رگ به رگ شدن عضله و پارگی تاندون از متداول ترین آسیب هایی است که همواره یک ورزشکار را تهدید می کند. مجموعه سئوال و جوابهای زیر می تواند اطلاعات مفیدی را در این زمینه برای شما در بر داشته باشد.
رگ به رگ شدن چیست ؟
جراحاتی که در ناحیه رباط - بافتهای که دو استخوان را در ناحیه مفاصل به یکدیگر نگهداری میکند - رخ می دهد و معمولآ منجر به کشش یا پارگی رباط می شود رگ به رگ شدن نامیده می شود.
چه چیزی باعث رگ به رگ شدن می شود؟
عوامل زیادی باعث این نوع از جراحت می شود. افتادن یا پرت شدن، پیچ خوردن مفاصل، ضربه خوردن و ... هر عاملی که باعث شود یک مفصل از حالت عادی خود خارج شود. این نوع از جراحات اغلب در ناحیه بازو، پا و زانو برای ورزشکاران بوجود می آید.
متداول ترین نوع رگ به رگ شدن کدام است؟
اغلب اوقات این مشکل در قوزک پای ورزشکاران بوجود می آید. همچنین برای ورزشکارانی که حرکات پرشی دارند و روی دست فرود می آیند، ممکن است برای مچ دست نیز چنین مشکلی بوقوع پیوندد. ورزشکاران ورزشهایی مانند اسکی یا والیبال و ... نیز معمولآ به این مشکل در ناحیه شست دست دچار می شوند.
علائم ابتلا به این جراحت چیست؟
- درد
- ورم
- کبودی
- عدم امکان استفاده از مفصل صدمه دیده
میزان هریک از این پارامتر ها به عمق جراحت بستگی دارد که می تواند از ملایم تا سخت باشد.
دررفتگی چیست؟
جراحتی است که در ناحیه عضله یا تاندون - بافتی که عضله را به استخوان متصل میکند - رخ می دهد. در این حالت عضله یا تاندون کشیده شده و یا پاره می شود.
چه چیزی باعث در رفتگی می شود؟
این جراحت معمولآ بر اثر پیچش یا کشش در عضله یا تاندون رخ می دهد. در رفتگی ممکن است به یکباره رخ دهد و یا بتدریج طی چند روز یا یک هفته رخ دهد. معمولآ در حالتی که کشش زیاد به عضله وارد می شود و یا جسم سنگینی را به روش غلطی بلند کنیم به سرعت در عضلات یا تاندونها در رفتگی رخ می دهد. در حالات تدریجی ممکن است شما یک حرکت یا رفتار غلط را با عضله خود در طول زمان ادامه دهید که در نهایت منجر به در رفتگی می شود.
در رفتگی معمولآ در کدام نواحی بیشتر رخ می دهد؟
در رفتگی های معمول عبارتند از در رفتگی در عضلات ناحیه ران و پشت ران. ورزشهایی مانند فوتبال، هاکی، بوکس و کشتی خطر بروز در رفتگی در ناحیه پشت و ساق پا را بسیار دارند. ورزشهایی که در آنها دست بسیار استفاده می شود مانند ژیمناستیک، والیبال، تنیس، گلف و ... اغلب خطر بروز این جراحت در ناحیه آرنج و بازو را برای ورزشکار دارند.
علائم این جراحت چگونه است؟
- درد
- تشنج و اسپاسم در ناحیه عضله
- ضعف عضله
- تورم
- انقباض عضله
- مشکل به هنگام استفاده از عضله
لازم به ذکر است که اگر عضله یا تادون بطور کامل پاره شده باشد، بهبود آن بسیار سخت و توام با درد خواهد بود.
اقدامات اولیه برای مداوای رگ به رگ یا در رفتگی چیست؟
اقدامات اولیه برای هر دو جراحت تقریبآ یکسان است و پزشکان عمومآ توصیه های زیر را برای معالجه در چند اول می کنند :
- ناحیه جراحت دیده باید استراحت کند. اگر این ناحیه مفاصل زانو یا آرنج باشد ممکن است مجبور باشید از سازه های گچی یا چوبی و ... برای ثابت نگاه داشتن آنها استفاده کنید.
- حدود 4 تا 8 بار در روز باید روی ناحیه آسیب دیده به مدت بیست دقیقه یخ قرار دهید.
- ناحیه جراحت را باید با باند فشرده نگه داشت.
- هنگام خواب و استراحت زانو، آرنج، بازو یا مچ آسیب دیده را روی یک بالش قرار دهید.
- برای تسکین درد از مسکن هایی مانند آسپرین یا بروفن استفاده کنید.
پس از چند روزی که درد ناحیه آسیب دیده کمترشد، معمولآ با تمرینات ورزشی سبک مرحله بازگرداندن عضله به حالت قبل شروع می شود. این تمرینات برای جلوگیری از سفت شدن ماهیچه ها و جلوگیری از ضعف عمومی آنها لازم است.
در موارد آسیب دیدگی پیشرفته لازم است که شخص برای درمان و ورزش به پزشک فیزیو تراپ مراجعه کند.
باید دقت کرد که هرگز قبل از بهبود کامل، ورش را آغاز نکنیم چرا که ممکن است وضعیت بدتری برای ناحیه آسیب دیده بوجود بیاوریم.

