اجداد ما براي خنک شدن از چيزي شبيه بادبزن‌هاي دستي استفاده مي‌کردند يا بوته‌هاي مرطوبي جلوي خانه‌هایشان مي‌گذاشتند تا هواي داغي که روي آن‌ها مي‌وزد خنک شود و خانه‌شان را خنک کند. بعدها با پيشرفت معماري، بادگيرها جاي بوته‌ها را گرفتند و بعدتر، با کشف الکتريسيته، پنکه جايگزين آن بادبزن‌هاي اوليه شد و کولرهاي آبي جاي بادگيرها را گرفتند. امروزه اما براي خنک کردن خانه‌ها معمولاً از کولرهاي آبي يا گازي يا پنکه استفاده مي‌شود. به نظر شما کدام‌يک از اين گزينه‌ها سالم‌تر و کم‌خطرتر است؟ ...

خيلي‌ها فکر مي‌کنند پنکه ديگر قديمي شده و کاربرد ندارد اما هنوز هم طرفداران پنکه، کم نيستند. حرکت پره‌هاي اريب پنکه، هواي داخل خانه را جابه‌جا مي‌کند و سبب تهويه محيط مي‌شود. اگرچه باد پنکه به خنکي باد کولرهاي آبي و گازي نيست اما براي آن‌هایی که در مقابل کولر‌هاي آبي دچار تن درد مي‌شوند، گزينه مناسبي است.

 امروزه روي پشت‌بام بيشتر خانه‌هاي قديمي‌ساز مي‌توانيد کولرهاي آبي و کانال‌هاي مربوط به آن را ببينيد. در کولر آبي، سرما با استفاده از تبخير قطرات بسيار ريز آبي که با هوا آميخته شده، توليد مي‌شود. اين نوع کولرها براي نقاطي که آب و هوايي خشک دارند، مناسب‌اند اما استفاده از آن‌ها در مناطقي که رطوبت بالايي دارند (مثلاً در شهرهاي شمالي و جنوبي که شرجي هستند)، چندان مناسب نيست. کولرهاي آبي اگرچه مزايايي دارند، مضراتي هم دارند که به نظر مي‌رسد با توجه به آن‌ها يا بايد کولرهاي گازي را جایگزینشان کرد يا اصول بهداشتي و ايمني آن‌ها را به‌طور کامل به اجرا درآورد. 

کولرهاي گازي هواي درون خانه را به درون مي‌کشند و خنک مي‌کنند. بنابراين احتمال ورود آلودگي از بيرون خانه به درون خانه بسيار کمتر است اما مشکل اصلي اين کولرها، مصرف بالاي انرژي است.

کولرهاي گازي

کولرهاي گازي برخلاف کولرهاي آبي رطوبت محيط را افزايش نمي‌دهند و در مناطق مرطوب کارايي زيادي دارند. تا 10 سال پيش کولرهاي گازي تنها در شهرهاي جنوبي کشور استفاده مي‌شد اما چند سالي است که استفاده از آن‌ها تقریباً در همه جا رايج شده است. کولرهاي گازي هواي درون خانه را به درون مي‌کشند و خنک مي‌کنند. بنابراين احتمال ورود آلودگي از بيرون خانه به درون خانه بسيار کمتر است اما مشکل اصلي اين کولرها، مصرف بالاي انرژي است که البته با نصب و نگهداري مناسب و با رعايت تناسب ظرفيت برودتي کولر با فضاي موردنظر مي‌توان اين مشکل را نيز به حداقل رساند. کولرهاي گازي به لحاظ شکل ظاهري و نوع کاربردشان به دو نوع اصلي تقسيم مي‌شوند: پنجره‌اي و اسپليت. برق مصرفي کولرهاي پنجره‌اي 5/2 برابر اسپليت است و اگرچه انواع اسپليت از انواع پنجره‌اي گران‌ترند ولي اين گراني در طول چند سال و با توجه به قبض برقي که پرداخت مي‌کنيد، جبران خواهد شد.

6 توصيه به آن‌هایی که مي‌خواهند کولر گازي بخرند

1- هنگام انتخاب نوع و قدرت کولر گازي،ابعاد اتاق‌هايتان را در نظر بگيريد.

2- موتور برخي کولرهاي گازي براي مناطق جغرافيايي بسيار گرم و مرطوب ساخته شده و هيچ نيازي نيست در شهري مثل تهران از اين کولرها تهيه کنيد.

3- کولرهاي گازي که به‌صورت قاچاق وارد مي‌شوند، اگر چه ارزان‌ترند ولي ضمانت‌نامه ندارند و چندان قابل اعتماد نيستند.

4- از فروشنده بخواهيد آدرس نزديک‌ترين نمايندگي نصب و خدمات بعد از فروش کولر را زير فاکتورتان قيد کند.

5- استفاده از مواد ضدزنگ در کولرهاي اسپليت باعث طولاني شدن عمر دستگاه و تبادل سريع گرما و سرما مي‌شود و در کاهش مصرف برق و راندمان نهايي نيز تأثیر متقابل دارد.

6- کولرهاي گازي درجه تنظيم دما دارند. تنظيم اين درجه روي 18 تا 22 سبب مي‌شود وقتي هواي اتاق به اين درجه رسيد، خود به خود کولر خاموش شود و انرژي کمتري مصرف شود.