سیره و سنت دخت گرامی پیامبر ـ حضرت زهرا (س) ـ تصویری از خانواده شایسته و آرمانی اسلام را پیش روی صاحبان خرد و اندیشه قرار می‌دهد.

در این مجال، به گوشه‌ای از این زندگی سراسر الهی اشاره و برخی عوامل تحکیم خانواده را در جلوه‌های رفتاری و گفتاری حضرت زهرا (س) بررسی می‌کنیم.

مدارا با شرایط اقتصادی شوهر

آنچه در این زمینه از زندگی نورانی حضرت زهرا (س) به ما رسیده، نشان می‌دهد که آن بانوی بی‌همتا، در شرایط خاص زندگی مشترک نیز با همسر خود همراهی می‌کرده است. چنان که در شرح زندگی‌اش آمده است: «روزی امام علی (ع) به همسر بزرگوار خود فرمود: فاطمه جان! آیا غذایی داری تا رفع گرسنگی کنم؟ آن بانوی بزرگوار پاسخ داد: خیر! سوگند به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید، دو روز است که در خانه غذای کافی نداریم. امام علی (ع) با تأسف فرمود: فاطمه جان! چرا به من خبر ندادی تا غذا تهیه کنم؟ فاطمه (س) فرمود: ای اباالحسن! من از پروردگار خود حیا می‌کنم که چیزی از تو درخواست کنم که فراهم کردن آن در توانت نیست». [1]

شناخت دقیق روحیات همسر

یکی از عوامل بسیار مهم و اساسی در تحکیم بنیان خانواده، برخورد شایسته با همسر است. فراست و کاردانی در اداره منزل و رفتار با همسر، می‌تواند راز موفقیت در همسرداری باشد.

حضرت فاطمه زهرا (س) به ظرافت‌های روحی حضرت علی (ع) آگاه بود و به آنها توجه می‌کرد و در شرایطی که کسی همسر بزرگوارش را درک نمی‌کرد و به حقیقت رفتار و کردار او پی نمی‌برد، یار و همدم ایشان بود. برای نمونه شبی یکی از یاران امام علی (ع)‌، در تاریکی نخلستان، شاهد حالات عرفانی و راز و نیاز شگفت‌انگیز آن حضرت با معبود خویش بود. ناگهان دید که حضرت مانند چوب خشکی به زمین افتاد. پس گمان کرد ایشان از دنیا رفته است و هراسان آنچه را دیده بود، به حضرت زهرا (س) خبر داد. آن بانوی گرامی با شناختی که از روحیات ایشان داشت فرمود:

این حالتی است که به دلیل ترس از پروردگار برای وی پدید آمده است. [2]

محترمانه صدا کردن [3]

یکی از اسرار کامیابی در زندگی مشترک، دقیق بودن در مسائل جزئی و ظریف است، از جمله صدا کردن همسر که جزو امور روزانه زندگی خانوادگی است و در صورتی که احترام‌آمیز باشد، پژواکی از محبت و صمیمیت ایجاد خواهد کرد. حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) در رعایت این نکته نیز الگو بوده‌اند. نقل است حضرت زهرا (س) نام همسر خود را با احترام بر زبان می‌آورد. گاهی وی را با کنیه «اباالحسن» می‌خواند و گاهی با لقب «یا امیرالمؤمنین»

پی نوشتها:

[1]. نک: علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمه، تهران، اسلامیه، 1381، ج 2، ص 26.

[2]. محمد بن علی ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، تهران، ذوی القربی، 1379، ص 124، با تلخیص از: کتاب زنان (فصل‌نامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان)، سال هفتم، زمستان 1383، ش 26، مهدیه سادات مستقیمی، مقاله آرمان‌پذیری خانواده در مکتب فاطمی، صص 151 و 152.