شناخت ويژگي‌هاي مناسب و مطلوب هر يك از مرد و زن و انتخاب همسر بر اساس آن‌ها امري مهم است. جوانان می‌خواهند شاخص‌های مثبت را براي يك ازدواج موفّق بدانند تا بر پايه آن‌ها همسر و شريك آينده زندگي خود را انتخاب كنند اين ویژگی‌ها چه در باره خانم‌ها و چه در خصوص آقايان ضرورتي انكارناپذير است. به‌طور قطع دختر خانم‌ها و آقا پسرها در محیط‌های زندگي شخصي و اجتماعي گوناگون، متفاوت تربيت می‌شوند و همين تربیت‌های متفاوت موجب نگراني و دردسرهاي آينده زندگي مشترك می‌شود، پس اين پرسش كه زن خوب يا مرد خوب كيست، و چه ملاک‌هایی را در انتخاب همسر رعايت كنيم، امري مهم و حائز اهميت است .

بيان كلي پارسا بودن زن به‌عنوان معياري براي يك زن خوب انسان را در تعيين مصاديق آن دچار ترديد می‌کند. بنابراين ملاک‌هایی را براي زن خوب بيان می‌کنیم.

مشخص‌ترین معيار زن شايسته ، خوب شوهرداري است.

امام باقر (ع) در اين باره فرموده‌اند:«خداوند بر مردان و زنان هر دو جهاد نوشته است جهاد مرد بذل مال و جان است تا كشته شود و جهاد زن آن است كه بر غيرت و ناراحتی‌های شوهر صبر كند.»

بنابراين صبر زن در مقابل ناملايمات و ناسازگاري شوهر در حد جهاد شوهر ستوده شده است و هم چنين جهاد زن خوب شوهر داري توصيف شده است.

مردي به محضر پيامبر اسلام (ص) آمد و گفت: اي رسول خدا، همسري دارم كه چون به خانه می‌روم، به پيشبازم می‌آید و وقتي بيرون می‌روم بدرقه‌ام می‌نماید و اگر مرا غصّه دار ببيند می‌گوید: غم مخور كه اگر غم روزي می‌خوری خداوند آن را به عهده گرفته و اگر براي آخرت غم داري و فكر می‌کنی خداوند بر فكر و غم تو بيفزايد. پيامبر (ص) فرمود: او را بشارت بهشت ده و به وي بگو كه تو يكي از عاملان خداوندي و در هر روز پاداش 70 شهيد براي تو خواهد بود (مكارم الاخلاق ج 1 ص 382)

در كتاب تهذيب شيخ طوسي جلد 7 آمده است: ابي حمزه از جابر انصاري، صحابه پيامبر (ص) نقل كرد كه شنيدم جابر انصاری سخن می‌گفت از جلسه‌ای كه در محضر رسول خدا (ص) داشتند و درباره زنان و فضيلت بعضي از آنان نسبت به بعضي ديگر سخن به ميان آمده بود.پيامبر اسلام (ص) فرمود: آيا مايليد از بهترين زنان شما خبر دهم؟ حضار گفتند: بلي يا رسول ا... سپس پيامبر (ص) فرمود: بهترين زنان شما زناني هستند كه فرزند به دنيا آورند و محبوب و پوشيده باشند در بين خانواده خود با عزت، و نزد شوهرشان متواضع و فروتن باشند. براي شوهرشان خود را بيارايند و از اغيار خود را بپوشانند و امر شوهر را اطاعت كنند و خود را در اختيار وي قرار دهند.

زن خوب به‌عنوان همسر و زوجه مرد آن قدر در اسلام تأکید شده است كه حضرت رسول (ص) فرمود: هيچ مردي بعد از اسلام نفعي بالاتر از همسر مسلمان عايدش نمی‌شود كه چون به او بنگرد مسرور گردد و چون به او فرماني دهد، اطاعت نمايد و در نبود شوهر مال او و ناموس خود را حفظ كند.

اما براي اينكه همسر خوبي باشيد بهتره اين توصیه‌ها رو به خاطر داشته باشيد :

- نق نزنيد و همسر خود را سرزنش نکنيد.

- همسر خود را همان‌گونه که هست به حال خود بگذاريد.

- خرده گيري نکنيد و عيب جويي را کنار بگذاريد.

- به امور کوچک زندگي زناشویی توجه بيشتري داشته باشيد.

- صادقانه به تعريف و تمجيد پردازيد.

- مؤدب باشيد.

...و به‌طور كلي سعي كنيد در زندگي این‌ها رو سرلوحه قرار بديد:

1-قلبتون را از نفرت آزاد كنيد.

2-ذهنتون را از نگراني آزاد كنيد.

3- ساده زندگي كنيد.

4-بيشتر بخشش كنيد .

5-كمتر انتظار داشته باشيد .

هنگام مشاجرات :

1- بهترين نتيجه از مباحثه، پرهيز از آن است.

2- به عقايد احترام بگذاريد و نگویید اشتباه می‌کنند.

3- اگر در اشتباه هستيد، به آن اعتراف کنيد.

4- در هر موردي، دوستانه شروع به صحبت کنيد.

5- راه سقراط (هميشه از مخاطب پاسخ آري آري بگيري.)

6-بگذاريد ديگران زياد حرف بزنند.

7- بگذاريد ديگران احساس کنند که ایده‌ها از خود آن‌هاست.

8- از دريچه چشم ديگران به کارها بنگريد.

9- نسبت به ایده‌ها و خواسته‌های ديگران همدردي نشان دهيد.

10- به انگیزه‌های شریف‌تر مخاطب، توسل جوئيد.

11- ایده‌های خود را مجسم کنيد.

12-حس رقابت ديگران را تحريک کنيد.

انتقاد از ديگران ( بدون جریحه‌دار كردنشان) :

1- قبل از شروع مطلب از او تمجيد کنيد.

2- خطاهاي ديگران را غيرمستقيم گوشزد کنيد.

3-قبل از انتقاد از ديگران، از اشتباهات خود سخن بگوئيد.

4- به‌جای دستور صريح، دستورات را به‌صورت سؤال و خواهش بخوانيد.

5- بگذاريد طرف مقابل آبروي خود را حفظ کند.

6-از کوچک‌ترین پيشرفتي، تعريف کنيد.

7- به مردم اعتماد کنيد تا سعي کنند خود را سزاوار خود سازند.

8- رفع و اصلاح عيوب را کاري آسان، نشان دهيد.

9-کاري کنيد تا مخاطب وظايفش را با ميل و اشتياق انجام دهد.

لازمه دوست داشتن ديگران توجه به آن‌هاست :

1-از صميم قلب ديگران را دوست داشته باشيد.

2- هميشه لبخند بزنيد.

3- همواره به اسم ديگران توجه داشته باشيد.

4-در مورد آنچه ديگران علاقه‌مندند صحبت کنيد.

5-شنونده خوبي باشيد و ديگران را تشويق به صحبت در مورد خودشان کنيد.

6- کاري کنيد که ديگران احساس کنند وجودشان براي شما اهميت دارد.