روان انسان در اين درياي متلاطم زندگي به آرامش نياز دارد، چه آرامشي بهتر از اين سراغ داريد که گروهي از دوستان و خويشان باوفا در انجمني گرد هم آيند، مشکلات زندگي را به طور موقت فراموش نمايند و با سخنان شيرين و دلپذير محفل انسشان را با صفا سازند بدين ترتيب هم تفريح و تجديد نيرو کنند و هم پيوند دوستي را مستحکم تر سازند. و با مشکلات هم آشنا مي شوند و در حد توان سعي در رفع آن مي کنند.
آري، مهمان داري رسم بسيار خوبي است و کمتر کسي پيدا مي شود که نيکويي آن را انکار کند، لکن دو مشکل بزرگ سبب شده که برخي خانواده ها از زير بار مهماني شانه خالي کنند و تا ضرورت اقتضا نکند، بدان تن در ندهند.
مشکل اول: تجملات زندگي و چشم و هم چشمي هاي بي جا، زندگي را دشوار ساخته است؛ تهيه اسباب و لوازم منزل ـ که براي رفع احتياج و تحصيل راحتي بوده ـ از صورت حقيقي خارج شده و به صورت تجمل گرايي و خود نمايي در آمده است، و همين موضوع باعث کم شدن مهماني ها و رفت و آمد هاي دوستانه شده است. شايد بيش تر مردم بي ميل نباشند که با دوستان و خويشانشان رفت و آمد کنند، اما چون نتوانسته اند بر طبق دل خواه ديگران اسباب و تجملات زندگي را فراهم سازند و زندگي خويشتن را ناقص مي پندارند از رفت و آمد با دوستان امتناع دارند. اين فکر غلط، واقعاً دست و پاي مردم را بسته و دنيا و آخرتشان را تباه خواهد ساخت.
حل مشکل:
آقا و خانم محترم! مگر دوستان براي تماشاي اسباب لوکس به منزل ما مي آيند؟! اگر چنين منظوري دارند بهتر است به فروشگاه ها و موزه ها بروند، مگر نمايشگاه اشياي لوکس باز کرده ايم و براي خود نمايي آن ها را به منزل دعوت مي نماييم؟! رفت و آمد براي انس، محبت و تفريح است، نه براي فخر، مباهات و خود نمايي؛ مهمان ها براي پر کردن شکم و تماشا به منزل ما نمي آيند، بلکه مهماني را يک نوع احترام مي شمارند؛ آنان هم، از اين رقابت ها و تجمل گرايي به تنگ آمده اند و سادگي را دوست دارند؛ پس بياييد اين رسم هاي غلط را کنار گذاشته و خودمان را از اين قيد و بند ها آزاد نماييم. اگر من و شما با سادگي از آنان پذيرايي کنيم، نه تنها بدشان نمي آيد، بلکه خشنود هم خواهند شد، و بعد ها از همين روش ساده ما پيروي خواهند نمود و بدون تکلف و سختي از ما پذيرايي خواهند کرد؛ در اين صورت مي توانيد با کمال سادگي، رفت و آمد کنيد و از نعمت انس و مودت بهره مند گرديد. پس، اين مشکل را به آساني مي توان حل کرد، ولي قدري جرأت و شجاعت لازم دارد و بايد عمل کرد، راه را باز کرد، الگو شد تا به نتيجه رسيد.مشکل دوم: کار هاي سنگين و دشوار مهمان داري است؛ خانم ناچار است در طي چند ساعت وسايل پذيرايي چندين نفر را فراهم سازد، و به همين دليل غالباً برخي غذاها مطابق دل خواه از کار در نمي آيد، در آن صورت مرد از يک سو ناراحت مي شود که خرج کردم، ولي با اين حال آبرويم رفت، زن از سويي ديگر ناراحت است که زحمت کشيدم، اما در عين حال پيش مهمان ها آبرويم رفت و زن بي سليقه اي معرفي شدم، بدتر از همه پاسخ نق نق هاي شوهرم را چه بگويم؟ بدين جهت کمتر مجلسي پيدا مي شود که بدون اضطراب و دلهره پايان پذيرد، همين امر باعث شده که خانواده ها غالباً از مهماني دادن گريزانند و از تصور آن به خود مي لرزند.
حل مشکل:
البته ما هم اذعان داريم که مهمان داري کار آساني نيست، لکن عمده اشکال در اين جاست که مهمان دار، راه و رسم صحيح مهمان داري را به درستي نمي داند و مي خواهد در مدت دو سه ساعت، کارهاي بسيار زياد و دشواري را انجام دهد، در صورتي که اگر کاردان و با تدبير باشد مي تواند به خوبي و آساني بهترين مجلس را برگزار کند. اکنون نمونه اي از مهمان داري صحيح را برايتان مجسم مي سازيم تا در صورت تمايل با الگو گيري از آن با آرامش و ميل بيشتري از مهمانان خود پذيرايي کنيد.