التهاب مفصل (آرتريت)

التهاب مفصل يکى از شايع‌ترين بيمارى‌هائى است که توسط انسان شناخته شده است. اگر به اندازه کافى زنده باشيم همه ما به نوعى التهاب مفصل دچار خواهيم شد. آرتريت از نظر لغوى به معنى ”التهاب مفصل“ است. اين عارضه گاهى تحت عنوان ”رماتيسم“ خوانده مى‌شود. اين عارضه يک بيمارى واحد نيست و اين عبارت براى توصيف نزديک به صد عارضه مختلف که باعث درد، و خشکى اطراف مفاصل مى‌شوند، به‌کار مى‌رود. تشخيص اختصاصى هر نوع التهاب مفصلى خاص ممکن است دشوار باشد. اين‌کار ويژه متخصص رماتيسم‌شناسى (روماتولوژيست) است که در اختلالات مفصلى و بافت هم‌بند تخصص دارد. شايع‌ترين شکل‌هاى التهاب مفصلى عبارتند از: التهاب استخوانى مفصلى (استئوآرتريت)، التهاب مفصلى روماتوئيد، و نقرس.

التهاب مفصلى با چندين بيمارى ديگر همراه است:

۱. بيمارى التهابى روده شامل بيمارى کرون و التهاب رودهٔ زخمى شونده به مبحث بيمارى التهاب روده مراجعه کنيد

۲. نشانگان شوگرن (به مبحث خشکى دهان مراجعه کنيد

۳. سوزاک و ساير عفونت‌هاى باکتريائى.

۴. پسوريازيس (به مبحث پسوريازيس مراجعه کنيد

۵. هموفيلى (به مبحث هموفيلى مراجعه کنيد

۶. سارکوئيدوز (به مبحث ساروکوئيدوز مراجعه کنيد.

۷. بيمارى تيروئيد.

۸. بيمارى رينود (به مبحث پديدهٔ رينود مراجعه کنيد

۹. لوپوس اريتماتوز عمومى (نوعى بيمارى رماتيسمى - م

نقرس

نقرس نوع خاصى از التهاب مفصلى است که در اثر رسوب بلورهاى اسيد اوريک در بافت‌هاى مفصلى و مايع مفصلى ايجاد مى‌شود. بلورهاى اسيداوريک لايه داخلى مفصل را تحريک مى‌کند و باعث درد، التهاب و تورم مى‌شود.

