يك. احكام نماز
بيدار كردن اعضای خانواده برای نماز
1 . بيدار نمودن افراد خانواده برای نماز صبح با چه كيفيتی مجاز است؟
باسمه تعالی؛ اگر بيدار نكردن آنها موجب سهلانگاری و استخفاف به امر نماز باشد، بايد آنها را بيدار نمايد.484
2. اگر سر سوزنی خون حيض يا نفاس در بدن يا لباس نمازگزار باشد نماز او باطل است؛ و بنابر احتياط واجب بايد خون استحاضه در بدن يا لباس نمازگزار نباشد. ولی خونهای ديگر مثل خون بدن انسان يا خون حيوان حلال گوشت و خون سگ و خوك و كافر و مردار و حيوان حرامگوشت اگر چه در چند جای بدن و لباس باشد، در صورتی كه روی هم كمتر از درهم باشد، (كه تقريباً به اندازه يك اشرفی میشود)485 نماز خواندن با آن اشكال ندارد. ولی احتياط مستحب آن است كه از خون سگ و كافر و مردار و حيوان حرام گوشت اجتناب كند.486
3 . دختری هستم كه به علت فقر مالی، پدرم قادر نيست برايم لباس تهيه كند و درآمدیكه دارد جز بهخوراك و بعضی از مخارج ضروری ديگر نمیرسد، لذا لباسهايم را از ديگران میگيرم؛ مثلاً مقداری از لباسهايم را از خواهرم میگيرم كه او بدون اجازه شوهرش برايم میآورد و ... آيا نماز خواندن با اين لباسها صحيح است؟
باسمه تعالی؛ اگر پارچه يا لباس با رضايت صاحب آن به شما داده میشود، میتوانيد بپوشيد و نماز شما در آن صحيح است.487
4. محلی را كه انسان برای اقامت و زندگی خود اختيار كرده وطن اوست، چه در آن جا به دنيا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، يا خودش آن جا را برای زندگی اختيار كرده باشد.488
استفتائات
ازدواج و تغيير شهر سكونت
زنانی كه بدون التفات (از اعراض و عدم اعراض) از وطن اصليشان به شهر ديگر به خانه شوهر میروند، و پس از التفات هم لابد قصد دارند كه اگر زناشويیشان تا آخر عمر برقرار و باقی ماند در شهر شوهر اقامت كنند و الاّ به وطن اصليشان برگشت بنمايند. بفرماييد كه حكم نماز و روزه اين زنها در ورود به وطن اصليشان چه میباشد؟
باسمه تعالی؛ وطن اصلی تا از آن اعراض نشده به حكم وطن باقی است.489
منزل پدری كه هنوز در حيات است برای فرزندی كه خودش شخصاً مستقل زندگی میكند، آيا وطن محسوب شده و در آنجا به جا آوردن نماز و روزه به طور كامل صحيح است؟ همچنين منزل فرزند از پسر برای پدر كه البته از نظر مادی با هم جدا هستند؟
باسمه تعالی؛ ميزان منزل پدر يا فرزند نيست، بلكه ميزان وطن به حساب شخص مكلّف است. جايی كه وطنِ مكلّف بوده تا از آن اعراض نكرده به حكم وطن باقی است.490
دختری در وطن خود متولد شده، پس از 5 سال به شهری كوچ میكنند كه در آن شهر ازدواج میكند و سپس به تهران مهاجرت میكند، نماز اين دختر در كجا شكسته است و در كجا درست؟
باسمه تعالی؛ در زادگاه كه وطن اصلی اوست نماز تمام است، مگر از آنجا اعراض كرده باشد. و در ساير جاها حكم مسافر دارد، مگر در محلی كه وطن قرار دهد.491
شخصی هستم اهل و ساكن بيارجمند شاهرود، اما همسرم اهل طزره دامغان و هر چند ماه يك مرتبه 2 تا 3 روز به وطن همسرم میرويم، حكم نماز و روزه من و همسرم چيست؟ ضمناً بچه اين جانب در شهرستان شاهرود متولد شده است، اما الاَّن ساكن بيارجمند است وطن اصلی او كجاست و آيا میتواند در شاهرود نماز تمام و روزه به جا آورد يا خير؟
باسمه تعالی؛ همسر شما در زادگاهش نماز او تمام و روزه او صحيح است، مگر اينكه اعراض نمايد. و شما در آنجا حكم مسافر داريد، مگر اين كه قصد ماندن ده روز نماييد. و قصد سفر در اثنای ده روز با قصد ماندن ده روز منافات دارد. و بچه شما اگر بزرگ شده محل تولدش هست، محل تولد وطن اوست و تا از آن اعراض نكرده، باقی به حكم وطن است، و در محل سكونت بدون قصد توطّن و قصد ده روز حكم مسافر دارد.492
در مورد همسر و يا فرزندی كه مكلّف شده و در منزل تابع شوهر و يا پدر خود میباشند، آيا در مسأله ترك وطن تابع پدر و يا شوهر خود هستند، و اگر پدر و يا شوهر ترك وطن نمود، آنها هم همان حكم را پيدا میكنند و يا بايد مستقلاً تصميم بگيرند؟
باسمه تعالی؛ زن و فرزندی كه از حد تبعيت بالطبع بيرون آمده و صاحب اراده است، در اتخاذ وطن و اعراض از آن و قصد اقامه تابع نيست و ميزان تصميم خود اوست.493
فردی از شمال در تهران ازدواج كرده و حال اينكه شمال وطن شوهر است، وظيفه همسر در قبال اعمال عبادی در وطن شوهر چه كيفيّت دارد؟
باسمه تعالی؛ وطن يكی از دو همسر حكم وطن برای ديگری ندارد.494
وطن حقير ورامين است و وطن همسرم كرج، فرزندم در تهران متولد شده و پس از چند روز به كرج برده شده و پس از يك ماه به شاهرود برده شد (چون حقير كارمند و محل كارم شاهرود بوده است) پس از حدود دو سال با انتقال حقير به سمنان، به سمنان آمد و اكنون هفت سال است كه در سمنان میباشد، وطن فرزندم كدام يك از اين شهرهاست؟
باسمه تعالی؛ در فرض مرقوم جای معينی برای فرزند شما وطن محسوب نمیشود تا خودش بعد از بلوغ محلی را برای خود وطن انتخاب كند.495
در آغوش گرفتن و يا شير دادن بچه در نماز
سؤال: آيا در آغوش گرفتن و يا شير دادن بچه در نماز با رعايت حجاب واجب، نماز را باطل میكند؟
جواب: اگر موالات و پیدرپی اجزأ نماز رعايت میشود و صورت نماز به هم نمیخورد، نماز را باطل نمیكند.496
بردن مُهر نماز به وسيله بچه
اگر در بين نماز چيزی كه بر آن سجده میكند گم شود و چيزی كه سجده بر آن صحيح است نداشته باشد، چنانچه وقت وسعت دارد بايد نماز را بشكند، و اگر وقت تنگ است، بايد به لباسش اگر از پنبه يا كتان است سجده كند، و اگر از چيز ديگری است بر همان چيز، و اگر آن هم ممكن نيست بر پشت دست، و اگر آن هم نمیشود به چيز معدنی مانند انگشتر عقيق سجده نمايد.497
استفتا
اقتدای زن به شوهر در نماز
اقتدا كردن زن به شوهر عادل در صورتی كه بخواهند دو نفری نماز جماعت بخوانند اشكالی دارد يا خير؟
باسمه تعالی؛ اشكالی ندارد.498
دو. احكام روزه
أ. شرايط وجوب روزه
روزه با شرايط زير بر انسان واجب میشود:
1. بالغ بودن؛
2. عاقل بودن؛
3. مسافر نبودن؛
4. روزه برای روزهدار ضرر نداشتن؛
5. از حيض و نفاس پاك بودن (برای بانوان).499
استفتائات
روزه و انجام امتحانات تحصيلی
اگر دانشآموزی امتحانات آخر سالش مصادف با ماه رمضان و تابستان شود و نتواند هم درس بخواند و هم روزه بگيرد، میتواند برای اينكه زحمت يك سالش به هدر نرود در چند روز از ايام ماه رمضان روزه خود را افطار كند؟
باسمه تعالی؛ بايد روزه بگيرد و تا حَرَج واقع نشود نمیتواند افطار كند، بلی میتواند مسافرت كند و در سفر افطار نمايد و بعد از برگشتن در آن روز لازم نيست امساك كند.500
اگر به گمان اينكه بلوغ پسر پانزده سال شمسی است، ماه رمضان را روزه نگرفت و بعد معلوم شد كه قبل از ماه رمضان پانزده سال قمریاش تمام بوده، آيا كفاره هم لازم است يا نه؟
باسمه تعالی؛ كفاره واجب نيست، لكن بايد قضا كند.501
بچههای بالغ يا جوانهايی كه در اثر ضعف مُفرِط روزه گرفتن برايشان سخت است چه كنند؟
باسمه تعالی؛ ضعف ناشی از روزه مُجَوِّز ترك روزه نيست، مگر آنكه حرجی باشد و بايد اكتفا به رفع ضرورت كند و قضا نمايد.502
در سالهای اول تكليف (9 سالگی به بعد) به توصيه و تأكيد مادرم مبنی بر اين كه توانايی روزه گرفتن را ندارم و با توجه به اينكه خودم نيز نمیتوانستم تشخيص دهم كه آيا میتوانم روزه بگيرم يا نه، چند سالی را روزه نگرفتهام، و در حال حاضر چون مدت زيادی از آن گذشته، تعداد روزههای فوت شده را نمیدانم، و ثانياً نمیدانم كه آيا كفاره هم بر من واجب است يا نه؟
باسمه تعالی؛ به مقداری كه يقين داريد كه بعد از بلوغ روزه نگرفتهايد بايد قضا نماييد و كفاره در فرض مسأله واجب نيست.503
ب. بانوانی كه روزه بر آنها واجب نيست
1. زنی كه زاييدن او نزديك است و روزه برای حملش ضرر دارد روزه بر او واجب نيست. و بايد برای هر روز يك مدّ طعام يعنی گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد. و نيز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست و بنابراحتياط واجب بايد هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد. و در هر دو صورت روزههايی را كه نگرفته بايد قضا نمايد.504
2. زنی كه بچه شير میدهد و شير او كم است چه مادر بچه يا دايه او باشد، يا بیاجرت شير دهد، اگر روزه برای بچهای كه شير میدهد ضرر دارد روزه بر او واجب نيست، و بايد برای هر روز يك مدّ طعام يعنی گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد، و نيز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست، و بنابراحتياط واجب بايد برای هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد. و در هر دو صورت روزههايی را كه نگرفته بايد قضا نمايد، ولی اگر كسی پيدا شود كه بیاجرت بچه را شير دهد، يا برای شير دادن بچه از پدر يا مادر بچه يا از كس ديگر كه اجرت او را بدهد اجرت بگيرد، احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد.505
3. روزه بر زن حائض و نفسأ واجب نيست، و اگر زن بعد از اذان صبح - حتی لحظهای - از خون حيض يا نفاس پاك شود، يا در بين روز خون نفاس ببيند، اگر چه نزديك مغرب باشد، روزه او باطل است.506
پاورقي :
484 استفتاآت، ج 1، ص 133، س 25.
.485 تقريباً به اندازه يك دوريالی.
.486 توضيح المسائل، م 855.
.487 استفتاآت، ج 1، ص 140، س 47.
.488 توضيح المسائل، م 1329.
.489 استفتاآت، ج 1، ص 264، س 429.
.490 استفتاآت، ج 1، ص 266، س 433.
.491 استفتاآت، ج 1، ص 260، س 416.
.492 استفتاآت، ج 1، ص 265، س 432.
.493 استفتاآت، ج 1، ص 264، س 428.
.494 استفتاآت، ج 1، ص 265، س 430.
.495 استفتاآت، ج 1، ص 265، س 431.
.496 تحرير الوسيلْ، ج 1، ص 189، سابعها.
.497 توضيح المسائل، م 1087.
.498 استفتاآت، ج 1، ص 286، س 510.
.499 تحريرالوسيلْ، ج1، ص293، م1 و ص294، م3.
.500 استفتاآت، ج 1، ص 320، س 52.
.501 توضيح المسائل، بخش استفتائات، ص 418، س 10.
.502 توضيح المسائل، بخش استفتائات، ص 419، س 11.
.503 استفتاآت، ج 1، ص 328، س 76.
.504 توضيح المسائل، م 1728.
.505 توضيح المسائل، م 1729.
.506 توضيح المسائل، م 1640؛ تحرير الوسيلْ، ج 1، ص 293، م 1 و ص 294، م 3.
استفتا
خوردن قرص جلوگيری از حيض
زنی كه معمولاً حيض میشود، ولی از قرص جلوگيریِ حيض استفاده كرده تا روزهاش را نخورد، آيا صحيح است يا خير؟
باسمه تعالی؛ اگر با خوردن قرص، حيض بند آمده، روزه صحيح است.547
آيا زن در ماه رمضان میتواند از قرصهای ضد رگل استفاده كند تا بتواند روزه يك ماه را كامل بگيرد؟
باسمه تعالی؛ اگر ضرر به مزاج نزند، اشكال ندارد.548
يادسپاری
اگر انسان عمداً و از روی اختيار كاری كه روزه را باطل میكند انجام دهد روزه او باطل میشود، و چنانچه از روی عمد نباشد اشكال ندارد، ولی جنب اگر بخوابد و به تفصيلی كه در مسأله 1630 گفته شد تا اذان صبح غسل نكند روزه او باطل است.549
مكروه است انسان بدون قصد بيرون آمدن منی زن خود را ببوسد يا كاری كند كه شهوت خود را به حركت آورد، و اگر به قصد بيرون آمدن منی باشد، در صورتی كه منی بيرون آيد روزه او باطل میشود.550
د. كفّاره روزه
1. كسی كه كفاره روزه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند يا به دستوری كه در مسأله بعد گفته میشود دو ماه روزه بگيرد يا شصت فقير را سير كند يا به هر كدام يك مُدّ كه تقريباً ده سير است طعام يعنی گندم يا جو و مانند اينها بدهد، و چنانچه اينها برايش ممكن نباشد، هر چند مد كه میتواند به فقرا طعام بدهد، و اگر نتواند طعام بدهد بايد استغفار كند، اگر چه مثلاً يك مرتبه بگويد أَستَغفِرُاللّهَ، و احتياط واجب در فرض اخير آن اين است كه هر وقت بتواند، كفاره را بدهد.551
2. كسی كه میخواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد، بايد سی و يك روز آن را پیدرپی بگيرد و اگر بقيه آن پیدرپینباشد اشكال552 ندارد.553
3. اگر به چيز حرامی روزه خود را باطل كند، چه آن چيز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا، يا به جهتی حرام شده باشد، مثل نزديكی كردن با عيال خود در حال حيض، بنابر احتياط كفاره جمع بر او واجب میشود، يعنی بايد يك بنده آزاد كند و دو ماه روزه بگيرد و شصت فقير را سير كند، يا به هر كدام آنها يك مُدّ كه تقريباً ده سير است گندم يا جو يا نان و مانند اينها بدهد. و چنانچه هر سه برايش ممكن نباشد، هر كدام آنها كه ممكن است بايد انجام دهد.554
4.اگر روزهدار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه جماع كند، يك كفاره بر او واجب است. ولی اگر جماع او حرام باشد يك كفاره جمع واجب میشود.555
5. اگر عمداً روزه خود را باطل كند، و بعد عذری مانند حيض يا نفاس يا مرض برای او پيدا شود، كفاره بر او واجب نيست.556
6. اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود كه روزهدار است جماع كند، چنانچه زن را مجبور كرده باشد، كفاره روزه خودش و روزه زن را بايد بدهد. و اگر زن به جماع راضی بوده، بر هر كدام يك كفاره واجب میشود.557
7. اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور كند كه جماع نمايد، يا كار ديگری كه روزه را باطل میكند انجام دهد، واجب نيست كفاره روزه شوهر را بدهد.558
8. اگر روزهدار در ماه رمضان با زن خود كه روزهدار است جماع كند، چنانچه به طوری زن را مجبور كرده باشد كه از خود اختياری نداشته باشد و در بين جماع، زن راضی شود، بايد مرد دو كفاره و زن يك كفاره بدهد. و اگر با اراده و اختيار، عمل را انجام دهد اگر چه مجبورش كرده باشد، مرد بايد كفاره خودش و زن را بدهد.559
9. اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزهدار خود كه خواب است جماع نمايد، يك كفاره بر او واجب میشود و روزه زن صحيح است و كفاره هم بر او واجب نيست.560
10. اگر مرد زن خود را مجبور كند كه غير جماع كار ديگری كه روزه را باطل میكند به جا آورد، كفاره زن را نبايد بدهد و بر خود زن هم كفاره واجب نيست.561
11. كسی كه به واسطه مسافرت يا مرض روزه نمیگيرد، نمیتواند زن روزه دار خود را مجبور به جماع كند. ولی اگر او را مجبور نمايد بنابر احتياط بايد كفارهاش را بدهد.562
ه' . روزه قضا
اگر روزه رمضان را عمداً نگيرد، بايد قضای آن را به جا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگيرد يا به شصت فقير طعام بدهد يا يك بنده آزاد كند، و چنانچه تا رمضان آينده قضای آن روزه را به جا نياورد، برای هر روز نيز دادن يك مُدّ طعام لازم است.563
استفتائات
اگر شخصی كفاره تأخير قضای روزههايش را در يك سال بپردازد و مجدداً تا سال بعد نيز نتواند قضای روزههايش را به جا آورد، آيا باز كفاره تأخير بر او واجب میشود يا اينكه پرداخت كفاره سال قبل كفايت از آن میكند؟
باسمه تعالی؛ بيش از يك بار كفاره واجب نيست.564
بانويی است مدت 14 سال ازدواج كرده و ماه مبارك رمضانِ هيچ سالی روزههايش را مرتب نگرفته، گاهی حامله بوده و گاهی تقريباً مريض، و در ايام غير ماه رمضان كه سلامت هم بوده قضای آنها را به جا نياورده است و موانعی هم نداشته و نمیداند در اين چند سال، ماه رمضان چند روز را روزه گرفته و چند روز را نگرفته، چه مقدار بايد قضا نمايد؟
باسمه تعالی؛ روزههايی را كه يقين دارد قضا شده، بايد قضا نمايد و بيشتر از آن واجب نيست.565
.547 استفتاآت، ج 1، ص 316، س 39.
.548 رساله نوين، عبدالكريم بیآزار شيرازی، ج 1، ص 113.
.549 توضيح المسائل، م 1653.
.550 توضيح المسائل، م 1657.
.551 توضيح المسائل، م 1660.
.552 برای آشنايی بيشتر با جزئيات دو ماه كفاره روزه به مسائل 1662 تا 1664 از رساله توضيح المسائل مراجعه فرماييد.
.553 توضيح المسائل، م 1661.
.554 توضيح المسائل، م 1665.
.555 توضيح المسائل، م 1667.
.556 توضيح المسائل، م 1675.
.557 توضيح المسائل، م 1678.
.558 توضيح المسائل، م 1679.
.559 توضيح المسائل، م 1680.
.560 توضيح المسائل، م 1681.
.561 توضيح المسائل، م 1682.
.562 توضيح المسائل، م 1683.
.563 توضيح المسائل، م 1710.
.564 دفتر امام خمينی: بخش استفتا.
.565 استفتاآت، ج 1، ص 325، س 67.
