کلمه‌ی آروماتراپي به معناي درمان با استفاده از بو و عطر است و به مصرف روغن‌های بودار در معالجه عمومي براي توسعه سلامتي و احساس خوب و حفظ تعادل بدن باز می‌گردد.

روغن‌های بودار روغن‌هایی هستند که از اسانس معطر گياهان، گل‌ها، درختان، میوه‌ها، علف‌ها، پوست و بذر تهيه می‌شوند.

بيش از 150 نوع روغن قابل استخراج است. اين روغن‌ها قابل تقسيم به روغن‌هایی با خواصِ درماني، رواني و فيزيولوژيکي هستند که باعث حفظ سلامتي و جلوگيري از بيماري می‌شوند.

تمامي روغن‌های بودار داراي خلاقيت شفادهنده‌ی واحد و ارزش ضدعفوني کنندگي هستند.

برخي از روغن‌ها داراي خاصيت ويروسي، ضد التهاب، تسکين دهنده درد، ضد افسردگي، محرک، آرام بخش، خلط آور و حتي تقويت سيستم گوارش و هاضمه هستند.

روغن‌های گياهي با جذب شدن در بدن ما تأثيرات خود را اعمال می‌کنند و باقي مانده آن به‌طور طبيعي از بدن دفع می‌شود. به‌علاوه اين روغن‌ها می‌توانند بر هيجانات، ذهن و احساس نيز تأثير بگذارند.

آن‌ها از سه طريق وارد بدن ما می‌شوند.

1- اشتياق

2- آشاميدن

3- مصرف موضعي پوستي.

از ديدگاه شيميدانان روغن‌های معطر و گياهي، مخلوطي از ترکيبات مختصر زيستي هستند.

کتون (از گروه کربونيل «شيمي»)، ترين (هيدروکربن هاي موجود در اسانس به فرمول C10H6-، استر (نمک آلي)، الکل، آلدئيد و صدها مولکول ديگر که رده بندي کردن آن‌ها بسيار دشوار است، چون بسيار کوچک و پيچيده هستند.

مولکول‌های روغن‌های معطر گياهي خيلي ريز هستند.

آن‌ها به‌راحتی از طريق پوست انسان نفوذ کرده و به‌سادگی مستقيماً وارد گردش خون فرد می‌شوند و در نهايت در سيستم و اعضاي داخلي جريان پيدا می‌کنند و خارج می‌شوند.

غلظت روغن‌های گياهي و معطر به خاطر چربي نيست و بيشتر مانند دستگاه‌های تبخير و نساجی‌اند.

برخي از آن‌ها مايعات نامحلول در آب هستند و بلافاصله به‌محض قرار گرفتن در معرض هوا تبخير می‌شوند.

براي به دست آوردن 3 کيلوگرم روغن اسطوخودوس يا سنبل ما به 100 کيلوگرم گياه اسطوخودوس (سنبل) نياز داريم براي توليد 1 کيلوگرم روغن ياسمن ما به 8 ميليون عدد گل ياسمن نياز داريم.

برخي از اين روغن‌های معطر بسيار گران‌بها هستند، چون با زحمت و زجر بسيار زيادي استخراج می‌شوند.

مرحله تلخيص و استخراج، عطرگیری (defleurage) ناميده می‌شود و در اکثر مواقع چربي به‌جای روغن استفاده می‌شود.

پس از اين مرحله، عطرگيري با روغن‌های جاذب (enflevrage) آغاز می‌شود که براي تلخيص و تصفيه نهايي انجام می‌گیرد.

برخي از روغن‌های گياهي که در عطر درماني براي اهداف مشابه مصرف می‌شوند شامل موارد زير هستند:

1- کلاري ساژه (گل مريم يا راويد) (نام علمي salvia Scarea)

2- اکاليپتوس (نام علمي Eucalyptus globulus)

3- گل شمعداني (نام علمي Pelargnium graveolens)

4- اسطوخودوس (نام علمي davendula vera officinals)

5- ليمو (نام علمي Citrus limonem)

6- نعناع وحشي (نام علمي Mentha piperita)

7- جو (برگ‌ها) (نام علمي Citus aurantium)

8- رزماري (نام علمي Rosmarinus officinals)

9- چاي درختي (نام علمي Melaleuca Alternifolia)

10- يلانگ يلانگ (نام علمي Cananga Odorata)

اين روغن‌ها می‌توانند براي جعبه روغن مبتديان مناسب باشند.

خاستگاه عطر درماني

قدیمی‌ترین مورد مصرف روغن‌های معطر به حدود 6000 سال پيش باز می‌گردد زماني که پزشک مصري، ايم هوتپ، خداي علم طب آن دوره مصرف روغن‌های معطر را براي استحمام و ماساژ توصيه کرد.

در 4500 سال پيش از ميلاد مسيح، مصری‌ها از صمغ درخت کندر(مرمکي) و چوب سدر براي موميايي کردن مرده‌ها استفاده می‌کردند.

6500 سال بعد محققين پي بردند که چوب گياه سدر به‌طور طبيعي داراي خاصيت ضد ميکروبي، ضد عفوني و نگهدارنده است.

سقراط، پدر يوناني علم طب، استحمام با روغن‌های معطر به‌طور منظم و ماساژ با عطر را توصيه کرده است.

اين همان شیوه‌ای است که به‌طور مؤثر در آتن براي پيشگيري از طاعون انجام می‌شده است.

رومی‌ها نيز روغن‌ها گياهي و معطر را براي لذت بردن، تسکين درد، ماساژها و حمام‌های معطر معروف خود به کار می‌بردند.

در طي طاعون عظيمي که در سال 1665 شهر لندن با آن مواجه شد، مردم بسته‌های چوب سدر و سرو و اسطوخودوس (سنبل) را در خیابان‌ها می‌سوزاندند.

همچنين دسته‌های همان گياهان را به‌عنوان تنها دفاع براي مبارزه با بیماری‌های عفوني به کار می‌بردند.

عطر درماني در اوايل قرن بيستم به تأييد وسیع‌تری دست پيدا کرد.

در سال 1930 رنه موريس گاته فوس (Rene Maurice gate fosse) شيمي دان فرانسوي دست سوخته خود را در روغن اسطوخودوس (سنبل) فرو برد.

به شکل شگفت آوري بدون هيچ جاي زخم و عفونتي دست او خيلي سريع بهبود يافت.

او تحقيقات مهم و قابل توجهي روي روغن‌های مختلف و اثرات درماني و روان درماني آن‌ها انجام داد.

دکتر جين ولنت (Jane Velnet) جراح فرانسوي ارتش به‌وفور از روغن‌های گياهي در جنگ جهاني دوم استفاده می‌کرد.

امروزه تحقيقات، موارد مصرف متعدد روغن‌های معطر را ثابت کرده است.

تحقيقات پزشکي سال‌های اخير نشان داده رایحه‌ای که ما استشمام می‌کنیم اثرات مهمي در مسير احساس به‌جای می‌گذارد.

بوها به‌طور مستقيم روي مغز تأثير می‌گذارند درست مانند داروها.

براي مثال بوييدن گياه اسطوخودوس (سنبل) امواج آلفا را در پشت سر افزايش می‌دهد و اين ناحيه مرتبط با آرامش و ريلکسيشن است.

روغن‌های گياهي مانند معالجات معنوي ( ريکي، پرانيک، masinifi )، درمان‌های دارويي و گياه درماني داراي نيروي زندگي هستند که در درون بدن به حرکت و لرزش در می‌آیند و فوايد آن‌ها به شکل ظريف و ماهرانه‌ای خود را نشان می‌دهد.