علت نقرس بالا رفتن اسيد اوريک خون است. اين پديده نيز به نوبه خود يا به‌علت توليد بيش از حد اسيداوريک يا به‌طور غيرشايع به‌دليل کاهش دفع اسيداوريک توسط کليه‌ها ايجاد مى‌شود. در هر صورت تشکيل بلورهاى مفصلى باعث بروز التهاب مفصلى مى‌شود.

نقرس به‌طور عمده يک بيمارى ارثى است که بيشتر در مردان بين ۴۰ تا ۵۰ سال بروز مى‌کند. اين عارضه معمولاً در يک مفصل ايجاد مى‌شود و به مرور زمان ممکن است به ساير مفاصل گسترش يابد. شايع‌ترين مفصل مبتلا در شست پا است. علائم بدون هشدار قبلى به‌ويژه در شب‌ها بروز مى‌کند. شروع بيمارى ممکن است توسط آسيب‌ديدگي، زياده‌روى در خوردن غذا يا الکل، خستگي، فشارهاى روحي، يا به‌وسيله داروهائى مثل مُدِرها، انسولين، يا پنى‌سيلين، تسريع شود. اين مشخصات در تصوير مشهور هوگارت (نقاش انگليسى – م) از بيمار نقرسسى به شکل يک مرد چاق (که توانائى خريد گوشت قرمز و ساير غذاهاى پر از مادهٔ پورين را که اسيد اوريک در بدن از آنها توليد مى‌شود، دارد) با پاى بسته شده با باند که روى بالش گذاشته شده است، و نمائى که از يک حکم عذاب‌آور بالاى سر او قرار دارد، ترسيم شده است.

حمله حاد نقرسس بسيار دردناک است. مفصل ملتهب است و پوست آن سفت، گرم و قرمز يا ارغوانى است. مفصل ممکن است به‌حدى دردناک باشد که حتى وزن يک ملافه نيز غيرقابل تحمل شود. ساير مفاصلى که گاهى درگير مى‌شوند عبارتند از: مچ پا، زانو، مچ دست، و آرنج.

بروز درد ناگهانى اغلب باعث حدس تشخيص نقرس مى‌شود، اگرچه اين بيمارى ممکن است با التهاب مفصل عفونى يا نقرسس کاذب اشتباه شود. پزشک انجام پرتونگارى و آزمايش‌هاى خونى را درخواست خواهد کرد. نشان دادن بلورهاى اسيد اوريک در مايع مفصلى جنبهٔ تشخيصى دارد.

درمان

نقرس توسط داروهائى که پزشک تجويز مى‌کند و به‌ دقت بر مصرف آنها نظارت دارد، به‌طور کاملاً مؤثرى درمان مى‌شود. حملهٔ حاد نقرس با داروى کلشى‌سين يا در صورت عدم تحمل نسبى آن با يک داروى ضدالتهاب غيراستروئيدى (به مبحث دردها و مسکن‌ها مراجعه کنيد). براى مهار التهاب، درمان مى‌شود. در صورت درمان فوري، التهاب حاد مفصلى به ‌سرعت بهبود مى‌يابد. درد مفصلى اغلب ظرف ۱۲ ساعت شروع به برطرف شدن مى‌کند و ممکن است ظرف ۳۶ تا ۴۸ ساعت کاملاً تسکين يابد.

اگرچه علائم نقرس با درمان به‌ سرعت برطرف مى‌شوند، ولى معمولاً اين بيمارى در همان مفصل يا مفاصل ديگر عود مى‌کند، مگر آنکه مصرف دارو به‌طور نامحدود ادامه يابد. داروهائى مثل پرونبسيد در تسريع دفع اسيد اوريک و آلوپورينول در کاهش توليد اسيد اوريک مؤثر هستند. پزشک احتمالاً تلفيقى از اين داروها را براى جلوگيرى از حملات بعدى بيمارى تجويز خواهد کرد. اکثر مبتلايان به نقرس لازم است براى تمام عمر دارو مصرف کنند.

