فکرمی کنید پیشرفت مطلوبی ندارید؟ اول باید ببینید که درست فکر می‌کنید یا نه؟ ملاک شما برای پیشرفت چیست، این ملاک تا چه حد عینی است؟ آیا اصلاً ملاکی برای پیشرفت دارید یا فقط بر اساس مقایسه خود با دیگران، تصورمی کنید که پیشرفتتان خوب نیست؟ در هرحال اگر برایتان ثابت شد که خوب پیشرفت نمی‌کنید، باید وضعیت را ارزیابی و تحلیل کنید. لذا در ارزیابی آنچه برای پیشرفت مهم است باید به عوامل زیر توجه نمود.

احساس اطمینان و باور توانمندی‌ها، احساسی است که لازمه به کار بستن آن، استفاده از تمام دانسته‌هایمان است و نتیجه به کار نبستن آن، دست نیافتن به چیزهایی که در زندگی شایستگی‌شان را داریم.

یک دلیل عدم پیشرفت می‌تواند ضعف پیش‌نیازهای شما باشد یادگیری‌های جدید در پایه یادگیری‌های قبلی ساخته می‌شوند، زیرا هنوز ضعف خودتان را جبران نکرده‌اید توقع نداشته باشید که همه چیز خوب پیش برود، یا سطح توقعات خود را پایین بیاورید و یا به صورت جدی به دنبال رفع کمبود، پیش‌نیازهایتان را اصلاح کنید. بدون جبران ضعف‌های پایه‌ای، پیشرفت معنایی ندارد.

ضعف در آمادگی‌های روانی: آمادگی‌های روانی و انگیزه‌ها، علی‌رغم نقش فوق‌العاده‌ای که دارند کمتر مورد عنایت قرارمی گیرند. در مورد انگیزه‌ها معمولاً دو نوع اشکال وجود دارد.

الف: بعضی‌ها انگیزه ندارند و یا اینکه انگیزه آنان کامل نیست. در این دسته انگیزه‌ها دچار تغییرات و دگرگونی‌های زیاداست. زمانی ممکن است کاملاً سرحال باشید و در آمادگی روانی در سطح بالایی بسر برید و زمانی هم هیچ حال و حوصله‌ای برای فراگیری ندارید. انگیزه کافی ندارید و سطح انگیزه دائماً بالا و پایین می‌رود.

ب: بعضی مردم هم درمورد انگیزه‌های خود دچار اغراق و خودفریبی می‌شوند. همان‌گونه که کافی نبودن انگیزه مشکل‌ساز است بزرگ‌نمایی در این باره هم موجب پوشیده ماندن واقعیت‌ها می‌شود. این دسته از افراد حتی اگر حرکت خود را با شور و حرارت شروع کنند، معمولاً در ادامه دچار کندی می‌شوند. مشاوران باید به این افراد واقع‌گرایی و نحوه تقسیم انرژی روانی از ابتدا تا انتهای کار را آموزش دهند. برخی از مردم کار خود را با سروصدا و صرف انرژی زیاد شروع می‌کنند باید بدانند که احتمالاً در ماه‌های بعدی نخواهد توانست این روند را ادامه دهند پس آهسته و پیوسته رفتن بهتر از تند رفتن است. انگیزه‌های واقعی خود را بشناسید و هرچند وقت یک‌بار آن‌ها را مرور نموده و در صورت لزوم اصلاح کنید.

همان‌گونه که کافی نبودن انگیزه مشکل‌ساز است بزرگ‌نمایی در این باره هم موجب پوشیده ماندن واقعیت‌ها می‌شود.

 عدم شناخت ملاک‌های پیشرفت: عامل دیگر برای عدم پیشرفت مشخص نبودن ملاک‌های پیشرفت است. ملاک می‌تواند بر اساس زمان تعیین شود، در این صورت شما باید سعی کنید با یک برنامه تدریجی و منطقی ساعات مفید خود را افزایش دهید. توصیه می‌شود ملاک‌های ارزیابی پیشرفت خود را به صورت جزئی مثلاً روزانه و یا حتی هفتگی تعیین نکنید، چراکه باعث دلسردی می‌شود. در این خصوص بهتر است کمی کلی عمل نمایید. ارزیابی روند پیشرفت در فرصت‌های دوهفته‌ای خوب است. همیشه به خودتان امید بدهید که می‌توانید بهتر از گذشته عمل کنید. با تعیین ملاک‌های مشخص، کنترل روند پیشرفت خود را تسهیل کنید. مدیریت زمان دریک تعبیر ساده یعنی: توانایی ادارهٔ زمان.

بحث مدیریت زمان فقط به کنترل زمان و افزایش ساعات مطالعه اختصاص ندارد، بلکه آن به هر چیزی که منجر به افزایش بهره‌وری زندگی شود ارتباط دارد، ازجمله: اصول و راهبردهای مطالعه، روش‌های برنامه‌ریزی، و حتی آمادگی‌های روانی.

در نظر داشته باشید که عملاً زمان شما بدون استفادهٔ مفید تلف خواهد شد.

پشتکار:

بدیهی است هر فعالیتی با مشکلاتی همراه است و آنچه برای دستیابی به هدف و حل مشکلات ضروری است داشتن اراده و عزم راسخ است.

آمادگی روبرویی با شکست: هر شکست می‌تواند به عنوان یک تجربه مطرح باشد و به هیچ وجه نباید مایه دلسردی و یا عقب‌نشینی گردد.

حل مشکلات به طور مداوم: هر فردی باید مراحل برخورد مشکلات را پیدا کند.

الف ) شناسایی مشکل

ب ) جستجو برای یافتن مشکلات

ج ) پیدا نمودن راه‌حل‌های موجود

د ) مورد آزمایش قرار دادن هر راه‌حل

ه ) انتخاب بهترین راه‌حل

و ) اجرای راه‌حل انتخابی تمایل به مشورت با کارشناسان

مسئولیت‌پذیری: هر شخص مسئول عواقب هر اقدامی است و این یک واقعیت است. متأسفانه این عادت در جامعه وجود دارد که افراد، مسئولیت هر شکستی را به دیگران نسبت می‌دهند و این یک خطر جدی است.

دیدگاه مثبت: چنانچه افراد جامعه بخصوص نسل جوان دچار دیدگاه منفی گردند دیگر مجالی برای نواندیشی و فعالیت باقی نخواهد ماند.

لازمه کسب نتایج مثبت و رسیدن به خواسته‌ها و آرمان‌ها در نظر گرفتن این عوامل است. هریک از این عوامل به میزان قابل‌توجهی می‌تواند موانع بر سر راه شما را برطرف کند و مسیر را هموار نماید. کافی است پس از توقف‌های موقتی و مواجهه با عاملی که به عنوان یک کند کننده و یا سد آن را برداشت می‌کنیم به آیتم‌های بالا سری بزنید و ریشه این توقف را بیابید.

 دکتر محسن بهشتی پور/ زندگی