سرفه عكس العمل طبیعى بدن جهت خروج مواد محركه و به طور كلى هر گونه مانعى است كه در مسیر راه هاى تنفسى فرد قرار مى گیرد، ولى گاهى تداوم و شدت این واكنش طبیعى به قدرى آزاردهنده است كه در زندگى روزمره فرد ایجاد مشكل مى كند.

به طور حتم، شما نیز در طول زندگى، دچار سرفه هاى پیاپى شبانه و یا حتى در بین ساعات روز در محیط كار، كلاس درس و مكان هاى عمومى مانند سینما و ... شده اید. چنین شرایطى نه تنها براى خود فرد مشكل است، بلكه موجب سلب آسایش دیگران نیز مى شود. لذا فرد براى رهایى هرچه سریع تر از این موقعیت، تنها به فكر یافتن راهكارى موثر است.
پیش از هر چیز، دانستن این موضوع ضرورى است كه سرفه ها، با توجه به عوامل ایجادكننده شان، به دو حالت خشك و خلط دار هستند.

عامل سرفه هاى خلط دار معمولاً انواع سرماخوردگى ها، عفونت هاى تنفسى طولانى مدت و همچنین حساسیت ها است. در واقع این عوامل سبب به وجود آمدن اخلاطى در مسیر هوا شده و در نفس كشیدن اختلال ایجاد مى كند. این همان مانع یاد شده است كه بدن به طور طبیعى با ایجاد سرفه سعى در خروج آنها مى نماید.

حال آنكه در سرفه هاى خشك، ترشح و خلطى وجود ندارد و بیشتر آنها در اثر عواملى مانند دود سیگار، آلودگى هوا ، گرد و غبار و محرك هاى دیگرى مانند این ها ایجاد می شوند. البته در بسیارى از مواقع پس از طى مرحله سرفه هاى خلط دار، سرفه هاى خشك نیز فرا مى رسند.

به طور كلى، طول مدت اكثر سرفه ها بدون در نظر گرفتن نوع آنها، یك هفته تا ده روز است و از آنجا كه تحمل این مدت زمان براى فرد بیمارى كه از علائم دیگر بیمارى اش نیز رنج مى برد، چندان راحت نیست و مى بایست به دنبال راهكارى جهت كاهش میزان و همچنین شدت سرفه ها بود.

در همین راستا پیشنهادات زیر نه تنها خصوصیات ذكر شده را دارا هستند، بلكه در روند بهبودى كلى بیمارى نیز نقش بسزایى ایفا مى كنند:

1- تا آنجا كه مى توانید آب بنوشید. هنگامى كه شما به سرماخوردگى و یا آنفلوآنزا مبتلا مى شوید، بدن به طور طبیعى آب از دست مى دهد. علاوه بر آن، احتقان و گرفتگى بینى و تنفس از راه دهان نیز بر خشكى گلو و همچنین میزان سرفه مى افزاید. بنابراین نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در روز همواره از سوى پزشكان توصیه مى گردد. به این ترتیب بافت هاى مربوطه مرطوب شده و به تسكین سرفه كمك مى كند. دلیل دیگر توصیه به نوشیدن مایعات زیاد به خصوص آب این است كه غشای مخاطى مرطوب بهتر مى تواند در مقابل ویروس هاى سرماخوردگى مقاومت نماید. اگر این مخاط ضخامت زیادى پیدا كند، دیگر چنین مقاومتى را نخواهد داشت.

2- استراحت كنید. استراحت كردن از جمله توصیه هاى همیشگى به هنگام سرماخوردگى و عوارض آن همچون سرفه است. با توجه به اینكه آلودگى هوا و به طور كلى عوامل محرك سرفه زا در خارج از خانه بیشتر است، به این ترتیب با استراحت در خانه، دود و تحریك كننده هاى كمترى وارد سیستم تنفسى شما شده و در نتیجه سرفه شما قابل كنترل تر خواهد بود.

3- زیر سرتان را بلند كنید. سرفه هاى شبانه از جمله معضلات بسیار مهم این بیمارى است. به همین دلیل تسكین آن حتى ممكن است نیازمند به كارگیرى چندین راهكار به طور همزمان باشد. بالا بردن سطح سر به هنگام خواب از جمله این ها است. با قرار دادن یك یا دو بالشت اضافى در زیر سر این اختلاف سطح را ایجاد كنید. به این ترتیب سرفه هایى كه در اثر ترشحات پشت حلقى به وجود مى آیند نیز كاهش مى یابند. همچنین این كار به سرفه هاى شبانه كه حاصل برونشیت مزمن، آسم و مشكلات قلبى هستند كمك مى كند.

4- راه هاى هوایى بدنتان را مرطوب كنید. اگر مى توانید روزى یك و یا حتى دو بار دوش آب گرم بگیرید. در غیر این صورت در اتاق محل استراحت تان، یك عدد دستگاه بخور قرار دهید. تنفس بخار گرم، تحریك راه هاى هوایى را كاهش داده و سبب خروج راحت تر اخلاط به همراه سرفه مى شود. البته یكى از بهترین راهكارها براى قطع سرفه هاى خشك شبانه، قرار دادن بخور در كنار تختخواب و تنفس مستقیم بخارات گرم است.

اگر دستگاه بخور آب در دسترس ندارید، كترى را از آب پر كرده و بر روى شعله اجاق گاز و یا بخارى قرار دهید تا به این ترتیب خشكى هوا كه در اثر به كارگیرى منابع گرمازایى مانند بخارى و شومینه دو برابر شده است، كاهش یابد و هوا مرطوب گردد.

5- ویتامین C مصرف كنید. مطالعات نشان مى دهد كه به هنگام ایجاد اولین نشانه عفونت در سرماخوردگى و یا بیمارى هاى تنفسى، یكى از بهترین موادى كه مى تواند از شدت علائم از جمله سرفه هاى زیاد به میزان حدود 50 درصد بكاهد، ویتامین C است. مصرف پیشنهادى براى این ویتامین 60 میلى گرم در روز است كه البته این میزان از 100 تا 500 میلى گرم در روز نیز بلامانع است. انواع مركبات، كیوى، توت فرنگی و همچنین گوجه فرنگى منابع غنى ویتامین C محسوب مى شوند.