رژيم غذائى

درمان نقرس به‌وسيلهٔ دارو به‌قدرى مؤثر است که معمولاً برقرارى رژيم غذائى تقريباً عادى امکان دارد. با اين حال رعايت برخى موارد عاقلانه است:

۱. ميزان بالاى اسيد اوريک خون به مقدار زيادى خطر بروز سنگ‌هاى کليوى اسيداوريکى را افزايش مى‌دهد. در واقع در صورت ابتلاء به نقرس احتمال بروز سنگ‌هاى کليوى ۱۰۰۰ برابر بيشتر مى‌شود. در نتيجه شما بايد مقادير زيادى نوشابه‌هاى غيرالکلى مصرف کنيد (حداقل حدود ۲ ليتر در روز). مى‌توانيد قهوه و چاى بنوشيد. مصرف بيش از حد الکل باعث تسريع بروز حملهٔ حاد نقرس مى‌شود.

۲. در صورت چاقى بايد وزن خود را کاهش دهيد (به جدول وزن مطلوب مراجعه کنيد). با اين حال وزن خود را به‌تدريج کم کنيد چون گرسنگى و کاهش وزن ناگهانى مى‌تواند بروز نقرس حاد را تسريع کند. در مورد رژيم غذائى مناسب از پزشک نظرخواهى کنيد.

۳. پرهيز از غذاهائى که حاوى مقادير زيادى پورين هستند، ممکن است ضرورى باشد. غذاهاى رايجى که پورين زيادى دارند عبارتند از: جگر، صدف‌هاى خوراکي، قلوه، مغز، ماهى‌هاى کولي، ساردين، دل، گياهان بنشني، لوزالمعده، شاه‌ماهي، ماهى آزاد، سُس گوشت، غذاهاى دريائى و مارچوبه.

نقرس کاذب (بيمارى رسوب مواد بلورى)

نقرس کاذب نوع ديگرى از التهاب مفصلى است که شبيه نقرس است، با اين تفاوت که شدت آن معمولاً کمتر است و در افراد بالاى ۶۰ سال ايجاد مى‌شود. در نقرس کاذب بلورهاى ايجاد شده در مفصل، کلسيم پيروفسفات دى‌هيدرات است. علت رسوب اين بلورها مشخص نيست. در واقع اين عارضه از سال ۱۹۶۲ به‌عنوان يک بيمارى مجزا نقرس شناخته شد. اين عارضه با نشان دادن بلورهاى خاص درون مايعى که از مفصل ملتهب کشيده مى‌شود، تشخيص داده مى‌شود. شدت نقرس کاذب بسيار متغير است. در برخى افراد اين بيمارى ممکن است به شکل التهاب مفصلى حاد با گرمى و تورم دردناک در يک يا چند مفصل آغاز شود و چند روز طول بکشد. در سايرين علائم تنها به‌صورت درد مزمن و بدون تورم (شبيه التهاب استخوانى مفصلي، به مبحث التهاب مفصل مراجعه کنيد)، بروز مى‌کند. سير عادى بيمارى به‌صورت حملات عودکننده با دوره‌هائى از بهبودى نسبى است.

درمان

نقرس کاذب معمولاً ابتدا با آسپيرين يا يکى از داروهاى ضدالتهاب غيراستروئيدى (به مبحث دردها و مسکن‌ها مراجعه کنيد)، درمان مى‌شود. کُلشى‌سين نيز مؤثر است، ولى عوارض جانبى آن از داروهاى ضدالتهاب غيراستروئيدى بيشتر است. علائم معمولاً ظرف ۱۰ تا ۱۳ روز برطرف مى‌شود. تصميم‌گيرى براى ادامه مصرف منظم دارو به‌منظور پيشگيرى از حملات بعدى بايد توسط پزشک انجام شود.