تنها كافيست تلويزيون را روشن كنيد. اين آغاز استرس است. حجم بالاي اخبار تكان دهنده، بخش هاي خبري شبكه هاي مختلف را تحت تأثير قرار داده اند. زلزله، سيل، جنگ و... تماشاي تنها چنددقيقه شبكه هاي جهاني كافي است تا ميزان استرس بالارود. زندگيهاي پيشرفته، سرشار از فشار، ترس و نا اميدي و از طرف ديگر بسيار پر استرس است. بحث و جدل با همسر، صرف زمان طولاني در ترافيك، مشكلات اقتصادي همه و همه باعث مي شوند تا بدن عكس العمل خاصي نشان دهد. بنابراين بايد مهارتهايي را بياموزيم كه توسط آنها بتوانيم بر عوامل استرس زا غلبه كنيم و اثرات ناشي از آن را محدود كنيم. از اثرات كاهش استرس بر روي سلامتي مي توان به خستگي كم، آرامش فكري و ذهني، در نهايت زندگي سالمتر و طولاني تر اشاره كرد. فرآيند شيميايي استرس! معمولاً از زماني كه فرد احساس ترس مي كند استرس ايجاد مي شود. غده مخاطي كه در مغز قرار دارد با آزاد كردن هورمون آيونو كتوريسكو تروپيك يا ACTH به اين ترس پاسخ مي دهد كه اين هورمون سيگنالهايي به ديگر غدد مي فرستد و آنها نيز هورمونهاي اضافه توليد مي كنند. وقتي كه غده مخاطي ACTH فراواني آزاد مي كند مثل اين است كه يك سيستم هشدار دهنده اي در مغز شكل مي گيرد كه به غدد آدرنال كه دربالاي كليه ها قرار دارند، هشدار دهد كه سيلي از هورمونهاي استرس درون جريان خون آزاد كنند. اين هورمونها شامل آدرنالين، و كورتيزول هستند كه روي تمركز اثر مي گذارند و باعث افزايش سرعت عكس العمل و افزايش قدرت و چالاكي فرد مي شوند. استرس چگونه روي بدن اثر مي گذارد؟ بعد از اينكه نزاعي صورت گرفت تا فرد از شرايط استرس زا فرار كرد، ميزان آدرنالين و كورتيزول در جريان خون كاهش پيدا مي كند و در نتيجه ميزان ضربان قلب و فشار خون به حالت طبيعي باز مي گردد و سيستم گوارشي و متابوليسم دوباره نظم اوليه خود را باز مي يابد. ولي اگر شرايط استرس زا يكي پس از ديگري ايجاد شود، بدن شانسي براي بهبودي اوليه ندارد و اين فعاليت طولاني مدت استرس باعث ايجاد خلل در انجام بسياري از فرايندهاي شيميايي بدن مي شود و خطر افزايش وزن و چاقي، بي خوابي، بيماريهاي قلبي، افسردگي و ناهماهنگي در اختلالات گوارشي را افزايش مي دهد. سيستم گوارشي وقتي فرد دچار استرس مي شود، ايجاد حالت تهوع و معده درد امري طبيعي است و اين حالت به اين دليل است كه هورمونهاي استرس سرعت آزادكردن اسيد معده را كاهش مي دهد و معده خالي مي شود. استرسهاي شديد باعث ترشح ميزان زيادي از كورتيزول به طور مداوم مي شود كه اين هورمون باعث افزايش اشتها و در نتيجه افزايش وزن مي شود. سيستم دفاعي بدن: استرسهاي شديد باعث حساسيت بيش از حد سيستم دفاعي بدن مي شود، بنابراين بدن در مقابل ابتلا به سرما خوردگي و ديگر عفونتها ضعيف تر مي شود و با آزاد كردن مواد مختلفي كه باعث التهاب و تورم مي شود سعي مي كند به اين عفونتها پاسخ دهد. غدد آدرنال نيز شروع به توليد كورتيزول مي كند كه كورتيزول پاسخ به عفونتها را قطع مي كند. هرچه استرس طولاني مدت تر شود، ميزان كورتيزول توليد شده بيشتر مي شود، بنابراين عملكرد سيستم دفاعي بدن همانطور متوقف باقي مي ماند. در برخي موارد نيز استرس عملكرد كاملاً متفاوت دارد يعني باعث فعاليت بيش از حد سيستم دفاعي بدن مي شود كه در اين صورت سيستم دفاعي به سلولهاي خود بدن حمله مي كند. سيستم عصبي: چنانچه پاسخ به بحث و جدل قطع نشود، هورمونهاي استرس احساسات مداومي در برابر عصبانيت و عدم شادي توليد مي كند كه اين احساسات زياد نسبت به استرس باعث ايجاد افسردگي شديد، و فعاليت منفي كورتيزول مي شود كه در اين صورت كورتيزول به عنوان يك مسكن وارد عمل مي شود و باعث افزايش احساس افسردگي، اختلال در خواب، كاهش اشتها و كاهش ميل جنسي مي شود. سيستم قلب: افزايش ميزان كورتيزول باعث افزايش ضربان قلب، افزايش فشار خون و بالارفتن ميزان كلسترول و تري گليسيريد خون مي شود. كه اينها عوامل خطرناكي براي ايجاد حملات قلبي و سكته هستند. علاوه بر اينها افزايش ميزان كورتيزول نقش مهمي در جمع شدن چربي در قسمت بالاتنه دارد. كه اين دسته افراد بيش از بقيه افراد در معرض خطر ابتلا به حمله قلبي و بيماري ديابت قرار دارند. ديگر سيستمهاي بدن استرس باعث بروز اختلالاتي در پوست مثل، آكنه، اگزاما و يك نوع بيماري جلدي پوست كه در اثر آن فلس هايي قرمز رنگ پديدار مي شود، علاوه بر اين گاهي نيز باعث بروز حملات آسم مي شود. پاسخ و عكس العمل هر فرد نسبت به استرس متفاوت است و بستگي به ژنتيك افراد دارد. التبه تجربه زندگي نيز در اين ميان بي اثر نيست و كودكان هنگامي كه در معرض استرس قرار مي گيرند بسيار آسيب پذيرتر از بزرگسالان هستند. چگونه مي توان بر استرس غلبه كرد؟ ?) محيط زندگي خود را تغيير دهيد بنا بر اين درخواستها وتقاضايتان نيز كاهش پيدا مي كند. * ياد بگيريد كه چگونه با تقاضا ها و درخواستهاي محيط اطرافتان بهتر مواجه شويد. * هر دو راه را همزمان امتحان كنيد. در اينجا تكنيكهايي را در اين مورد به شما ياد مي دهيم. از بدن خود مراقبت كنيد: براي اداره كردن استرس، بدن شما به يك رژيم غذايي كامل و سالم و استراحت كافي نياز دارد. از ورزش نيز غافل نشويد زيرا باعث آزاد شدن انرژي عصبي و رهايي فرد از شرايط استرس زا مي شود. استراحت و آرامش را ياد بگيريد: استراحت و آرامش دقيقاً قطب مثبت و نقطه مخالف استرس است. با نفسهاي عميق خود را در يك حالت آرامش قرار دهيد. از اين راهكارها استفاده كنيد. ?) تا ?? بشماريد و هواي تازه را وارد بيني خود كنيد بطوري كه قسمت بالاتنه شما رو به بالا كشيده شود. ?) تا ?? بشماريد و آرام و كامل نفس را خارج كنيد. ?) اين كار را ? تا ?? بار تكرار كنيد و سعي كنيد حتي اگر احساس استرس هم نمي كنيد ولي اين كار را چند مرتبه در طول روز تكرار كنيد. و اگر فردي هستيد كه براحتي نمي توانيد احساس آرامش كنيد مي توانيد در كلاسهاي يوگا و مديتيشن شركت كنيد. از اينكه دچار اين حالت هستيد خجالت نكشيد و حتماً مشكل خود را با ديگران در ميان بگذاريد و براي برطرف شدن آن كمك بخواهيد.