سه. احكام حج
حج، زيارت كردن خانه خدا و انجام اعمالی است كه دستور دادهاند در آنجا به جا آورده شود و در تمام عمر بر كسی كه اين شرايط را دارا باشد، يك مرتبه واجب میشود:
اول: آنكه بالغ باشد؛
دوم: آنكه عاقل و آزاد باشد؛
سوم: به واسطه رفتن به حج مجبور نشود كه كار حرامی را كه اهميتش در شرع از حج بيشتر است انجام دهد، يا عمل واجبی را كه از حج مهمتر است ترك نمايد؛
چهارم: آنكه مستطيع باشد و مستطيع بودن به چند چيز است: اول: آنكه توشه راه و چيزهايی را كه بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است و در كتابهای مفصّل گفته شده دارا باشد، و نيز مَركب سواری يا مالی كه بتواند آنها را تهيه كند داشته باشد؛ دوم: سلامت مزاج و توانايی آن را داشته باشد كه بتواند مكه رود و حج را به جا آورد؛ سوم: در راه مانعی از رفتن نباشد، و اگر راه بسته باشد، يا انسان بترسد كه در راه جان يا عِرض او از بين برود يا مال او را ببرند، حج بر او واجب نيست. ولی اگر از راه ديگری بتواند برود اگر چه دورتر باشد، در صورتی كه مشقت زياد نداشته باشد و خيلی غير متعارف نباشد، بايد از آن راه برود؛ چهارم: به قدر به جا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد؛ پنجم: مخارج كسانی را كه خرجی آنان بر او واجب است مثل زن و بچه و مخارج كسانی را كه مردم خرجی دادن به آنها را لازم میدانند داشته باشد؛ ششم: بعد از برگشتن، كسب يا زراعت يا عايدی ملك يا راه ديگری برای معاش خود داشته باشد كه مجبور نشود به زحمت زندگی كند.566
استفتائات
افرادیكه مستطيع هستند وازدواج نكردهاند، حجرا مقدم بدارند ياازدواج را؟
باسمه تعالی؛ اگر نياز به ازدواج دارند، در صورتی مستطيع هستند كه علاوه بر مصارف حج، مخارج ازدواج را هم داشته باشند.567
شخصی مقداری پول، پسرش به او بخشيده و نيز مقداری خودش داشته و با اين پولها به مكه مشرّف شده است و حج به جا آورده، آيا اين شخص مستطيع بوده يا نه؟ و آيا دوباره لازم است به حج برود؟
باسمه تعالی؛ اگر در برگشت، وسيله امرار معاش لايق به حال خود را نداشته مستطيع نبوده، و هر وقت استطاعت حاصل شد بايد حَجْالاسلام به جا آورد.568
آيا مخارج حج استحبابی جز مؤونه محسوب است يا خير؟
باسمه تعالی؛ از مؤونه محسوب است.569
خرج حج واجب همسر كه شخصاً مستطيع است اما نقداً ندارد كه مخارج خود را بپردازد، اگر شوهرش بپردازد، جز مؤونه به حساب میآيد؟
باسمه تعالی؛ تحمل مصارف حج زوجه اگر مطابق شأن زوج باشد، جز مؤونه محسوب است.570
زنی مقداری طلا دارد و از آن استفاده میكند و مال ديگری غير از آن ندارد، و اگر آنها را بفروشد توانايی رفتن به حج را خواهد داشت، آيا زيورآلات زن مستثنا از استطاعت است يا اينكه به وسيله آنها زن مستطيع شده و بايد آنها را بفروشد و به حج برود و چنانچه مرده باشد بايد برای او نايب بگيرند؟
باسمه تعالی؛ اگر داشتن زيورآلات برای او لازم نيست و نداشتن آن عيب نيست، مستطيع است و بايد به حج برود.571
اگر شخصی از ارث پدری خود آب و املاكی داشته باشد كه اينها تأمينكننده مخارج زندگی محسوب نمیشود، و از آن طرف وسيله تأمين مخارج زندگیاش حقوق يا شهريه طلبگی باشد، آيا چنين شخصی مستطيع محسوب میشود يا خير؟ و در صورتی كه با اين وضع حج كند آيا به نيت وجوب باشد يا خير؟
باسمه تعالی؛ كسی كه درآمد كسب و ملك او برای معيشت او كافی نيست مستطيع محسوب نمیشود و حج بر او واجب نيست.572
