رعايت نکاتي به منظورکاستن از مشکلات شغلي

1. افراد را بايد در مشاغلي به کار گرفت که علاوه بر تأمين نيازهاي مادي از لحاظ رواني نيز آن ها را ارضاء نمايد. بنابراين براي رسيدن به اين هدف يعني گماردن افراد در مشاغل مناسب، مطالعه فردي و بررسي خصوصيات آن ها ضروري است. در راهنمايي شغلي نوجوانان و جوان بايد به هوش و استعداد، ذوق و علاقه، تحصيلات، مهارت ها، انگيزه ها و رغبت ها، سلامت جسمي و رواني از يک طرف و امکانات موجود، شرايط مالي و اقتصادي خانواده، مسائل اجتماعي و فرهنگي، احتياجات جامعه و بازار کار از طرف ديگر، توجه کافي مبذول گردد وقتي به فرد توصيه مي شودکه شغل معيني را انتخاب کند، بايد توصيه طوري حساب شده و با مطالعه باشد که موفقيت او را در آن شغل تضمين نمايد.

مجموعه فعاليت هاي راهنمايي شغلي و حرفه اي در دوره دبيرستان بايد نوجوانان را براي انتخاب شغل و يا رشته تحصيلي مناسب دانشگاهي که مآلاً به انتخاب شغل منجر مي شود آماده نمايد. و اين امر بايد براي کليه دانش آموزان دوره دبيرستان به طور منظم و با برنامه ريزي هاي دقيق صورت گيرد.

3. بايد به نوجوان و جوانان آموزش داده شود که تنها به دست آوردن شغل عامل موفقيت آن ها نيست، بلکه دوام و سازش شغلي، ارتباط متقابل و صميمانه با همکاران، ديد مثبت نسبت به شغل و افراد، رضايت کارفرما و جلب اعتماد او، تلاش زياد در کسب مهارت هاي لازم، وقت شناسي و کم توقعي و ساير اعمال و رفتارهاي آن ها در موفقيت شان مؤثر است.

4. بايد به نوجوانان و جوانان تذکر داده شود که براي انتخاب شغل صرفاً به ميزان در آمد و مقدار پولي که به دست مي آورند توجه نکنند، و يا در حين انجام وظيفه نخواهند از طريق نامشروع پول هنگفتي را کسب کنند، زيرا پول را هميشه مي توان به دست آورد ولي شرافت، انسانيت، محبوبيت، شخصيت و خوشبختي را نمي توان با پول خريداري کرد.

5. آنچه نوجوان و جوانان بايد بدانند اين است که امروزه چه مؤسسات دولتي و چه بخش هاي خصوصي براي واگذاري کارها به افراد تنها به مدرک تحصيلي آن ها توجه نمي کنند، بلکه علاوه بر مدرک، بيشترين توجه به لياقت و شايستگي و کارداني و مهارت آن ها مي شود، و قبل از اشتغال، انواع و اقسام آزمون ها و مصاحبه ها را ترتيب مي دهند و حتي تحقيقات محلي درباره آن ها انجام مي گيرد تا پس از کسب اطمينان در مورد صلاحيت کاري و اخلاقي، آنگاه شغلي را به آن ها واگذار مي کنند، پس از اشتغال نيز بين شش ماه تا يک سال اوليه را به صورت آزمايشي استفاده مي کنند و در اين مدت اخلاق، رفتار، کردار و نحوه انجام کار، سازگاري با محيط کار و همکاران، نحوه برخورد و طرز صحبت کردن و پاسخ دادن به مسائل ديگران، دقت، مهارت، ابتکار و خلاقيت و ده ها مورد ديگر را تحت نظر مي گيرند و چنان چه همه موارد بالا و يا بيشتر آن ها مورد تأييد بود، اجازه ادامه اشتغال را به آنان مي دهند. در غير اين صورت از تمديد قرارداد آن ها جلوگيري به عمل مي آيد. پس چگونه موفق شدن در هر يک از موارد بالا را بايد به جوانان و نوجوانان آموزش داد.

رضايت شغلي که نوعي احساس مثبت فرد نسبت به شغلش مي باشد زاييده عواملي نظير شرايط محيط کار، نظام سازماني شغل، روابط حاکم بر محيط کار و تأثير عوامل فرهنگي است. لذا مي توان گفت که رضايت شغلي احساسي رواني است که از عوامل اجتماعي نيز متأثر مي باشد.

7. وزارت آموزش و پرورش با کمک وزارتخانه هاي ديگر، خصوصاً وزارت کار، مرکزي براي انتشار اطلاعات درباره مشاغل و حرفه هاي مختلف تأسيس کند تا جوانان در دوران تحصيلي بتوانند از محل، کيفيات و امتيازات کار و حرفه خود با خبر شوند.

