تنها سه هفته از ازدواج تيموتائوس قديس و همسرش مائورا گذشته بود که آزار و شکنجه دوکليتانوس، امپراتور روم شرقى به موريتانى در آفريقاى شمالى رسيد. دوکليتانوس فرمان داد که همه کليساهاى مسيحى ويران شود، همه کتب و رسائل مسيحيان سوخته و محافل ايشان همه منحل و اموالشان همه توقيف شود. تيموتائوس قديس که خادم کليسا بود و کتب مقدس را نگهدارى و ترويج مى کرد، به دست عمال امپراتور دستگير شد و چون از تسليم کتاب ها خوددارى کرد، به سيخ سرخ اش کشيدند و با ادامه پايمردى وى، او و نوعروس اش را به صليب آويختند.
در طول تاريخ مسيحيت، بسيارى به مانند تيموتائوس، جان شان بر سر کلام خدا رفته است. کتاب مقدس، پايه و اساس باورهاى ما و تعليم و اشاعه آن از اهم وظايف کليسا است. جهت به دست دادن نسخه اى هرچه آسان فهم تر از کتاب مقدس، تاکنون تمام يا بخشى از آن، به بيش از هزار زبان ترجمه شده است. تا همين اواخر نسخه مجاز کتاب مقدس Authorized Version AV)) که عموماً از آن به عنوان نسخه کينگ جيمز King James Version (KJV) ياد مى شود، نسخه انگليسى مرجع کتاب مقدس تلقى مى شد. در واقع بسيارى از مومنان مسيحى، آن نسخه را نه صرفاً يک ترجمه بلکه خود «کتاب مقدس» مى دانستند. و اگرچه نسخه کينگ جيمز ترجمه قابل قبولى است، دو عامل اما بر ضرورت وجود ترجمه هايى جديد پافشارى مى کند. نخست و مهم تر اينکه از حدود چهارصد سالى که از ترجمه کينگ جيمز مى گذرد زبان انگليسى دستخوش تغييرات بسيارى شده است، تا آنجا که عموم مردم در فهم آن دچار مشکل مى شوند. براى مثال امروزه اندکى از مردم جملاتى نظير (and anon with joy receiveth)? يا (I trow not)? را با اينکه جملاتى از انجيلند، مى فهمند.
عامل ديگر، دغدغه و علاقه بيشتر عالمان و پژوهندگان مسيحى است. امروزه فهم و اطلاع ما از زبان هاى کهن، نسبت به زمان ترجمه نسخه کينگ جيمز در سال ????م و دسترسى ما به نسخ خطى کتاب مقدس به مراتب افزايش يافته است. در نتيجه، از حدود صد سال پيش به اين سو جهان مسيحى با هجومى از ترجمه هاى جديد مواجه بوده است. از قبيل نسخه انگليسى تجديدنظر شده (RU- ????)، نسخه استاندارد آمريکايى (ASU- ????)، نسخه استاندارد تجديدنظر شده (RSU- ????)، کتاب مقدس استاندارد آمريکايى جديد (NASB- ????)، کتاب مقدس جديد انگليسى (NEB- ????)، نسخه جديد بين المللى (NIV- ????) و در اين اواخر نسخه استاندارد تجديدنظر شده جديد (NRSU- ????).
با وجود همه اين تلاش ها اما هنوز اجماعى بر سر ترجمه اى هرچه قابل فهم تر از کتاب مقدس صورت نگرفته است. هنوز کسانى در نفس ضرورت ترجمه اى جديد مناقشه مى کنند. برخى نسخه کينگ جيمز را بدين عنوان که آنان را تعالى مى بخشد ترجيح مى دهند. برخى نيز که موضعى به مراتب تفرقه افکنانه تر اتخاذ مى کنند، ترجمه هاى جديد را تنها نه بدين نقص که به روز نيستند، بل بدين اتهام که کلام خداوند را منحرف کرده اند رد مى کنند. اينان از نسخه کينگ جيمز دفاع مى کنند و خواهان آنند که اين نسخه چون گذشته به منزلت «کتاب مقدس» جهان انگليسى زبان برگردد. افراطيونى هم نظير ريپلينگر? اين ترجمه هاى جديد را به داشتن ارتباط با توطئه گرايانى که تمايلاتى واپس گرايانه دارند و خواستار مذهبى جهانى اند متهم مى کنند. آيا اين اتهام وارد است؟ آيا مى توان نسخه کينگ جيمز را يگانه کلام معتبر و موتمن خداوند برشمرد؟
