تغذيه کافي و مناسب باعث شفافيت و روشن شدن پوست شما می‌شود. اگر فردي را ببينيد با مشاهده پوست او ممکن است فوراً بگوييد که آيا فرد سالمي است يا خير؟

آنتی‌اکسیدان‌ها  نقش مهمي در حفظ سلامتي پوست دارند و در برابر نور خورشيد و ساير مواد مخرب محيطي از پوست محافظت می‌کنند.

اين مواد به شکل ويتامين ، املاح يا فيتوکميکال​ها ( رنگدانه​هاي گياهي ) هستند که از تخريب غشاهاي سلولي توسط رادیکال‌های آزاد جلوگيري می‌کنند.

ويتامين C  ، ويتامين E  ، بتاکاروتن  و ساير رنگدانه​هاي گياهي نمونه‌ای از آنتی‌اکسیدان‌ها  هستند که خطر بروز بیماری‌ها را کاهش می‌دهند.

با توجه به اينکه پوست مانند يک سد حفاظتي براي بدن عمل می‌کند، بايستي با رعايت يک برنامه غذايي مناسب اين سد حفاظتي را تقويت کنيد.

مطالعات علمي نشان داده مصرف يک رژيم غذايي کم چرب در افرادي که سابقه ابتلا به سرطان پوست  را داشته‌اند، رشد سلول‌های سرطاني را کاهش داده است. در حالي که رژيم غذايي پرچرب اثر عکس داشته است.

ويتامين C ، ويتامين E و بتاکاروتن نمونه‌هایی از مواد آنتی‌اکسیدان هستند که نقش مهمي در حفظ سلامتي پوست دارند.

طي يک مطالعه به تعدادي فرد مسن ( بالاي 70 سال ) که در کشورهاي اروپايي زندگي می‌کردند، يک رژيم غذايي شامل ميوه ، سبزي ،

آجيل  ، ماست  ، حبوبات  ، تخم مرغ  ، روغن‌های گياهي ، غلات سبوس دار  ، چاي  و آب  داده شد. بعد از مدتي ديده شد افرادي که اين مواد غذايي را مصرف کرده‌اند ، نسبت به کساني که گوشت قرمز  ، شير پرچربي  ، کره  ، سيب زميني  سرخ شده و شيريني جات خورده بودند، کمتر دچار چين و چروک پوست شده‌اند. البته نبايد فکر کنيد که تغيير وضعيت برنامه غذايي شما (مثلاً از حالت دوم به حالت اول) می‌تواند تمام چين و چروک‌های پوست شما را از بين ببرد يا جلوي پیر شدن پوست شما را کاملاً بگيرد. ولي اين هم غلط است که هر چه می‌خواهید بخوريد و فکر کنيد تأثیری روي پوست شما ندارد.

هر چيزي که می‌خورید، روي هر کدام از اندام‌های شما تأثیری می‌گذارد و پوست نيز از اين تأثیر مستثني نيست. شايد فکر کنيد استفاده از کرم‌های گران قيمت مواد مغذي لازم براي پوست شما را تأمين می‌کنند. اما این‌طور نيست. مصرف اين گونه کرم‌ها تغذيه کافي و مناسب را براي پوست فراهم نمی‌کنند.

فوايد تغذيه پوست از راه غذا

- هر سلولي از بدن شما نياز به مواد مغذي گوناگوني دارد. بعضي از اين مواد مغذي مثل ویتامین‌ها، املاح و اسیدآمینه‌های ضروري ( که بدن قادر به ساخت آن‌ها نيست ) بايستي از طريق غذا براي بدن تأمين شوند. براي ساخت ساير مواد مغذي توسط بدن ، بايد از يک تغذيه سالم و مناسب برخوردار بود. بنابراين هيچ کرمي نمی‌تواند جايگزين آن شود.

- ماليدن کرم بر سطح پوست باعث نمی‌شود که مواد مغذي به داخل سلول‌های پوستي نفوذ کنند و فقط تا زماني که آن را نشوييد ، روي پوست شما وجود دارد.

ميزان نفوذ ترکيبات اصلي کرم به داخل سلول‌های پوستي بستگي به نوع پوست شما، مقدار ترکيبات موجود در کرم، کارخانه توليد کننده آن و بسياري عوامل ديگر دارد. البته نمی‌توان گفت که تمامي کرم‌های موضعي بی‌تأثیر هستند، ولي اغلب غیرقابل اعتماد هستند.

به عبارت ساده‌تر، وقتي که ما مواد مغذي لازم براي پوست را از طريق غذاها دريافت می‌کنیم ، اين مواد وارد جريان خون می‌شوند و توسط جريان خون به سلول‌های پوستي بدن می‌رسند.

تغذيه روي مکانیسم‌های پير شدن بدن تأثیر می‌گذارد. ممانعت از عمل اين مکانیسم‌ها، فرآيند پيري از جمله پير شدن پوست را آهسته می‌سازد.

غذاهايي که براي حفظ سلامت پوست شما مفيد هستند، براي ساير سیستم‌های بدن و حفظ سلامتي کل بدن نيز تأثيرات مفيدي دارند.

محدودیت‌های تغذيه پوست از راه غذا

فرآيند پیر شدن پوست به فيزيولوژي بدن هر فرد و عوامل مخرب محيطي مثل نور خورشید ، باد و آلودگي هوا بستگي دارد.

تغذيه مناسب تا حدودي از پیر شدن پوست تحت تأثیر عوامل داخلي بدن جلوگيري می‌کند ، ولي تأثيري روي عوامل خارجي و محيطي ندارد.

البته براي کاهش اثر عوامل خارجي نيز روش‌هایی وجود دارد. مثلاً براي کاهش اثر نور خورشید بر روي پوست، بايد از کرم‌های ضد آفتاب مخصوص ( با SPF حداقل 30 ) استفاده کنيد.

البته با مصرف غذاها نمی‌توان مقدار مواد مغذي را در سلول‌های پوستي خيلي بيشتر از حد طبيعي افزايش داد.

بعضي درمان‌های پوستي ( به‌خصوص آن‌هایی که اثرات سريع و چشمگيري در مدت زمان کوتاه دارند ) بر اساس ايجاد مقادير بالا و غيرعادي مواد مغذي در پوست انجام می‌شوند. در بيشتر موارد، براي ايجاد اين مقادير زياد از روش‌های موضعي ( کِرم و... ) يا بعضي تکنیک‌های پزشکي مخصوص مثل الکتروفورز استفاده می‌کنند، زيرا انجام چنين کاري از طريق خوردن غيرممکن و خطرناک است.

درمان موضعي با ويتامين C فقط با غلظت 10 درصد يا بيشتر، بر روي پوست مؤثر است. در صورتي که با مصرف قرص‌های خوراکي ويتامين C نمی‌توان به چنين غلظتي در سلول‌های پوستي دست يافت، زيرا ويتامين C يک ويتامين محلول در آب است و سريعاً از طريق کلیه‌ها دفع می‌شود. علاوه بر اين، دريافت مقادير بالاي ويتامين C از طريق مکمل‌ها، براي بدن مضر است و باعث پيدايش سنگ کليه  ، اسهال و تهوع می‌شود.

 مصرف ميوه ، سبزي ، آجيل ، ماست ، حبوبات ، تخم مرغ ، روغن‌های گياهي ، غلات سبوس دار ، چاي و آب باعث می‌شود پوست کمتر دچار چين و چروک شود. بعضي مواد براي مصرف موضعي پوستي بی‌خطر هستند ، ولي هرگز نبايد خورده شوند.  بعضي مواد مثل پپتيدها ( متشکل از چند اسيدآمينه ) و فاکتورهاي رشد به‌راحتی توسط آنزیم‌های گوارشي تجزيه می‌شوند. اين مواد طي عبور از مجراي گوارشي، غيرفعال می‌شوند. بنابراين بايد فقط به‌طور موضعي مصرف شوند.

بعضي مواد مغذي اگر خورده شوند ، نمی‌توانند به‌خوبی توسط مجراي گوارشي جذب شوند. اين مسئله زماني اتفاق می‌افتد که فرد نوعي مشکل گوارشي داشته باشد، مانند کمبود اسيد معده . شايد هم مکمل خوراکي ضعيف باشد.

داشتن يک تغذيه متعادل  براي حفظ سلامتي پوست لازم است. البته تغذيه مناسب باعث جوان شدن پوست به‌طور چشمگيري نمی‌شود ولي بی‌توجهی در مصرف مواد غذايي لازم، باعث می‌شود پوست سریع‌تر دچار چين و چروک و پيري شود.

کمبود تعدادي از مواد مغذی مثل ويتامين A  ، ویتامین‌های گروه B و اسيدهاي چرب ضروري باعث ايجاد بیماری‌های پوستي  می‌شود.

کمبود خفيف مواد مغذي ( که عادي است و اغلب هم در نظر گرفته نمی‌شود ) باعث بيماري خاصي نمی‌شوند ، ولي قدرت بازسازي پوست را کاهش می‌دهند.

بهبود وضعيت تغذيه در چنين حالتي باعث می‌شود پوست جوان‌تر به نظر آيد و بعضي علائم پيري پوست از بين بروند.

به عبارت ديگر، رفع چين و چروک  پوست و جوان شدن آن ، بدون دريافت مواد مغذي لازم امکان پذير نيست.

در نهايت بايد گفت دريافت بعضي مواد مغذي در مقادير بالاتر از حداقل مورد نياز ( يعني هنوز در محدوده دريافت استاندارد است نه بيشتر از آن ) براي حفظ سلامتي پوست مؤثرتر از زماني است که فقط با يک برنامه غذايي متعادل به بدن برسند.

نيره ولدخاني