هپاتيت به معناي التهاب كبد است. هپاتيت ب شايع ترين نوع هپاتيت و يك بيماري ويروسي واگيردار است كه موجب تورم بافت كبد مي شود، حدود 5 درصد از كسانيكه به اين بيماري مبتلا مي شوند پس از دوره بهبودي به ناقل سالم تبديل مي شوند يعني در عين حاليكه علائم بيماري را ندارند ولي قابليت انتقال آن به ديگران را دارند يعني به ظاهر سالم هستند ولي ويروس در خون و ترشحات آنها وجود دارد و از راه هاي قابل انتقال به ديگران منتقل خواهد شد- ضمناً برخي از ناقلين مي توانند به سرطان كبد و يا از كارافتادگي كبد مبتلا شوند. از طرفي بين سه تا چهار درصد از جمعيت عادي كشور ما به اين ويروس آلوده هستند بنابراين بايستي پيشگيري را جدي بگيريد.

علائم بيماري: در تمام انواع هپاتيت پس از يك دوره بدون علامت يك تا شش ماهه كه از ورود ويروس به بدن گذشت علائم بيماري آشكار مي شود.

الف- مرحله بدون زردي: شامل بي اشتهايي، تب خفيف، خستگي سردرد، تهوع، استفراغ و دردهاي شكمي كه معمولاً چند روز طول مي كشد.

نسبت به عامل بيماري ايمني دائم پيدا مي كند و تنها درصد كمي از بيماران تبديل به ناقل مي شوند كه علاوه بر احتمال به عوارض بيماري خطر انتقال آن به سايرين را نيز دارند.

- راه هاي انتقال: 1- خون و فراورده هاي آن: با هر اقدامي كه سبب نفوذ خون آلوده به بدن ديگري شود ممكن است سبب انتقال

بيماري شود از جمله: استفاده مشترك و مجدد از سرنگ يكبار مصرف (معتادين تزريقي)- تيغ يا مسواك مشترك- خالكوبي- حجامت- ختنه

سوراخ كردن گوش- جراحي هاي كوچك و اقدامات دندانپزشكي كه به روش آلوده و غير بهداشتي انجام مي شود- عدم بررسي و آزمايش خون و فراورده هاي آن قبل از تزريق به بيماران- تماس پوست زخمي و بريده و يا مخاط چشم و دهان با خون و ترشحات آلوده. 2- انتقال از شخص به شخص: بيشتر در اثر تماس مستقيم با ترشحات آلوده بيمار شامل خون، ترشحات جنسي و بزاق دهان اتفاق مي افتد- آميزش جنسي با فرد آلوده نيز مي تواند باعث انتقال بيماري شود. 3- از مادر آلوده به كودك: مادر آلوده نيز مي تواند ويروس هپاتيت ب را در طول حاملگي، حين زايمان يا پس از آن به كودك منتقل نمايد.

از سرنگ و سوزن يكبار مصرف استفاده كنند. 3- از دريافت خدماتي مانند ختنه، حجامت، خالكوبي، سوراخ كردن گوش، رگ زدن و امثال آن به روش هاي سنتني خودداري شود. 4- از هر گونه اقدامي كه باعث تماس پوست برهنه يا مخاط چشم و دهان با خون و ترشحات ديگري مي شود پرهيز شود. 5- رعايت اصول اخلاقي مذهبي و پرهيز از بي بندوباري جسمي مي تواند در پيشگيري از انتقال هپاتيت از راه جنسي مؤثر باشد.

- اقدامات لازم در مورد افراد آلوده:1- پيشگيري از هر اقدامي كه موجب تماس مستقيم ديگران با خون، ترشحات جنسي و بزاق دهان آنها شود (ترجيحاً از ظرف غذا و آشاميدني جدا استفاده نمايند) 2- اعضاي درجه اول خانواده شامل همسر و فرزندان آنها واكسينه شوند. 3- ويروس عمدتاً در خون، ترشحات جنسي و بزاق دهان وجود دارد بنابراين از دفع صحيح و بهداشتي آنها مطمئن شوند. 4- روابط عادي اجتماعي مانند دست دادن، سوار شدن در تاكسي و اتوبوس، مجاورت در محل كار و كلاس موجب انتقال ويروس نمي شود. 5- نبايد هيچگاه مانع رفتن افراد آلوده به محل كار شد فقط بايستي موازين بهداشتي را رعايت كرد.

- روش ضد عفوني كردن خون و ترشحات آلوده: براي سطوح آلوده به خون و ترشحات جنسي از محلول وايتكس به مدت 20-15 دقيقه و رقيق شده با آب مي توان استفاده كرد و براي ضد عفوني كردن اجسامي كه ظاهر آنها تميز است از محلول رقيقتر استفاده كنيد.

- واكسيناسيون فقط براي: 1- تازه متولدين در سه نوبت: بدو تولد، يك ماه و 6 ماه پس از آن 2- افراد در معرض خطر شامل همسر و فرزندان افراد ناقل آلوده 3- گروههاي پر خطر مثل پرسنل بيمارستاني و دريافت كنندگان محصولات خوني.

- هپاتيت C : يكي ديگر از انواع هپاتيت و راه انتقال مانند نوع B است و با توصيه هاي بهداشتي قابل پيشگيري است- احتمال انتقال ويروس هپاتيت C از مادر به فرزند بسيار ناچيز است بنابراين نبايد در اين زمينه نگراني داشته باشيد- اما به علت انتقال ويروس هنگام استفاده همزمان از ظرف فرد آلوده با فرد سالم مي توان از طريق شستن با دقت ظروف با مايع و اسكاچ از انتقال ويروس پيشگيري كرد- و ويروس در ترشحات بدن فرد آلوده مثل بزاق در صورت تماس با پوست يا مخاط فرد سالم كه جراحت داشته باشد مي تواند باعث انتقال بيماري شود- بوسيدن راه انتقال مهمي در اطفال به شمار مي رود زيرا معمولاً با بوسيدن مقدار زيادي بزاق روي پوست طرف مقابل ريخته مي شود ولي در بزرگترها با آموزش قورت دادن آب دهان قبل از بوسيدن قابل پيشگيري است، خون فرد آلوده به هيچ طريقي نبايد با ديگران تماس پيدا كند بدين ترتيب بايد از وسايل كاملاً شخصي استفاده كرد و سرنگهاي تزريقي وي را از دسترس افراد دور نگه داريد- در صورت بستري در بيمارستان و يا تزريقات حتماً پزشك را از اينكه ناقل ويروس هپاتيت C هستيد مطلع سازيد.

- هپاتيت A : راه انتقال هپاتيت A از طريق مدفوعي- دهاني است يعني استفاده از آب يا غذاي آلوده به مدفوع بيمار مي تواند باعث انتقال اين ويروس شود. اين ويروس هرگز از طريق خون منتقل نمي شود و انتقال آن در مكانهاي شلوغ و پر جمعيت زودتر انجام مي شود بنابراين جهت پيشـگيري مي توان از واكسـن هپاتيـت A استـفاده كرد- همچنين شستــن دقيق دستها و استفاده از آب و غذاي بهداشتي- كه با استفاده از واكسن مصونيت به مدت 20 سال طول مي كشد.