند و خود را برای دیگران توجیه نمایند. اگر به توانایی‌های خود باور داشته باشیم چه نیازی به مقایسه خود با دیگران است. مقایسه با دیگران زمانی می‌تواند برای افراد مفید باشد که آنها را در یک رقابت سالم وارد کند و باعث رشد و ارتقاء شود.

 اگر قرار باشد در نتیجه مقایسه خود مدام در حسرت و آه نداشته ها بسر ببریم چیزی جز سرزنش‌های درونی و انتقاد مداوم برای ما نخواهد داشت و ما را در یک چرخه معیوب برای افت روزافزون اعتماد به نفس گرفتار می‌کند. خودباوری دروغین افراد را در مواقع ناکامی و بی نتیجگی به پوچی می‌رساند و توان شروع دوباره و انگیزه‌های لازم برای سازندگی را به صفر نزدیک می‌کند. در حقیقت خوباوری دروغین نقابی است که افراد با اعتماد به نفس پایین در برابر خود می‌گیرند تا بتوانند از این طریق خود را بهتر جلوه دهند و مدافع حقوق خود و اثبات کننده وجودشان باشند در حالی که معمولاً این روی سکه اعتماد به نفس تنها باعث طرد فرد از طرف اطرافیان شده و محبوبیت را که آرزوی شخص است به مغروریت تبدیل می‌کند.

 این نقاب دروغین باعث می‌شود که فرد احساس کند برای نشان دادن و ابراز وجود خود باید گاردی را در مقابل دیگران برای خود بگیرد تا آنها او را جدی بگیرند و به حریم ضخیم شخصی او وارد نشوند. و از پذیرفتن هر انتقاد و ابراز عقاید سر باز زند. در حالی که اعتماد به نفس واقعی یکی از عوامل یاری رسان برای ایجاد محبوبیت و مقبولیت برای فرد است.

امام علی (ع) شخصیت انسانی گوهر گران بهایی است که هر کس آن را حفظ کند رشد یابد و هر کس آن را پست گرداند فرو می افتد.(2)

اعتماد به نفس به شخص کمک می‌کند که منبع مورد تأیید واقع شدن را از درون خود بیابد و به دنبال تأیید و تشویق دیگران نباشد و آرامش را از منابع خارجی بدست نیاورد. باور به دوست داشتنی بودن دیگر وابستگی به ابراز علاقه دیگران و یا ابراز محبت افراطی به دیگران را نقض می‌کند و می‌آموزد که تو خوبی و توانا و نیازی به گفتن دیگران نیست.

اعتماد به نفس به شخص کمک می‌کند که منبع مورد تأیید واقع شدن را از درون خود بیابد و به دنبال تأیید و تشویق دیگران نباشد و آرامش را از منابع خارجی بدست نیاورد.

پی نوشت:

1. غررالحکم

2. همان

فهیمه کهتری