انتخاب همسر از مهمترين تصميمات فرد در زندگي است، زيرا مي تواند آينده فرد را رقم بزند. تشکيل خانواده سالم، متعادل و پايدار مانند هر امر مهم ديگري به تفکر منطقي و تلاش و کوشش نيازمند است. جوان مي بايستي بر اساس معيارهاي اصولي، منطقي همسر آينده خود را شناسايي و انتخاب نمايد و آنگاه به انجام پيوند زناشويي اقدام کند. بصورت کلي اصالت خانوادگي به عنوان اساسي ترين معيار انتخاب همسر شناخته مي شود. ايمان، اخلاق نيکو و روان سالم، و تناسب زوجين در ويژگيهاي ظاهري، سني، تحصيلي، فرهنگي، تربيتي و اعتقادي از موارد اساسي در انتخاب همسر است.

در زير به چند عامل براي يک ازدواج موفق اشاره مي شود:

سلامت جسمي و رواني

انسان سالم، خانواده سالم ايجاد مي کند. برخي از بيماريها ممکن است تهديدي جدي براي سلامت انسان و همسر آينده او باشد. در اين زمينه مراجعه به مراکز درماني براي تشخيص و درمان زودرس و مشاوره قبل از ازدواج در مراکز مشاوره وزارت بهداشت توصيه مي گردد.

داشتن منبع درآمد و شغل مناسب

براي يک ازدواج موفق و زندگي سعادتمند، مسأله شغل مي بايستي جدي گرفته شود. با داشتن کار و شغل، عشق و محبت زوجين در منزل رونق و تداوم مي يابد.
با وجوديکه داشتن شغل و درآمد لازمه خوشبختي خانواده است، بايد توجه داشت که امکانات مالي به تنهايي نمي تواند حل کننده همه مشکلات يک خانواده و متضمن خوشبختي باشد و اهميت آن تنها بايستي در کنار ساير عوامل ارزيابي شود.

داشتن نيت و اراده آگاهانه براي تشکيل خانواده

هر يک از زوجين بايد با ديد باز و با رضايت خود اقدام به تشکيل خانواده نمايند. ازدواج نبايد به عنوان راه حلي براي دوري از مشکلات خانوادگي جوان در خانواده در نظر گرفته شود، بلکه ازدواج زماني موفق خواهد بود که با هدف تشکيل خانواده و تعالي روحي زوجين درنظر گرفته شود. با وجوديکه والدين در راهنمايي جوانان در انتخاب همسر نقش تعيين کننده اي دارند، اين نقش بايد به صورت مشاوره اي باشد و نبايد بصورت تحميلي و سلب اختيار جوان در تعيين شريک زندگي آينده اش باشد.

داشتن سن و اختلاف سني مناسب براي ازدواج

همانگونه که گفته شد، براي موفقيت در ازدواج، رعايت سن مناسب ازدواج بسيار مهم است. متخصصان سن مناسب ازدواج را براي دختران 18 تا 24 سال و براي پسران 24 تا 28 سال توصيه مي کنند. معمولا اختلاف سن 2 تا 6 سال بين دختر و پسر براي ازدواج توصيه مي شود.

مسئوليت پذيري و پاسخ به نيازهاي جسمي، روحي و عاطفي همسر

زوجين بايد متوجه باشند که با تشکيل خانواده، نقشهاي جديدي براي آنان بوجود مي آيد که مي بايستي در مقابل آن مسئوليت پذير باشند. زن و مرد متأهل نسبت به يکديگر متعهد هستند و مي بايستي با تمام وجود سعي در ايفاي وظايف نمايند. يکي از اساسي ترين پايه هاي موفقيت يک زندگي زناشويي، شناخت دقيق نيازهاي جسمي ، روحي و عاطفي همسر و تلاش مستمر و دائم در پاسخ به اين نيازهاست . زوجين مي بايستي در اين جهت به يکديگر کمک رسانند و مشوق و همکار يکديگر باشند. همچنين لازم است تا از توقعات خارج از توانايي همسر اجتناب گردد. به عبارت ديگر زوجين بايد تلاش کنند تا در کنار يکديگر باشند و نه در مقابل هم.
علاوه بر اين، هر يک از زوجين مي بايستي مسئوليت تنظيم خانواده را بپذيرند و تعداد فرزندان و فاصله مناسب تولد آنان را رعايت نمايند.

يک عشق، يک همسر

اين اصل متضمن دوام و خوشبختي يک خانواده است. وفاداري به همسر، وفاداري به عشق را به ارمغان مي آورد.
احترام به همسر و گذشت

زوجين مي بايستي در همه حال و در هر شرايطي به همسر خود احترام بگذارند. نزديکي زوجين هيچگاه حق توهين و تحقير يکديگر را به آنان نمي دهد. با اولين توهين به همسر، اولين گام براي فروريختن بناي خانواده برداشته شده است و اصالت خانواده زير سؤال مي رود. هيچ خطايي از طرف همسر، شما را محق به توهين به او نمي کند. گذشت لازمه هر رابطه طولاني مدت است. انسان در طول زندگي مرتکب خطاهايي مي گردد و گذشت و راهنمايي دوستانه همسر، زمينه پيشگيري از وقوع مجدد آن خطا را فراهم مي کند، احساس صميميت را تقويت مي کند و زندگي را به کام زوجين شيرين مي سازد.

معنويات

دين داري ، تقويت معنويات و توجه به دستورات مذهبي که به زيبايي در دين مبين اسلام و ساير اديان الهي به آن پرداخته شده است، همچون چراغي روشن در راه تعالي بشريت است. زوجين بايد به تقويت معنويات در يکديگر ياري رسانند و در اين صورت است که عطر و طراوت ايمان، فضاي خانوادگيشان را صفا مي بخشد.

آشنايي با بهداشت باروري و تنظيم خانواده

آشنايي با بهداشت ازدواج، بدن شناسي، چگونگي داشتن فرزند سالم و تلاش در جهت حفظ و نگهداري سلامت خانواده لازمه يک ازدواج موفق و پايدار است.