معيارهاي انتخاب همسر

پس از مطرح کردن معيارهاي انتخاب همسر ، سؤالي که در ذهن همه افراد مطرح می‌شود اين است که چگونه می‌توان قبل از ازدواج به خصوصيات روحي و رواني همسر پي برد؟ و آيا می‌شود با رعايت موازين شرعي و عرفي، شخصي را قبل از ازدواج شناخت؟

خواستگاري در درجه اول احترام و اکرام به جنس مؤنث است.

جواب اين سؤال تا حدودي مثبت است به شرطي که عاقلانه با موضوع برخورد شود. به پسران جوان توصيه می‌کنیم، دقت کنيد شخصي را که براي ازدواج انتخاب می‌کنید، آيا شخصيت اجتماعي، يعني مجموعه حرکات، رفتارها، آدابِ معاشرت و برخورد اجتماعی‌اش با عقايد شما همخوان هست يا خير؟ اگر همخواني وجود داشت تحقيقات جزئی در مورد خانواده‌اش به عمل آوريد و خانواده او را با خانواده خود از لحاظ اقتصادي ، اجتماعي مقايسه کنيد، اگر در يک رديف بوديد به خواستگاري برويد.

دختر خانم‌های جوان بايد ابتدا تحقيقات جزئی در مورد خواستگارشان به عمل آورند اگر در کليات مانند وضعيت اقتصادي و اجتماعي، موقعيت شغلي و تحصيلي، فرد مورد نظرشان با آن‌ها همخوان است، اجازه دهند خواستگار به خانه آن‌ها بيايد.

تاريخچه خواستگاري به قبل از ميلاد مسيح برمي گردد. خواستگاري از طرف مردان انجام می‌شده. به عبارت ديگر مرد به خواستگاري زن می‌رود، و اين امر به خاطر تفاوت‌های روان شناختي زن و مرد است، خواستگاري در درجه اول احترام و اکرام به جنس مؤنث است.

زماني که به خواستگاري می‌روید و يا از شما خواستگاري می‌شود، زيباترين لباس‌هایتان را به تن کنيد و پوششي شيک و مناسب داشته باشيد. اولين ديدارها هميشه در اذهان باقي می‌مانند. عده‌ای با لباس‌های نامناسب و نه چندان تميز به خواستگاري می‌روند و تصورشان اين است که اين شخص بايد وضعيت زندگي مرا بداند در صورتي که اين وضعيت خاطره خوشي به‌جا نمی‌گذارد. در تمام طول مراسم خواستگاري متانت و وقار بايد از ناحيه هر دو خانواده مراعات شود و رفتارهاي نامناسب و جلف ، ذهنیت‌های بدي را رقم می‌زنند.

هنگام صحبت کردن فرد مورد نظرتان، سراپا گوش باشيد، و دقت لازم را به عمل آوريد تا مطالب گفته شده را بهتر بتوانيد به خاطر بسپاريد و هنگامي که خودتان صحبت می‌کنید نيز سعي کنيد، سنجيده حرف بزنيد. پس از اين که از گذشته و شرح حال فرد مقابل مطلع شديد می‌توانيد ديدگاهش را راجع به مذهب سؤال کنيد.

در هنگام صحبت کردن با فرد مورد نظر در اولين جلسه بنا را بر صداقت و يکرنگي بگذاريد و متعهد شويد که آنچه می‌گویید کاملاً از سر صدق و صفا باشد و به اين تعهد خود نيز پاي بند شويد. بهتر است به‌عنوان اولين سؤال از فرد مقابل بخواهيد خودش را کامل معرفي کند؛ به عبارت ديگر از او بخواهيد خلاصه‌ای از گذشته زندگی‌اش براي شما بگويد خودتان نيز متقابلاً خلاصه‌ای از سرگذشت خود را مطرح نماييد.سرگذشت و بيوگرافي شامل اين موارد می‌شود: معرفي کامل نام و نام خانوادگي، شغل، سن، شغل پدر و مادر، ميزان تحصيلات هر يک از آن‌ها، وضعيت شغلي و تحصيلي و سني ديگر افراد خانواده، و اين که شما در چه خانواده‌ای و با چه شرايطي بزرگ شديد و مسائل خاص زندگي شما در گذشته چگونه بوده است. در هنگام صحبت کردن فرد مورد نظرتان، سراپا گوش باشيد، و دقت لازم را به عمل آوريد تا مطالب گفته شده را بهتر بتوانيد به خاطر بسپاريد و هنگامي که خودتان صحبت می‌کنید نيز سعي کنيد، سنجيده حرف بزنيد. پس از اين که از گذشته و شرح حال فرد مقابل مطلع شديد می‌توانید دیدگاهش را راجع به مذهب سؤال کنيد. بپرسيد نگرش شما راجع به مذهب چيست؟ مذهب چقدر در زندگي شما نقش دارد و تا چه اندازه به آن اهميت می‌دهید؟ و بعد متقابلاً ديدگاه خودتان را راجع به مذهب مطرح نماييد و دقيقاً نگرش خود را در اين مورد تشريح نماييد؛ اگر براي مثال در مورد احکام مقيد هستيد و علاوه بر واجبات، مستحبات را نيز رعايت می‌کنید، اين مورد را حتماً تذکر دهيد و با نگرش‌ها و احساسات فرد مقابل مقايسه نماييد.

