- 1. تقویت بینش دینی و مذهبی

اگر ما جوانان را با معارف اسلامی آشنا کنیم و باورهای دینی را تقویت کنیم و به آنها بفهمانیم که تنها راه سعادت و کمال انسان در عمل کردن به دستورات الهی و احکام خداوند است و در انجام این وظیفه هم با دقت و صبر و اخلاق و ادب با آنان برخورد کنیم، در تقویت ایمان آنان و اعتقادات آنان مؤثر خواهیم بود.

 -2. احیای عزّت نفس

از جمله راههای مبارزه با تهاجم دشمن و هدایت جوانان، احیای روحیه عزّت نفس اقشار جامعه مخصوصاً جوانان است و اینکه روحیه خود کمبینی را از بین برده و جلو تقلید کورکورانه از فرهنگ غرب را نابود کنیم زیرا کسی که در جامعه عزیز باشد و احترام داشته باشد و در نگاه دیگران از مقام ویژهای برخوردار باشد سعی می‌کند خود را از نظر اخلاقی و ایمان تقویت کند.

 - 3. اصلاح ساختار مراکز آموزشی و پرورشی

از آنجایی که جوانان الگوپذیر هستند و سخت تحت تأثیر محیط زندگی و محیط آموزشی و غیره قرار می‌گیرند با اصلاح فضای آموزشی و مربیان و دبیران و ایجاد زمینه های تربیت دینی مثل نماز جماعتها، جلسات معنوی، سخنرانی‌های جذاب و با شور و نشاط، می‌توان آنان را بسوی دینداری رهنمون شد.

 -4. توجه به نیازهای جوانان

جوانان نیازهای خاصّی دارند و اگر به آنها توجه نشود باعث انحراف و دل زدگی آنان می‌گردد به عنوان مثال جوان نیازمند محبّت و احترام است، جوان نیازمند همسر می‌باشد، جوان نیازمند کار و شغل می‌باشد. و اگر جامعه و محیط خانواده نیازهای منطقی و شرعی و انسانی آنان را برآورده کند جلو انحرافات آنان را گرفته و زمینه بی ایمانی از بین می‌رود و از طرفی جوان به جامعه و خانواده اعتماد کرده و گفته های آنان را درباره مسائل دینی و اعتقادی قبول می‌کند.

 -5. ارائه الگوهای جذّاب و قابل اعتماد

جوان زیباپسند و دنبال الگوهای جذاب است و لذا سعی کنیم جوانان موّفق و متدین و مورد احترام را به عنوان الگو معرفی کنیم و از آنان تمجید نمائیم.

 -6. پرهیز از مقایسه جوان با دیگران

در قرآن کریم از سوره نوح، آیه 14 آمده است که خداوند انسان را طورطور و متفاوت آفریده و هر انسانی خصوصیات ویژهای دارد. این موضوع در روانشناسی تحت عنوان «اصل تفاوتهای فردی» مطرح می‌شود. تفاوت‌های موجود در انسان بیانگر این نکته است که پدر و مادر باید با فرزندان خود مطابق روحیه، علایق و ویژگیهای او رفتار کنند و هرگز توناییها و ناتوانی های جوانی را با جوان دیگر مقایسه نکنند. که این کار آثار زیانباری دارد و باعث شکستن غرور و عزّت جوان و نوجوان می‌گردد و او را نسبت به والدین بیاعتماد می‌کند و حرف آنان را نمی‌پذیرد و لذا سعی شود با توجه به روحیات و توانایی آن جوان از او تکلیف خواسته شود و سعی شود با او با مدارا رفتار کند.

 -7. رعایت و توجه به نیازهای عاطفی آنان

نوجوان و جوان نیاز به آرامش دارد. نوجوان نیاز دارد که پدر و مادری با عواطف پایدار داشته باشد. هر قدر روابط پدر و مادر با نوجوان از ثبات و استحکام برخوردار باشد، نوجوان احساس آرامش بیشتری می‌کند و دارای شخصیتی سالم و استوار می‌گردد و به والدین خود اعتماد می‌کند و رفتارهای مذهبی و دینی آنان را تقلید می‌کند و قبول دارد و اگر پدر و مادری دمدمی مزاج و متزلزل باشند، جوانان بر آنان اعتماد نکرده و سراغ پناهگاه دیگری می‌روند و چه بسا گرفتار افراد ناشایست و آلوده شوند.

 - منابع مورد استفاده و منابع مناسب برای مطالعه بیشتر عبارتند از:

 1. آصفه آصفی، شناخت الگوهای رفتاری نوجوانان، انتشارات انجمن و اولیاء و مربیان ایران، تهران.

 2. احمد بهپژوه، اصول برقراری رابطه انسانی با کودک و نوجوان، نشر رویش، تهران، 1373.

 3. محمد خدایاری، مسائل نوجوانان و جوانان، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، تهران، 1371.

علی پناهی - مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه