چرا مي خواهيد عادتي را جا به جا کنيد؟

تنها در صورتي مي توانيد عادتي را تغيير دهيد که براي اين کار انگيزه کافي داشته باشيد. بايد دقيقاً بدانيد که آيا به اين کار راغب هستيد يا نيستيد. نه تنها بايد براي شکستن عادات انگيزه داشته باشيد، بلکه بايد در کارتان ابرام و پافشاري کنيد. به سؤالات زير به دقت بينديشيد و بعد به اين نتيجه برسيد که آيا به راستي مي خواهيد عادت خود را تغيير دهيد؟ انتظار داريد که چه چيزي به دست آوريد؟

1. آيا اين عادت براي من مضر است؟ آيا اگر به اين عادت ادامه دهم به من آسيب مي رساند؟

2. آيا اين عادت خطرناک است؟ آيا براي من و براي سايرين خطرناک است؟ آيا فراموش کردن از برق کشيدن اتو، يا سيگار کشيدن در رختخواب خطرناک است؟ آيا نگاه نکردن در آينه اتومبيل به هنگام رانندگي خطري به همراه دارد؟

3. آيا اين عادات توليد خجالت مي کند؟ آيا مرا ناراحت مي کند؟ مثلاً مکيدن انگشت، کشيدن موهاي ابرو، داد کشيدن و به سرعت بدخلق شدن به من لطمه مي زند؟ آيا صحبت کردن با دهان پر از غذا زشت است؟

4. آيا اين عادت مشکل من است و يا شخص ديگري مشکل من است؟ آيا به کساني که در پيرامون من زندگي مي کنند لطمه مي زند؟

5. اگر به اين عادت ادامه دهم، بدترين اتفاقي که ممکن است براي من بيفتد کدام است؟

6. اگر اين عادت را بشکنم چه سودي برايم در بر دارد؟

از آن جهت به اهميت دانستن اين که چرا مي خواهيد عادت خود را بشکنيد تأکيد مي ورزيم زيرا اين مهم ترين قدمي است که مي توانيد برداريد. بدون آن شکست مي خوريد. حتي تنها به کمک همين روشن بودن موضوع مي توانيد بر عادت بد خود غلبه کنيد. گري به درمانگاه روان پزشکي مراجعه کرد. مشکل اين بود که هر کاري را چند بار وارسي مي کرد. مثلاً به محض اين که از خانه اش بيرون مي آمد، دوباره به آپارتمانش بر مي گشت تا مطمئن شود که اجاق گاز را خاموش کرده است. به محض اين که وارد دفتر کارش مي شد به سراغ اتومبيلش بر مي گشت تا بداند درهاي آن را قفل کرده باشد. گري در واقع از وسواس رنج مي برد. از گري خواستيم به شش پرسشي که قبلاً به آن اشاره کرديم جواب بدهد و به تصميمي مشخص و قاطع برسد. او به کمک بيشتري احتياج نداشت. براي او همين اندازه کافي بودکه بداند نمي خواهد برده از نو وارسي کردن بشود. او عادت خود را خيلي زود از ميان برداشت.

توصيف عادت. جزئيات کار را بايد از ابتدا تا انتها بدانيد. اگر ناخن هايتان را مي جويد، ببينيد تنها ناخن هايتان را مي جويد يا همه انگشتانتان را مي جويد. چه عاملي سبب مي شودکه دستتان را به طرف دهانتان ببريد؟ از کدام دندانتان استفاده مي کنيد؟ با ناخن هاي جويده و کنده شده چه مي کنيد؟ از کدام سمت ناخنتان شروع مي کنيد؟ ممکن است بد نباشد اگر در اين خصوص از کسي کمک بگيريد.

نکته مهم. ممکن است زير نظر گرفتن خود سببي باشد تا شکل و تناوب بروز عادت تغيير پيدا کند. علتش اين است که حالا شما آگاهانه تر از گذشته رفتار مي کنيد. در اين شرايط ممکن است عادت را تکرار نکنيد. در اين صورت بدانيد که ممکن است برگه ثبتي شما اندازه واقعي رفتارتان را نشان ندهد.

نکته ديگر. در مواقعي وقتي اشخاص سعي مي کنند عادتي را بشکنند، به نظر مي رسد که وضع قبل از آن که بهتر شود وخيم تر مي گردد. در واقع از آن رو که به موضوع فکر مي کنيد انديشه مربوط به عادت در شما تقويت مي شود و با احتمال بيشتري آن کار را انجام مي دهيد. در ضمن ممکن است تحت تأثير مشغله ذهني که پيدا مي کنيد تنش زده شويد. اما اين مرحله اغلب عمر کوتاه دارد، از اين رو مأيوس نشويد و دست از تلاش بر نداريد.

اگر به هنگام نگراني، تنش يا ملالت و کسالت اين عادت به سر وقت شما مي آيد. لازم است فکري به حال اين احساسات ناخوشايند بکنيد. چه عاملي است که شما را تنش زده مي کند، چه عاملي است که شما را مکدّر مي سازد؟ چه مي توانيد بکنيد تا به احساس بهتري برسيد؟

مهم است وقتي مي خواهيد عادتي را از ميان برداريد مداومت به خرج دهيد. اگر يک هفته تلاش کنيد و هفته بعدي را به خود استراحت بدهيد، کاري صورت نمي دهيد. به زيان خود کار مي کنيد.

اشکال عادت ها اين است که حالت خود به خودي دارند و معنايش اين است که اگر به طور کامل از ميان برداشته نشوند ممکن است باز گردند. ممکن است تلاش کنيد و ببينيد که عادت شما برطرف شده است و بعد به اين نتيجه برسيد که عادت از نو برگشته است. اما بدانيد اگر يک بار موفق شديد، امکان آن وجود دارد که دوباره موفق شويد و اين بار موفقيت ساده تر است. بد نيست اگر بدانيد چه اتفاقي افتاد که عادت بد دوباره بازگشت. در موقعيت هاي بعدي مي توانيد به اين موضوع توجه داشته باشيد و کاري نکنيد که ناراحتي شما بازگردد.