مادر من از فروش خانهای كه سهم ارث او بوده مستطيع شده، ولی به علت كهولت و پيری نمیتواند خودش به حج برود و در آينده هم اميد توانايی ندارد، آيا میتواند در حال حيات كسی را به نيابت خود به حج بفرستد؟
باسمه تعالی؛ اگر قبل از ناتوانی مستطيع شده است، بايد نايب بگيرد و حَجْالاسلام محسوب میشود.573
مادر پيری كه 70 سال دارد و مبلغ صد هزار تومان به قيمت حاضر آب و ملك دارد كه البته درآمد آن در سال به پانصد تومان نمیرسد، آيا مكه رفتن بر ايشان واجب است يا نه؟
باسمه تعالی؛ اگر ملك مزبور وسيله اعاشه او هست و در صورت فروش و صرف در حج، نفقه تأمين نيست، مستطيعه نيست.574
خواهری نامه نوشتهاند: دو سال پيش مادرم برای سفر حج پولی كه دقيقاً 000/20 تومان میشد در بانك واريز كردند و از آن زمان تا به حال دو سال میگذرد. حال كه امسال مادرم میخواهد به حج مشرّف شوند به او گفتهاند بايد خمس آن مقدار پول را بدهد كه خمس میشود 4000 تومان. از آنجايی كه مادرم استطاعت پرداخت چنين پولی را ندارد، آيا بايد از رفتن به حج خودداری كند يا از پرداخت خمس، و آيا خمس بايد از همان پول پرداخت شود يا خير؟
باسمه تعالی؛ اگر قبلا حج بر او مستقر بوده، خمس لازم نيست. و چنانچه حج بر او مستقر نبوده خمس لازم است و خمس را لازم نيست از همان پول بدهد.575
خوردن قرص در ايام حج يا بعضی مواقع كه زنها ميل دارند عادت ماهيانه نداشته باشند اشكال دارد يا نه؟
باسمه تعالی؛ در صورت مُضِر نبودن اشكال ندارد.576
بعضی از خانمها در سفر حج برای پيشگيری از عادت ماهانه قرص میخورند. گاهی با خوردن قرص باز هم عادت میشوند، اما به وسيله آمپول از ادامه آن جلوگيری میكنند. آيا با جلوگيری به وسيله آمپول حكم طهارت از حيض بر آنها مترتب میشود و میتوانند اعمالی كه متوقف بر طهارت از حيض است انجام دهند؟ و پس از جلوگيری از ادامه عادت به چه عنوان بايد غسل كنند؟
باسمه تعالی؛ اگر سه روز متوالی خون نبيند، حكم حيض مترتب نيست و نماز و روزه صحيح است، و كمتر از سه روز حكم استحاضه را دارد.577
خانمی در زمان حج قرص میخورده كه حيض نشود تا بتواند اعمالش را انجام دهد، اما از موقعی كه قرض خوردن را شروع كرده، هميشه ترشحاتی زرد رنگ میديده كه احتمال میداده خون باشد و چون در زمان حيض ايشان بوده شك میكرده كه آيا استحاضه است يا نه. و چون قدرت تشخيص نداشته، بنابراين گذاشته كه مستحاضه نيست و مسائل مربوط به آن را رعايت نكرده و طواف و نماز طواف به جا آورده است. با اين حال، اعمالش صحيح است يا خير؟
باسمه تعالی؛ اگر شك دارند كه ترشحات ذكر شده خون بوده حكم استحاضه ندارد و اعمالشان صحيح است.578
--------------------------------------------------------------------------------
.566 توضيح المسائل، م 2036.
.567 استفتاآت، ج 1، ص 435، س 4.
.568 استفتاآت، ج 1، ص 435، س 5.
.569 استفتاآت، ج 1، ص 380، س 109.
.570 استفتاآت، ج 1، ص 380، س 110.
.571 استفتاآت، ج 1، ص 438، س 14.
.572 استفتاآت، ج 1، ص 436، س 7.
.573 استفتاآت، ج 1، ص 436، س 8.
.574 استفتاآت، ج 1، ص 438، س 13.
.575 دفتر امام خمينی: بخش استفتا.
.576 استفتاآت، ج 1، ص 470، س 111.
.577 استفتاآت، ج 1، ص 71، س 166.
.578 استفتاآت، ج 1، ص 71، س 167.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید