در ميان انبوه شاعران کلاسيک فارسي زبان بندرت با اسم شاعران زن که دفتر شعري از آنان باز مانده باشد برمي خوريم.
از شاعران زن دوران کهن نام دو زن شاعر مشهور است که شعرهايي پراکنده نيز از آن دو نقل شده است.
قدیمیترین اين شاعران رابعه دختر کعب است که نوشتهاند از شاعران دوره سامانيان بوده است که در حدود قرن دهم ميلادي بر ايران حکومت میکردند.
رابعه عرب تبار بود و به فارسي و عربي شعر میگفت.
عشق او به غلامي از آن برادرش، منجر به کشته شدن او به دست برادر شد.
از رابعه که نخستين شاعر زن ايراني است بیتهایی در تذکرههای فارسي نقل شده است.
در اين شعرها خصوصيات زنانه به چشم نمیخورد.
شايد اگر شعرهاي بيشتري از او باقي مانده بود، میشد درباره شعر او و خصوصيات زنانه در شعرش قضاوت کرد.
دومين شاعران در دوران کهن مهستي گنجوي است که در حدود قرن يازده يا دوازده ميلادي میزیسته است و بعضي از تذکره نويسان او را دبير و شاعر دربار سلطان سنجر پادشاه سلجوقي دانستهاند.
از احوال او چندان اطلاعي در دست نيست.
تذکرهها از دانش و زيبايي او خبر دادهاند و گفتهاند که او قالب رباعي را در شعر فارسي رونق بخشيد.
در بعضي از رباعیها و ديگر شعرهای او که تذکره نويسان نقل کردهاند آثاري از خصوصيات زنانه را میبینیم.
شايد بتوان گفت که اين نخستين بار است که شاعرهای توانسته است بارهایی از سنت مردانه شعر کلاسيک، گهگاه هم شعر زنانه بگويد.
غير از اين دو زن شاعر که تعلق به دورههای ادبيات کلاسيک دارند، از شاعران زن دوران معاصر ايران میتوان از ژاله قايم مقامي ( وفات 1325/1946 ) ، پروين اعتصامي (وفات 1320/1941 ) ، فروغ فرخزاد ( وفات 1345/1966 ) و سيمين بهبهاني نام برد که از ميان تعداد بسيار زياد شاعران زن شهرت بيشتري دارند.
از ميان اين شاعران غير از فروغ فرخزاد که در قالبهای نو شعرهايش را سروده است، بقيه شعرهايشان در قالبهای کهن است.
در شعر اين شاعران، شعر زنانه چهره مستقل و بارز خود را پيدا کرده است.
در شعرهاي ژاله قايم مقامي رنجها و گرفتاریهای يک زن ايراني را که در نتيجه سنتهای گذشته به او تحميل میشود بازي نمايد.
در شعر پروين جلوههای نقد اجتماعي و اخلاقي با زباني ساده بيان شده است و واژگاني که بيشتر زنان با آن سروکار دارند در شعر او بسيار است.
سيمين بهبهاني اگر چه غالب اشعارش در قالب غزل است اما با آوردن وزنهای تازه موسيقي عروضي شعر کلاسيک را غنايي فوقالعاده بخشيده است.
شعر او مشحون از عواطف انساني است که انگيزه پديد آمدن آنها جامعه ايران و جهان معاصر است.
او با مجموعه متعددي از شعرهايش از نامآورترین شاعران غزلسرای امروز ايران است.
فروغ فرخزاد شاعر نو پرداز معاصر نيز از مشهورترين شاعران معاصر است که حس و عاطفه زنان در شعر او به بارزترين و متنوعترین شکل خود تجلي يافته است.
بیگمان فروغ فرخزاد از جمله شاعران است که تأثیر بسيار بر شاعران معاصر نو پرداز گذاشته است و در نقد و معرفي شعر او کتابهای متعددي نوشته است.
او بخصوص در مجموعه اخيرش (( ايمان بياوريم به آغاز فصل سرد )) با نوآوریها و تنوع عواطف و مضامين انساني اجتماعي از جمله زنان شاعر بسيار مشهور امروز ايران است و با اين که بيش از سي و هفت سال از مرگ او در يک سانحه اتومبيل و در اوج ناباروري میگذرد، هنوز يکي از مطرحترین شاعران عصر ماست.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید