تغذیه کافی و مناسب باعث شفافیت و روشن شدن پوست شما می شود. اگر فردی را ببینید با مشاهده پوست او ممکن است فوراً بگویید که آیا فرد سالمی است یا خیر؟
 
آنتی اکسیدان ها  نقش مهمی در حفظ سلامتی پوست دارند و در برابر نور خورشید و سایر مواد مخرب محیطی از پوست محافظت می کنند.
این مواد به شکل ویتامین ، املاح یا فیتوکمیکال ها ( رنگدانه های گیاهی ) هستند که از تخریب غشاهای سلولی توسط رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند.
 
ویتامین C  ، ویتامین E  ، بتاکاروتن  و سایر رنگدانه های گیاهی نمونه ای از آنتی اکسیدان ها  هستند که خطر بروز بیماری ها را کاهش می دهند.
با توجه به اینکه پوست مانند یک سد حفاظتی برای بدن عمل می کند، بایستی با رعایت یک برنامه غذایی مناسب این سد حفاظتی را تقویت کنید.
مطالعات علمی نشان داده مصرف یک رژیم غذایی کم چرب در افرادی که سابقه ابتلا به سرطان پوست  را داشته اند، رشد سلول های سرطانی را کاهش داده است. در حالی که رژیم غذایی پرچرب اثر عکس داشته است.
ویتامین C ، ویتامین E و بتاکاروتن نمونه هایی از مواد آنتی اکسیدان هستند که نقش مهمی در حفظ سلامتی پوست دارند.
طی یک مطالعه به تعدادی فرد مسن ( بالای 70 سال ) که در کشورهای اروپایی زندگی می کردند، یک رژیم غذایی شامل میوه ، سبزی ، آجیل  ، ماست  ، حبوبات  ، تخم مرغ  ، روغن های گیاهی ، غلات سبوس دار  ، چای  و آب  داده شد. بعد از مدتی دیده شد افرادی که این مواد غذایی را مصرف کرده اند ، نسبت به کسانی که گوشت قرمز  ، شیر پرچربی  ، کره  ، سیب زمینی  سرخ شده و شیرینی جات خورده بودند، کمتر دچار چین و چروک پوست شده اند. البته نباید فکر کنید که تغییر وضعیت برنامه غذایی شما (مثلاً از حالت دوم به حالت اول) می تواند تمام چین و چروک های پوست شما را از بین ببرد یا جلوی پیرشدن پوست شما را کاملاً بگیرد. ولی این هم غلط است که هر چه می خواهید بخورید و فکر کنید تاثیری روی پوست شما ندارد.
هر چیزی که می خورید، روی هر کدام از اندام های شما تاثیری می گذارد و پوست نیز از این تأثیر مستثنی نیست. شاید فکر کنید استفاده از کرم های گران قیمت مواد مغذی لازم برای پوست شما را تأمین می کنند. اما اینطور نیست. مصرف این گونه کرم ها تغذیه کافی و مناسب را برای پوست فراهم نمی کنند.
فواید تغذیه پوست از راه غذا
- هر سلولی از بدن شما نیاز به مواد مغذی گوناگونی دارد. بعضی از این مواد مغذی مثل ویتامین ها، املاح و اسیدآمینه های ضروری ( که بدن قادر به ساخت آنها نیست ) بایستی از طریق غذا برای بدن تأمین شوند. برای ساخت سایر مواد مغذی توسط بدن ، باید از یک تغذیه سالم و مناسب برخوردار بود. بنابراین هیچ کرمی نمی تواند جایگزین آن شود.
- مالیدن کرم بر سطح پوست باعث نمی شود که مواد مغذی به داخل سلول های پوستی نفوذ کنند و فقط تا زمانی که آن را نشویید ، روی پوست شما وجود دارد.
میزان نفوذ ترکیبات اصلی کرم به داخل سلول های پوستی بستگی به نوع پوست شما، مقدار ترکیبات موجود در کرم، کارخانه تولید کننده آن و بسیاری عوامل دیگر دارد. البته نمی توان گفت که تمامی کرم های موضعی بی تاثیر هستند، ولی اغلب غیر قابل اعتماد هستند.
به عبارت ساده تر، وقتی که ما مواد مغذی لازم برای پوست را از طریق غذاها دریافت می کنیم ، این مواد وارد جریان خون می شوند و توسط جریان خون به سلول های پوستی بدن می رسند.
تغذیه روی مکانیسم های پیر شدن بدن تأثیر می گذارد. ممانعت از عمل این مکانیسم ها، فرآیند پیری از جمله پیر شدن پوست را آهسته می سازد.
غذاهایی که برای حفظ سلامت پوست شما مفید هستند، برای سایر سیستم های بدن و حفظ سلامتی کل بدن نیز تأثیرات مفیدی دارند.
 