مشکلى که در اين نوع مباحث پيش روى ما است اين است که منشاء تفاوت ها نه در ترجمه بل که در نسخ خطى يونانى اى است که مرجع آن ترجمه ها بوده اند. براى مثال نسخه کينگ جيمز در «تيمائوس اول» از «عهد جديد»  چنين مى نويسد: «خداوند? در جسم ظاهر شد.» در حالى که کتاب مقدس استاندارد آمريکايى جديد، در همين آيه چنين مى نويسد «او آن که? در جسم ظاهر شد.» مى بينيد که تفاوت نه در ترجمه بلکه در نسخ خطى يونانى اى است که هر يک از اين ترجمه ها بر مبناى آنها کار شده اند براى آسانى کار، اين بحث را به «عهد جديد» اختصاص مى دهيم. هم اکنون ما بيش از ? هزار نسخه خطى و افزون بر ?? هزار ترجمه قديمى از «عهد جديد» در دست داريم. هر چند در اغلب موارد اين نسخ خطى همخوانند، اما تفاوت هايى نيز ميان آنها ديده مى شود. در ميان اين تفاوت ها، قرائتى پذيرفته است که بيشترين شباهت و نزديکى را با قرائت اصلى داشته باشد. اين روند گزينش «نقد متنى»? نام دارد. به طور کلى با اندکى دشوارى مى توان قرائت اصلى را تعيين کرد، هر چند جاهايى هم هست که اطمينان کامل حاصل نمى شود؛ چرا که گاهى حاشيه اى در کنار يک آيه ما را سردرگم مى کند. نسخ خطى يونانى کتاب مقدس برمبناى قرائت ها در سه دسته طبقه بندى مى شوند: قرائت غربى، اسکندرانى و بيزانسى. متون اسکندرانى در نواحى اسکندريه و مصر و متون بيزانسى در امپراتورى بيزانس تمرکز يافته اند. از آن زمان که کليساى غرب به زبان لاتين روى آورد و اسکندريه به دست اعراب افتاد، متون بيزانسى روبه ازدياد گذارد. در اين گونه مباحث از هيچ جنبه اى اين سئوال مطرح نمى شود که آيا حواريان و رسولانى که کتب مقدس را نوشتند، در معرض وحى بوده اند؛ بلکه از اين گذشته اغلب پيروان نسخه کينگ جيمز بر اين باورند که متن يونانى (Textus Receptus)? که مرجع ترجمه مذکور است، الهام الهى بوده. برخى از آنان حتى ترجمه کينگ جيمز را هم الهام مى دانند. بالنتيجه سئوال از وحى يا عدم آن هيچ گاه محلى از اعراب نمى يابد.
به همين خاطر از نظر پيروان نسخه کينگ جيمز هر اختلاف قرائتى در Textus Receptus (و بالنتيجه در نسخه کينگ جيمز) تغييرى در کلام خدا است. به معناى دقيق کلمه سئوال اساسى اين است که آيا Textus Receptus شأنى ويژه و اولى از ديگر متون يونانى عهد جديد دارد؟ Textus Receptus حضور و آوازه خود را مديون عالمى آلمانى به نام اراسموس است که به سال ????م اولين «عهد جديد» يونانى را به کمک ماشين چاپ که به تازگى اختراع شده بود به چاپ رساند. و چون به متن يونانى کاملى از «عهد جديد» دسترسى نداشت به ناچار چندين نسخه را با هم ترکيب کرد. او تنها يک نسخه از کتاب «مکاشفه يوحناى رسول»? را سراغ داشت که آخرين صفحه اش نيز مفقود شده بود. بالنتيجه شش آيه گمشده را از لاتين به يونانى ترجمه کرد. و عهد جديد يونانى اش را که اکنون کامل شده بود در پنج ويرايش به چاپ رساند که مبنا و مرجع ترجمه کينگ جيمز قرار گرفت. با اين همه اما معلوم نيست که Textus Receptus چگونه ادعا مى کند يگانه کلام راستين و موتمن خداوند است. هر چند که به هر ترتيب، «عهد جديد» اراسموس نسخه اى کامل است و اين چيزى است که تا پيش از آن وجود نداشت؛ اما اگر اين ادعا را بپذيريم، پيشاپيش پذيرفته ايم که تا قرن شانزدهم ميلادى کلامى موتمن از خداوند وجود نداشته است! البته مى توان ادعا کرد که اراسموس در احياى عهد جديدش ملهم از خداوند بوده و ترجمه او از لاتين متن اصلى را احيا کرده و به جاى خود بازگردانده است. اما اين مسئله سئوالى را پيش مى کشد: ادعاى اراسموس در اينکه ملهم از خدا بوده چيست؟ نيز اگر اراسموس در معرض الهام و وحى بوده کدام يک از پنج ويرايش او را که اندک تفاوت هايى نيز با هم دارند مى بايد وحى برشمرد؟
آيا نسخه کينگ جيمز ترجمه اى تمام عيار است؟ شايد بهترين و روشن ترين مثال در رد اين ادعا را بتوان در آيات ? و ? از فصل ? از رساله اول يوحنا يافت. همان طور که خواهيم ديد، مترجم نسخه کينگ جيمز خطايى مرتکب نشده بل که اشتباه از ناحيه اراسموس با چاپ متن يونانى اش که راهنما و مرجع مترجم بوده واقع شده است. آن آيات در نسخه کينگ جيمز آمده است: «زيرا سه هستند که در بهشت ثبت و ضبط مى کنند: پدر، پسر، روح القدس و اين سه يک اند و سه هستند که در زمين شهادت مى دهند: روح، آب و خون و اين سه يک اند.» همين آيات در نسخه جديد بين المللى چنين آمده: «زيرا سه هستند که شهادت مى دهند. روح، آب و خون و اين سه يک اند.» آشکار است که نسخه کينگ جيمز جملات و کلماتى دارد که در نسخه بين المللى يافت نمى شود. آيا اين کلمات به دست خود يوحناى قديس نوشته شده يا بعدها توسط ديگرانى افزوده گرديده است؟
بخش موردنظر تاکنون تنها در چهار متن خطى يونانى به دست آمده است (که با عدد نام گذارى شده اند): «??» (????م)، «????» (????م)، «???» (قرن چهاردهم) و «???» (قرن شانزدهم) به علاوه در حاشيه چهار نسخه ديگر نيز يافت شده اند: «???» (قرن دهم)، «???» (قرن يازدهم)، «??» (قرن دوازدهم) و «???» (قرن چهاردهم) آنچه در ابتدا با آن مواجه مى شويم، بخشى است که نقل است از يوحنا بوده و در اثرى مربوط به قرن چهارم به نام Liber Apologeticus اثر پرشيليان- ملحد اسپانيايى- يا يکى از پيروانش آمده است. پس از آن بخشى است که از سوى برخى روحانيون لاتين نقل شده و از قرن شانزدهم به اين طرف در نسخ خطى يونانى کتاب مقدس راه يافته است و اين در حالى است که هيچ يک از روحانيون يونانى اشاره اى بدان ندارند و اين بسيار دور از ذهن مى نمايد، چرا که بحث «تثليث» در ميان است. به علاوه همان طور که بروس متزر? يادآورى کرده، اين بخش از همه نسخ باستانى (سورى، قبطى، ارمنى، حبشى، عربى، اسلوونيک) به استثناى نسخه لاتين افتاده است. روشن است که آن قسمت به نسخه لاتين اضافه شده است. (مى توان تصور کرد کاتبى آن را در حاشيه نوشته و کاتبى ديگر پس از او در حال رونويسى آن گمان کرده حاشيه اش هم صحيح است و آن را در متن آورده است) به نظر مى رسد فصل «شاهد آسمانى»?? به «رساله اول يوحنا» اضافه شده است، بنابراين نه اراسموس آن گاه که متن خود را گردآورى مى کرده و نه مترجمان نسخه کينگ جيمز هيچ کدام در معرض وحى و الهام نبوده اند. اتهام ديگرى که اغلب به ترجمه هاى جديد نسبت داده مى شود اين است که آنها عقايد و باورهاى انجيل را دستخوش تحريف کرده اند. آلن رابرتز?? و پى .اى . هال?? معتقدند «مقايسه بين ترجمه هاى انگليسى جديد نشان از تضعيف باور هاى بنيادين دارد.» ريپلينگر نيز مدعى است که آنها در جريانى واپسگرايانه تدريجاً انجيل را جهت سازگارى با مذهبى جهانى تغيير مى دهند. نکته مهمى که در رويکرد پيروان نسخه کينگ جيمز وجود دارد اين است که آنان باور هاى خود را مقدم بر کلام خدا مى دانند. به عبارت ديگر، نزد آنان ملاک باورهايشان است و انجيل را به محک آن مى سنجند. اگر ما ترجمه هاى کتاب مقدس را با باور هايمان بسنجيم مى توانيم آن را همانند «گواهان يهوه»?? در «ترجمه جهانى جديد» (NWT-New World Translation) به گونه اى ترجمه کنيم که هر بحث و کلام دشوار از آن رد شده و در نهايت آسان فهمى درآمده باشد. اما آيا به راستى ترجمه هاى جديد باور هاى مسيحيت را متزلزل کرده اند؟ آيا در ترجمه هاى جديد عيسى خدا نيست؟
پيروان ترجمه اى کينگ جيمز در تائيد اين ادعا به آياتى از آن ترجمه استناد مى کنند که عيسى را خدا خوانده اما در ترجمه هاى جديد تغيير کرده است. در اين رويکرد دو ايراد اصلى مطرح است. نخست اينکه با گزينش آيات متفاوت بحث مى تواند منحرف شود. در انجيل يوحنا در آيه ?? از فصل يکم ترجمه کينگ جيمز چنين مى نويسد: «خدا را هرگز کسى نديده است. پسر يگانه اى که در آغوش پدر است، همان او را ظاهر کرد» همين آيه را «نسخه جديد بين المللى» چنين مى گويد: «خدا را هرگز کسى نديده است، اما خداوند واحد، واحد است هم او که در آغوش پدر است، همان او را ظاهر کرد.»