مطلب ديگري که می‌توانيد سؤال کنيد نگرش مخاطب شما راجع به مسائل اقتصادي و نحوه درآمد است، در اينجا شغل خود و ميزان درآمد ماهيانه خود را مطرح کنيد؛ بلوف نزنيد، آنچه واقعاً هست را بگوييد.

خانم‌ها نيز بايد از خواستگارشان سؤال کنند به نظر شما يک زن و همسر ايده آل چگونه فردي می‌تواند باشد و بعد صفات مطرح شده را با خصوصيات و ساختمان رواني خود مقايسه کنند، اگر ناهمخواني يافتند بايد بگويند اين ویژگی‌ها را ما نداريم و يا اصلاً با ساختمان رواني ما بيگانه است، خانم‌ها حتماً سؤال کنند انتظار مرد مورد نظرشان از آن‌ها چيست، به نظر آن‌ها زن بايد با چه نوع پوششي در اجتماع ظاهر شود، چگونه بايد با مردم نشست و برخاست نمايد. نظرش راجع به شاغل بودن زن چيست.

امکانات مالي خود را توضيح دهيد، اگر توان مالي شما در شرايط فعلي بيشتر از امکانات موجود نيست اين مورد را نيز تذکر دهيد و سپس نظر دختر خانم را در اين مورد بخواهيد، ببينيد ايشان چه مقدار پول را براي داشتن يک رفاه نسبي لازم می‌دانند، و اگر خواسته‌های ايشان با درآمد شما همخوان نيست موضوع را مطرح و روي آن تأکيد نماييد،

وعده‌ها و قول‌هایی که با امکانات شما نمی‌خواند و امکان برآورده شدنش نيست ندهيد.

هميشه براي بهتر شدن زندگي تلاش کنيد ولي قول‌های نا به‌جا ندهيد. علاوه بر نگرش خود و فرد مورد نظر، در مورد مسائل مادي و اقتصادي بايد موقعيت اقتصادي هر دو خانواده را با يکديگر مقايسه کنيد. فراموش نکنيد بسيار مهم است که دختر و پسر از يک رديف اقتصادي با يکديگر ازدواج کنند و ازدواج طبقات متضاد اجتماعي اصلاً صلاح نيست.

يکي ديگر از مطالبي که حتماً بايد در جلسه خواستگاري پرسيده شود،ارزش‌های خانوادگي است. بايد بفهميد در خانواده فرد مقابل چه چيزهايي ارزش است. اگر در خانواده شما تحصيل جايگاه مهمي دارد و خانواده براي تحصيلات و فرد تحصيل کرده ارزش زيادي قائل هستند، ولي در خانواده شخص مورد نظر شما هيچ بهايي به تحصيل و تحصيل کرده داده نمی‌شود، جاي تأمل دارد؛ بايد اندکي دست نگه داريد. يا چنانچه در خانواده شما حجاب و رعايت کردن آن بسيار مهم است و يکي از ارزش‌های حساس در خانواده به شمار می‌رود ولي در خانواده طرف مقابل حجاب کم رنگ است و يا اصلاً جايگاهي ندارد و در عوض پول مهم‌ترین ارزش است، در اينجا شما با يکديگر همخواني نداريد.

بعد از بررسي نگرش‌هاي فرد مقابل راجع به مذهب و مسائل اقتصادي و ارزش‌های خانوادگي، نوبت به بررسی ارزش‌های درون فردي می‌رسد. در اينجا افکار، عقايد، ايده آل‌ها و علائق را به‌طور کاملاً جزئی مطرح کنيد. آقايان حتماً از خانم‌ها بپرسند، به نظر آن‌ها يک مرد ايده آل چگونه فردي است، و چه شرايطي بايد داشته باشد؟ اگر خصوصياتي را که خانم مطرح می‌کند در وجود شما نيست سريعاً اعلام نماييد اين خصوصيات فردي مورد نظر شما، در ما نيست و يا اصلاً نمی‌توانيم این‌گونه باشيم. خانم‌ها نيز بايد از خواستگارشان سؤال کنند به نظر شما يک زن و همسر ايده آل چگونه فردي می‌تواند باشد و بعد صفات مطرح شده را با خصوصيات و ساختمان رواني خود مقايسه کنند، اگر ناهمخواني يافتند بايد بگويند اين ویژگی‌ها را ما نداريم و يا اصلاً با ساختمان رواني ما بيگانه است، خانم‌ها حتماً سؤال کنند انتظار مرد مورد نظرشان از آن‌ها چيست، به نظر آن‌ها زن بايد با چه نوع پوششي در اجتماع ظاهر شود، چگونه بايد با مردم نشست و برخاست نمايد. نظرش راجع به شاغل بودن زن چيست. اگر خانم‌ها در شرايط فعلي شاغل‌اند و به شغلشان نيز علاقه‌مند هستند و کار کردن برايشان اهميت دارد، ولي احساس می‌کنند خواستگارشان نظر چندان مساعدي نسبت به شاغل بودن زن ندارد بايد به اين نکته تأکيد شديد کنند، حتي در صورت لزوم آن را شرط ضمن عقد قرار دهند.

فرد مورد نظر را مورد مطالعه قرار دهيد نکات مثبت را در شخصيت و موقعيت وي جستجو کنيد و آن را در يک ستون زير هم قرار دهيد در مقابل ستوني را نيز به صفات و خصوصيات منفي اختصاص دهيد. آن مورد يا مواردي از خصوصيات منفي را که اطمينان صد در صد داريد تغيير می‌نماید مثبت حساب کنيد. و سپس آن‌ها را مورد سنجش قرار دهيد و تحليل کنيد.

مسئله ديگري که بايد در خواستگاري مطرح شود برنامه‌های فعلي و برنامه‌های آينده است. وضعيت فعلی‌تان را کاملاً مشخص نماييد، برنامه‌های آينده را نيز حتماً مطرح کنيد. اگر قصد ادامه تحصيل داريد اين نکته را تذکر دهيد. اگر قصد جا به‌جايي و مسافرت خارج از کشور داريد، بايد قبل از ازدواج مطرح نماييد. اگر بیماری‌های جسماني خاص داريد، و يا قبلاً در زندگي شما اتفاقي افتاده است (احتمالاً نامزدي يا عقد داشته‌اید و ناموفق بوده است و يا مسائل مشابهي داشته‌اید) آن‌ها را پنهان نکنيد قبل از اين که همسرتان از ديگران بشنود و نسبت به شما بی‌اعتماد گردد خودتان مطرح نماييد؛ در اين صورت وجدان راحتي نيز خواهيد داشت.

شايد همه اين مطالب را در جلسه خواستگاري نتوان مطرح کرد، هيچ اشکالي ندارد تعداد جلسات خواستگاري را اضافه نماييد، مشروط به اين که حسن نيت داشته باشيد. بعد از اين که طي جلسات خواستگاري اطلاعات لازم را دريافت کرديد و نکته‌ای بر شما مبهم نماند، زمان ارزشيابي و تجزيه و تحليل فرا می‌رسد. در اينجا فرد مورد نظر را مورد مطالعه قرار دهيد نکات مثبت را در شخصيت و موقعيت وي جستجو کنيد و آن را در يک ستون زير هم قرار دهيد در مقابل ستوني را نيز به صفات و خصوصيات منفي اختصاص دهيد. آن مورد يا مواردي از خصوصيات منفي را که اطمينان صد در صد داريد تغيير می‌نماید مثبت حساب کنيد. و سپس آن‌ها را مورد سنجش قرار دهيد و تحليل کنيد. گاهي اوقات يک مورد منفي به تمام موارد مثبت می‌چربد مثلاً فرد مورد نظر تحصيلات و شغل خوب دارد از خانواده خوب و نجيب و موقعيت اقتصادی‌اش نيز مناسب است، اخلاق خوبي هم دارد ولي معتاد است. در اين شرايط بايد دست نگه داشت و براي ازدواج عجله نکرد و يا اين که شرايط زندگي خوب است ولي شغل غيرقانوني دارد. مسلماً زندگي با چنين شخصي سراسر اضطراب خواهد بود.

پس از آنکه ارزشيابي انجام شد و وجوه اشتراک و تفاهم زياد بود بايد تحقيقات کامل، در محل زندگي و محيط کار در مورد چگونگي رفت و آمد با دوستانش و ديگر موارد به عمل آيد عده‌ای معتقد به انجام تحقيق قبل از ازدواج نيستند و می‌پندارند افرادي که از آن‌ها تحقيق می‌شود اگر گرايش و نظر خوب به فرد داشته باشند همه چيز را مثبت جلوه می‌دهند و اگر با فرد مورد نظر مشکل داشته باشند وي را آدمي منفي ارزيابي می‌نمایند و واقعيات را مطرح نمی‌کنند. در صورتي که در واقع چنين نيست. اگر از تعداد زيادي تحقيق به عمل آيد حداقل نتیجه‌اش اين خواهد بود که به شما می‌گویند آيا اين فرد قبلاً ازدواج کرده است يا خير؟ و آيا این‌ها خانواده جار و جنجالي هستند يا خير؟ آيا برخورد اجتماعي خوبي با مردم دارند يا نه؟ بنابراين تحقيق بدون منفعت هم نيست؛ شناخت شما را نسبت به همسر آينده و فرد مورد نظر افزايش می‌دهد.

پشتوانه تمامي مسائل گفته شده، توکل به خداي متعال و قادر مطلق است. در صورتي که تشابهات زياد و تحقيقات انجام شده، مثبت بود با توکل بر خدا ازدواج کنيد. ان شاءا... زندگي خوب و سرنوشت خوبي در انتظار شما خواهد بود.

در اينجا نکته‌ای قابل ذکر است و آن اين که، هر ازدواجي عليرغم تمامي دقت‌هایی که براي آن به عمل آيد و با رعايت کليه ملاک‌ها و معيارهاي گفته شده، باز هم حدود بيست درصد ريسک دارد. و اين ريسک به خاطر جنبه‌های ناشناخته آن است يا پيش بینی‌هایی که به وقوع پيوسته است يا خلاف تصور بوده است و به خاطر مسائلي بوده که قبل از ازدواج سؤال و مطرح نشده‌اند و يا اگر پرسيده شده‌اند جواب صحيحي براي آن‌ها دريافت نکرده‌اند. بنابراين رعايت کردن معيارهاي ازدواج ، تضمين صد در صد براي ازدواج موفق را همراه ندارد ولي در بسياري از مواقع از به وجود آمدن مشکلات پس از ازدواج جلوگيري می‌کند و از تنش‌ها و ناراحتی‌های درون خانوادگي پس از ازدواج می‌کاهد.

سخني با خانواده‌ها

بعضي از خانواده‌ها مقيدند بلافاصله پس از يک جلسه خواستگاري، تکليف دختر و پسر مورد نظرشان مشخص شود و موافق نيستند خواستگاري به چندين جلسه موکول شود. به اين دسته خانواده‌ها متذکر می‌شویم انتخاب همسر و ازدواج نياز به مطالعه و شناخت دارد و اين شناخت در يک جلسه خواستگاري مثلاً يک ساعته مقدور نيست. بنابراين اگر دختر و پسر به‌قصد ازدواج می‌خواهند با يکديگر صحبت بيشتري داشته باشند ، خانواده‌ها بايد در اين مورد قدري انعطاف به خرج دهند:شناخت لازمه زندگي است. نگراني اين نوع خانواده‌ها به خاطر قضاوت مردم و آشنايان است در صورتي که مردم، آشنايان و همسايگان هم نظر منفي راجع به خواستگاري کردن از دختران ندارند. پسري هم که به‌قصد خواستگاري وارد خانه شما می‌شود حريم خانه برايش اخلاق ايجاد می‌کند و اين امر بسيار بهتر از آن است که دختر و پسر در خارج از محيط خانه و دور از اطلاع خانواده‌ها رفت و آمد داشته باشند و تصميمات نسنجيده بگيرند و يا معضلات اخلاقي به وجود آورند.