محدودیت های تغذیه پوست از راه غذا
فرآیند پیرشدن پوست به فیزیولوژی بدن هر فرد و عوامل مخرب محیطی مثل نورخورشید ، باد و آلودگی هوا بستگی دارد.
تغذیه مناسب تا حدودی از پیرشدن پوست تحت تأثیر عوامل داخلی بدن جلوگیری می کند ، ولی تأثیری روی عوامل خارجی و محیطی ندارد.
البته برای کاهش اثر عوامل خارجی نیز روش هایی وجود دارد. مثلاً برای کاهش اثر نورخورشید بر روی پوست، باید از کرم های ضد آفتاب مخصوص ( با SPF حداقل 30 ) استفاده کنید.
البته با مصرف غذاها نمی توان مقدار مواد مغذی را در سلول های پوستی خیلی بیشتر از حد طبیعی افزایش داد.
بعضی درمان های پوستی ( به خصوص آنهایی که اثرات سریع و چشمگیری در مدت زمان کوتاه دارند ) بر اساس ایجاد مقادیر بالا و غیرعادی مواد مغذی در پوست انجام می شوند. در بیشتر موارد، برای ایجاد این مقادیر زیاد از روش های موضعی ( کِرم و... ) یا بعضی تکنیک های پزشکی مخصوص مثل الکتروفورز استفاده می کنند، زیرا انجام چنین کاری از طریق خوردن غیرممکن و خطرناک است.
درمان موضعی با ویتامین C فقط با غلظت 10 درصد یا بیشتر، بر روی پوست موثر است. در صورتی که با مصرف قرص های خوراکی ویتامین C نمی توان به چنین غلظتی در سلول های پوستی دست یافت، زیرا ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است و سریعاً از طریق کلیه ها دفع می شود. علاوه بر این، دریافت مقادیر بالای ویتامین C از طریق مکمل ها، برای بدن مضر است و باعث پیدایش سنگ کلیه  ، اسهال و تهوع می شود.
 مصرف میوه ، سبزی ، آجیل ، ماست ، حبوبات ، تخم مرغ ، روغن های گیاهی ، غلات سبوس دار ، چای و آب باعث می شود پوست کمتر دچار چین و چروک شود.
بعضی مواد برای مصرف موضعی پوستی بی خطر هستند ، ولی هرگز نباید خورده شوند.
بعضی مواد مثل پپتیدها ( متشکل از چند اسیدآمینه ) و فاکتورهای رشد به راحتی توسط آنزیم های گوارشی تجزیه می شوند. این مواد طی عبور از مجرای گوارشی، غیرفعال می شوند. بنابراین باید فقط به طور موضعی مصرف شوند.
بعضی مواد مغذی اگر خورده شوند ، نمی توانند به خوبی توسط مجرای گوارشی جذب شوند. این مسئله زمانی اتفاق می افتد که فرد نوعی مشکل گوارشی داشته باشد، مانند کمبود اسید معده . شاید هم مکمل خوراکی ضعیف باشد.
مطلب پایانی
داشتن یک تغذیه متعادل  برای حفظ سلامتی پوست لازم است. البته تغذیه مناسب باعث جوان شدن پوست بطور چشمگیری نمی شود ولی بی توجهی در مصرف مواد غذایی لازم، باعث می شود پوست سریع تر دچار چین و چروک و پیری شود.
کمبود تعدادی از موادمغذی مثل ویتامین A  ، ویتامین های گروه B و اسیدهای چرب ضروری باعث ایجاد بیماری های پوستی  می شود.
کمبود خفیف مواد مغذی ( که عادی است و اغلب هم در نظر گرفته نمی شود ) باعث بیماری خاصی نمی شوند ، ولی قدرت بازسازی پوست را کاهش می دهند.
بهبود وضعیت تغذیه در چنین حالتی باعث می شود پوست جوان تر به نظر آید و بعضی علائم پیری پوست از بین بروند.
به عبارت دیگر، رفع چین و چروک  پوست و جوان شدن آن ، بدون دریافت مواد مغذی لازم امکان پذیر نیست.
در نهایت باید گفت دریافت بعضی مواد مغذی در مقادیر بالاتر از حداقل مورد نیاز ( یعنی هنوز در محدوده دریافت استاندارد است نه بیشتر از آن ) برای حفظ سلامتی پوست موثرتر از زمانی است که فقط با یک برنامه غذایی متعادل به بدن برسند.

نیره ولدخانی – کارشناس تغذیه تبیان
منابع :
- NUTRITION-INFORMATION.FEATHERISH.COM
- WWW.SMARTSKINCARE.COM/NUTRITION