تنها در صورتي مي توانيد عادتي را تغيير دهيد که براي اين کار انگيزه کافي داشته باشيد. بايد دقيقاً بدانيد که آيا به اين کار راغب هستيد يا نيستيد. نه تنها بايد براي شکستن عادت انگيزه داشته باشيد، بلکه بايد در کارتان ابرام و پافشاري کنيد.

از آن جهت به اهميت دانستن اين که چرا مي خواهيد عادت خود را بشکنيد تاکيد مي ورزيم زيرا اين مهم ترين قدمي است که مي توانيد برداريد. بدون آن شکست مي خوريد. حتي تنها به کمک همين روشن بودن موضوع مي توانيد بر عادت بد خود غلبه کنيد. گري، به درمانگاه روانپزشکي مراجعه کرد. مشکل اين بود که هر کاري را چند بار وارسي مي کرد. مثلاً به محض اين که از خانه اش بيرون مي آمد، دوباره به آپارتمان بر مي گشت تا مطمئن شود که اجاق گاز را خاموش کرده است. به محض اين که وارد دفتر کارش مي شد به سراغ اتومبيلش بر مي گشت تا بداند درهاي آن را قفل کرده باشد. گري در واقع از وسواس رنج مي برد. از گري خواستيم به شش پرسشي که قبلاً به آن اشاره کرديم جواب بدهد و به تصميمي مشخص و قاطع برسد. او به کمک بيشتري احتياج نداشت. براي او همين اندازه کافي بود که بداند نمي خواهد برده از نو وارسي کردن بشود. او عادت خود را خيلي زود از ميان برداشت.

اقدام شماره 2: از آموزش آگاهي استفاده کنيد.

 از آن جايي که اين عادت حالت خود به خودي دارد، ممکن است متوجه نشويد که چه زماني آن را انجام مي دهيد، ممکن است دقيقاً ندانيد که چه مي کنيد. بنابر اين براي متوقف ساختن آن بايد از آن آگاه شويد. اگر اين گونه باشد، بايد عادت را به خوبي مطالعه کنيد. براي اين کار بايد آن را ابتدا توصيف و بعد زير نظر بگيريد.

توصيف عادت: جزئيات کار را بايد از ابتدا تا انتها بدانيد. اگر ناخن هايتان را مي جويد، ببينيد تنها ناخن هايتان را مي جويد يا همه انگشتانتان را مي جويد. چه عاملي سبب مي شود که دستتان را به طرف دهانتان ببريد؟ از کدام دندانتان استفاده مي کنيد؟ با ناخن هاي جويده و کنده شده چه مي کنيد؟ از کدام سمت ناخن تان شروع مي کنيد؟ ممکن است بد نباشد اگر در اين خصوص از کسي کمک بگيريد.

3. وقتي اين کار را مي کنيد چه اتفاقي در جريان است؟

برگه ثبت شده را مطالعه کنيد: با ثبت اجراي عادت مي توانيد عوامل مؤثر در ايجاد آن را مطالعه کنيد. بنابر اين بعد از حدود يک هفته برگه هاي ثبت شده را مطالعه کنيد. ببينيد چند بار اين عادت را انجام داديد. در چه مواقعي بود. در چه موقعيتي قرار داشتيد.

نکته مهم: ممکن است زير نظر گرفتن خود سببي باشد تا شکل و تناوب بروز عادت تغيير پيدا کند. علتش اين است که حالا شما آگاهانه تر از گذشته رفتار مي کنيد. در اين شرايط ممکن است عادت را تکرار نکنيد. در اين صورت بدانيد که ممکن است برگه ثبتي شما اندازه واقعي رفتارتان را نشان ندهد.

نکته ديگر. در مواقعي وقتي اشخاص سعي مي کنند عادتي را بشکنند، به نظر مي رسد که وضع قبل از آن که بهتر شود وخيم تر مي گردد. در واقع از آن رو که به موضوع فکر مي کنيد انديشه مربوط به عادت در شما تقويت مي شود و با احتمال بيشتري آن کار را انجام مي دهيد. در ضمن ممکن است تحت تأثير مشغله ذهني که پيدا مي کنيد تنش زده شويد. اما اين مرحله اغلب عمر کوتاه دارد، از اين رو مأيوس نشويد و دست از تلاش بر نداريد.

اگر به هنگام نگراني، تنش يا ملالت و کسالت اين عادت به سر وقت شما مي آيد لازم است فکري به حال اين احساسات ناخوشايند بکنيد. چه عاملي است که شما را تنش زده مي کند، چه عاملي است که شما را مکدّر مي سازد؟ چه مي توانيد بکنيد تا به احساس بهتري برسيد؟

مهم است وقتي مي خواهيد عادتي را از ميان برداريد مداومت به خرج دهيد. اگر يک هفته تلاش کنيد و هفته بعدي را به خود استراحت بدهيد، کاري صورت نمي دهيد. به زيان خود کار مي کنيد.

اشکال عادت ها اين است که حالت خود به خودي دارند و معنايش اين است که اگر به طور کامل از ميان برداشته نشوند ممکن است باز گردند. ممکن است تلاش کنيد و ببينيد که عادت شما برطرف شده است و بعد به اين نتيجه برسيد که عادت از نو برگشته است. اما بدانيد اگر يک بار موفق شديد، امکان آن وجود دارد که دوباره موفق شويد و اين بار موفقيت ساده تر است. بد نيست اگر بدانيد چه اتفاقي افتاد که عادت بد دوباره بازگشت. در موقعيت هاي بعدي مي توانيد به اين موضوع توجه داشته باشيد و کاري نکنيد که ناراحتي شما باز گردد.

بعضي از نگراني ها پايا و ادامه دار هستند و به رغم همه تلاشي که مي کنيد در زندگي شما باقي مي مانند. البته بعضي از مسائل و نگراني ها واقعي هستند. براي برخورد با اين نگراني ها مي توانيد به دو روش زير اقدام کنيد.

بپرسيد: «چه نتايج مطلوبي مي تواند براي من وجود داشته باشد؟» نامطمئني انسان را بي قرار مي کند. اما اشخاص مي توانند با روش هاي خلاق و با فراهم آوردن مهارت هاي جديد و يا با غلبه بر اضطراب هاي کهنه، از شرايط به سود خود استفاده کنند.

وقتي نگران و مشوش هستيد، ديگران منابع مناسبي هستند که مي توانند به شما کمک کنند. مي توانند از شما سوالاتي بپرسند که در اثر آن به منبع اضطراب و گرفتاري خود پي ببريد. مي توانند به شما کمک کنند تا با واقعيت ها در تماس باشيد و در نتيجه هراس هايتان مشکل مبالغه آميز پيدا نکنند. مي توانند شما را ترغيب کنند که از زاويه هاي متفاوت به مسئله نگاه کنيد.