روشن است که نسخه جديد بين المللى صراحت دارد به اينکه «عيسى» به مثابه خدا است در حالى که نسخه کينگ جيمز مى گويد «او به مثابه پسر». بنابراين اگر ما از منطق پيروان کينگ جيمز تبعيت کنيم، ناچار بايد بپذيريم که مترجمان آن سعى در تخريب باور الوهيت مسيح داشته اند. و اما ايراد دوم آنکه ايشان هر تغييرى را در يک آيه لزوماً تغييرى در همه آموزه هاى کتاب مقدس مى دانند. تغيير آيه ?? از فصل سوم تيمائوس اول «خدا در جسم ظاهر شد» از نسخه کينگ جيمز به «او آن که در جسم ظاهر شد» در نسخه کتاب مقدس استاندارد آمريکايى جديد (NASB) تاثيرى در تعاليم کتاب مقدس درباره الوهيت عيسى ندارد، زيرا آيات بسيار ديگرى هستند (انجيل يوحنا فصل ? آيه ?) که ضمن آنکه تغييرى نکرده اند اين آموز ه را هم تائيد مى کنند. رابرتز و هال نقد خود را بر اين اصل که تغييرى در يک آيه معناى آن را در تضاد و تقابل با ديگر آيات قرار مى دهد قرار داده اند، اما اين قضيه هميشه صادق نيست. آيه مورد بحث از تيمائوس اول در نسخهNASB نمى گويد «عيسى خدا نيست» يا حتى اينکه «خدا در جسم ظاهر نشد» بلکه صرفاً مى گويد «او درجسم ظاهر گشت». اين «او» همان است که در آيه ?? از فصل يکم انجيل يوحنا در همين نسخه مى گويد: «و کلمه جسم گرديد و ميان ما ظاهر شد.» و قبل از آن در آيه يکم از فصل يکم مى گويد: «و کلمه خود خدا بود» بنابراين NASB کماکان به ما مى آموزد که اين خدا بود که در جسم ظاهر گرديد. از همه اينها گذشته مى بينيم که تفاوت ميان نسخه ها اندک است و توفير چندانى ندارد. مى بايد توجه داشت که با وجود بيش از پنج هزار نسخه خطى و کهن يونانى تفاوت اندکى در بدلى ها است. نورمن گسلر?? و ران بروکس?? مى نويسند: «در کمتر از چهل مورد از عهد جديد است که ما بر سر قرائت اصيل اطمينان کامل نداريم. با اين همه هيچ تاثيرى در ايمان و باور ما ندارند. ما بديل ها را مى شناسيم و مى فهميم و تنها مطمئن نيستيم که کدام يک اصيل ترين و صحيح ترين است. ما صددرصد عهد جديد را در اختيار داريم و درباره نود و نه ونيم درصد آن مطمئن هستيم.» ترجمه هاى عهد جديد همگى معتبر و حاوى نکاتى مثبت اند؛ هرچند مشکلات خود را نيز دارند. به هر قرار شما ترجمه اى اصيل از کتاب مقدس در دست داريد.
Which Bible is the word of God? (bible. Org)
By Elgin L.hushbeck Jr.

پى نوشت ها:
?- «فى الفور به خشنودى قبول مى کند.»
?- «گمان ندارم.»
?- G. A. Riplinger
?- (God) (Those)
?- (He who) (hos(
?- Textual Criticism
?- سراغ دقيقى از اين متن به دست نيامد. معناى تقريبى عنوان آن همان گونه که از توضيح متن برمى آيد، «پاره متن» يا چيزى از اين دست مى تواند باشد.
?- Revelation
?- Bruce Metzger
??- Heavenly Witness
??- Allen Roberts
??- P. A. Hall
??- Vehovah Withness
??- Norman Geisler
??- Ron Brooks
 
منبع: / روزنامه / شرق ????/??/??
نويسنده : الگين ال . هاشبک
مترجم : ع . جمالى