8. پرفسور بروس ئي شرتزر[1] (1975) استاد روان شناسي حرفه اي به نوجواناني که دوره دبيرستان را طي مي کنند پيشنهاد هاي ذيل را در مورد انتخاب شغل مطرح مي نمايد:

الف ـ دانش آموزان مشاغل را کاملاً و بطور گسترده بررسي کنند و مدتي را صرف مرور فرهنگ عناوين مشاغل بنمايند تا ايده اي از دامنه و تنوع هزاران شغلي که مردان و زنان بدان اشتغال دارند به دست آورند. اين توصيه که فرد بايد مشاغل را وسيعاً بررسي نمايد، به منظور اجتناب از انتخاب نسنجيده و زودرس يک حرفه بخصوص، و ارائه راه حل هايي که فرد بتواند از بين آن ها انتخاب نمايد، انجام شود.

ب ـ دانش آموزان بکوشند تا توانايي ها، رغبت ها، مهارت ها و خصوصياتي را که دارند، کشف، بررسي و بطور کامل شناسايي کنند، زيرا مطالعه خويشتن کليد طرح ريزي زندگي شغلي است.

پ ـ خانواده هاي شغلي را هم بررسي کنند و درباره آن ها از روزنامه ها، مجلات، کتاب ها و ساير منابع، اطلاعاتي را جمع آوري نمايند. کاوش در خانواده هاي شغلي به احتمال زياد انعطاف لازم جهت سازش با تغييرات شغلي و ترقي و تنزل بازار کار را به دانش آموز مي دهد.

ث ـ دو يا سه حرفه اي را که به نظرشان جالب مي آيد انتخاب نموده و آن ها را عميقاً مطالعه کنند و ببينند چگونه اين مشاغل با توانايي ها، نيازها، ارزش ها، نگرش ها و طرح هاي زندگي آن ها تناسب دارند.

ج ـ در نظر داشته باشند که هم خودشان و هم حرفه شان در حال تغييرند و رشته حرفه اي آن ها جرياني از تصميمات متوالي است. يک تصميم منجر به تصميم ديگري مي گردد که آن هم به نوبه خود به تصميمات ديگر منتهي مي شود.

چ ـ با طرق ورود به مشاغلي که در مورد علاقه آن هاست آشنا شوند. براي ورود به اکثر مشاغل طرق متعددي وجود دارد، يکي از آن راه ها دوره هاي کار آموزي است.

ح ـ چنان چه حرفه اي را انتخاب کردند که مناسب آن ها نبود، مي توانند از نو شروع کنند و آن را تغيير دهند.

9. معمولاً جواناني که در مصاحبه هاي شغلي شرکت مي کنند کمي عصبي هستند و مي ترسند که خوب از عهده مصاحبه برنيايند. مصاحبه گران گاهي سؤالاتي را مطرح مي کنند که شخص انتظار ندارد. آن ها به نحوه عکس العمل و پاسخ مصاحبه شونده علاقه مندند، رعايت توصيه هاي ذيل توسط جوانان، اثرات مثبتي روي کارفرمايان و مصاحبه گران مي گذارد.

الف ـ براي انجام مصاحبه از قبل وقت بگيريد و سر وقت حاضر شويد، متناسب لباس بپوشيد و با منشي و ساير افرادي که در دفتر بيروني هستند با ادب و احترام برخورد کنيد.

ب ـ تنها برويد، دوست و يا يکي از والدين را همراه خود نداشته باشيد، شما براي کارفرما و مصاحبه گر مهم هستيد، اگر همراهي داشته باشيد کارفرما ممکن است شک کند که آيا شما به اندازه کافي بالغ، مستقل و جدي هستيد که از عهده کار برآييد؟

ج ـ حضور ذهن داشته باشيد، تا زماني که دعوت به نشستن نشده ايد بايستيد، به آنچه که مصاحبه گر مي گويد به دقت گوش دهيد و سؤلاتش را به طور واضح، صريح، شمرده، کوتاه وکامل پاسخ دهيد، مستقيماً با مصاحبه گر صحبت کنيد و واقعيت را بگوييد.

د ـ به شغل مورد درخواست از خود رغبت نشان بدهيد و کارفرما را به نوعي مطمئن سازيد که مي توانيد از عهده کار برآييد، نبايد ادعا کنيد که همه چيز را مي دانيد، اما نشان دهيد که به يادگيري و پيشرفت در ضمن کار علاقه منديد، توانايي هاي خود را بطور صريح بيان کنيد.

هـ ـ مصاحبه از طرف شما طولاني نشود، همين که مصاحبه گر نشان دهد که کارش تمام شده، فوراً دفتر را ترک کنيد، مگر اين که مطلب مربوطي براي گفتن داشته باشيد، حتماً موقع خداحافظي به خاطر مصاحبه تشکر کنيد و مؤدبانه بپرسيد که چند روز ديگر مي توانيد از نتيجه با خبر شويد.