صبح روز جمعه پس از صرف صبحانه خانم بعضي کار ها را انجام مي دهد؛ مثلاً گوشتها را خرد مي کند، سيب زميني را سرخ مي کند و ... يعني اين کار ها را با صبر و حوصله انجام مي دهد و براي او چندان دشوار نخواهد بود. بعد از صرف ناهار و استراحت مشغول بقيه کار ها مي شود؛ اما خوشبختانه کار زيادي ندارد، زيرا بيش تر کار ها را قبلاً انجام داده است. اسباب و لوازم زندگي هم مرتب است، درطي يکي دو ساعت، بدون داد و فرياد و عجله و شتاب بقيه کار ها را نيز انجام مي دهد، به طوري که در اوايل شب ديگر کار مهمي باقي نمانده است، آنگاه خودش را تميز مي کند و لباس هايش را عوض مي کند. سماور را روشن مي کند و منتظر آمدن مهمان ها مي شود، اگر مهمان ها از خويشان و محارم باشند و به استقبالشان مي رود، بدون اضطراب و نگراني از آن ها پذيرايي مي کند، در ضمن گاهي هم سري به آشپزخانه مي زند و موقع شام با خيالي آسوده سفره را پهن مي کند. مهمان ها نيز با کمال آسايش و خوشي شام را صرف مي کنند و خداحافظي مي کنند. نتيجه آن که:
اولاً: مهمان ها علاوه بر خوردن غذا هاي لذيذ و مطبوع از نعمت انس و مودت نيز برخوردار شده اند و با کمال آسايش گفته و شنيده اند، هرگز خاطره خوش آن شب و چهره بشاش ميزبان را فراموش نخواهند کرد همچنين پذيرايي گرم، سليقه و کارداني کدبانوي خانه را ستايش خواهند کرد.
ثانياً، مرد ساعاتي از شب را با کمال آسودگي در کنار مهمان ها نشسته و بهترين تفريحات سالم را داشته است و از اين که توانسته به نحو دلخواه از دوستانش پذيرايي کند شاد و خوشحال است و از وجود چنين بانوي کارداني که با ذوق و سليقه خويش مجلس را به خوبي برگزار نموده به خود مي بالد و بيش از پيش به خانه و چنين بانوي شايسته اي علاقه مند خواهد شد و از تکرار چنين مهماني هايي ترسي نخواهد داشت.
ثالثاً، خانم چون لوازم پذيرايي را با صبر و حوصله و به طور عادي تهيه نموده، خسته و وامانده نمي شود، عصباني و ناراحت نيست و پيش شوهر و مهمان ها هميشه سربلند و خشنود است که توانسته بدون اضطراب و نگراني به بهترين وجه از مهمان ها پذيرايي کند، بدين وسيله لياقت و کارداني خويش را به اثبات رسانده و دل شوهرش را به دست آورده است.
توصيه هاي ديگر:
1. اگر احساس مي کنيد به لحاظ شخصيتي و تربيتي خود، روحيه مهمانداري نداريد، با يک تصميم قاطع و اراده فولادين به مبارزه با اين روحيه بپردازيد و خود را به «تدريج» به اين امر خدا پسندانه عادت دهيد. و هميشه به خود تلقين کنيد که «من هم مي توانم مثل سايرين مهمان دار خوبي باشم.»
2. اگر فکر مي کنيد توانايي اقتصادي و معيشتي کافي براي مهمان داري نداريد، اين کاملاً طرز فکر غلط است؛ نترسيد و توکل به خدا داشته باشيد. در حد توانايي هاي هر چند اندک خود به اين امر اقدام کنيد و به امداد الهي ايمان داشته باشيد که خود وعده روزي داده است. چنان که پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي فرمايند:
«رزق مهمان از آسمان نازل مي شود. وقتي آن را خورد، گناهان ميزبان آمرزيده مي شود.»[1]
3. دعوت مومنين را از اين جهت که روزي شما هم بايد مهماني بدهيد، رد نکنيد. امام رضا ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «سخاوتمند از غذاي مردم مي خورد تا از غذايش بخورند؛ اما بخيل از غذاي مردم نمي خورد مبادا از غذايش بخورند.»[2]
4. از اين طرز فکر که وقت شما در اين گونه مجالس ضايع مي شود، دوري کنيد؛ بلکه بدانيد ميزباني و مهمانداري علاوه بر عبادت بودن و ثواب داشتنش، يکي از نياز هاي زيستي و رواني انسان مي باشد.
منابع کمکي:
1. همسرداري، اميني، ابراهيم.
2. بهشت خانواده، مصطفوي، سيد جواد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. وسائل الشيعه،ج16، ص 557.
[2]. همان، ص 520.
مرکز مشاوره موسسه امام خميني (ره) - جزوه: مهمان داري
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید