پايه گذاري مذهب پروتستان
“پروتستانتيزم” از نظر لغوي به معناي اعتراض است اما اصطلاحا نام يکي از مذاهب اصلي مسيحي است که در قرن شانزدهم ميلادي توسط مارتين لوتر(کشيش آلماني) بوجود آمد و عملا اعتراض به کليساي کاتوليک به شمار مي رفت. ‌
مارتين لوتر در سال 1483 م در ايالت ساکس آلمان چشم به جهان گشود. وي تحصيلات خود را در الهيات به اتمام رساند و موفق به اخذ دکترا از دانشگاه ويتنبرگ شد. لوتر در سال 1510م براي زيارت قديسان و راهبان زاهدپيشه به رم رفت ولي ناباورانه با سطح بالاي فساد در کليسا حتي در مقامات عاليه آن مواجه شد. کليسا در آن زمان اوراق آمرزش و قبوض توبه را به فروش مي گذاشت. اين صحنه شديدا لوتر را سرخورده کرد تا جايي که تصميم به اصلاح کليسا و برانداختن سيطره پاپ گرفت. وي در گام نخست در 31 اکتبر 1518م اعلاميه اعتراض آميزي بر در کليساي شهر ويتنبرگ آويخت. وي در اين اعلاميه که شامل 95 بند بود خواستار لغو رياست و قداست پاپ شده بود زيرا مقام قدسي براي پاپ را موجب سوء استفاده مي دانست. وي در 1520 م نيز نامه اي به پاپ لئون دهم نوشت و او را به استفاده از کليساي کاتوليک براي تامين منافع شخصي خود و اطرافيانش متهم کرد و اعلام کرد که هرگز از مبارزه براي در هم شکستن پايه هاي کليساي کاتوليک دست بر نخواهد داشت. ‌
لوتر همچنين ممنوعيت ازدواج براي کشيشان را مردود دانست و خود با راهبه اي ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد. يکي ديگر از خواسته هاي او، برابري مقامات روحاني مسيحي با مسيحيان عادي بود. وي همچنين”کتاب مقدس” را تنها منبع براي ايمان و اعتقاد ديني به شمار آورد. لوتر واسطه گري مقامات کليسا بين مومنان و خداوند را مردود اعلام کرد و گفت هر انساني بي واسطه مي تواند با خداوند ارتباط داشته باشد و نيازي به وساطت پاپ يا کشيشان نيست. از همه مهمتر اينکه خواستار بازگشت به کتاب تورات عبري قديم و بازخواني آن شد. همچنين آداب عبادي عبري را جايگرين مراسم کليساي کاتوليک کرد. همچنين نظريه پطرس قديس را که مي گفت: “انسان گناهکار تنها با ايمان که تجلي رحمت خداست پاک مي شود” مورد تاکيد قرار داد. طبق اين عقيده ايمان به مسيح براي آمرزش کافيست و عمل صالح لزومي ندارد. پروتستانها گفته هاي پاپها و قطعنامه هاي شوراي کليسا را فاقد اعتبار شرعي مي دانند. آنان بخشهايي از عهد قديم و جديد را نيز نامعتبر دانسته بگونه اي گزينشي با آن تعامل مي کنند. پس از لوتر شخصيت دوم مذهب پروتستان جان کالوين فرانسوي(1509م-1564م) است که اصلاحات را ادامه داد. پروتستانها گرچه پاره اي از خرافات مسيحيت کاتوليک را اصلاح کردند اما در جنبه هاي ديگر همانند کليساي کاتوليک با علم و عقل مخالفت کردند. همچنين بر عقيده شرک آلود تثليث اصرار کردند. امروزه بيشتر پروتستانها در اروپا و آمريکاي شمالي زندگيمي کنند و کليساهاي پروتستان در کشورهاي آلمان، هلند، انگلستان، ايالات متحده آمريکا، سوئيس، دانمارک، نروژ و سوئد حضور گسترده دارند. برخي از اين کشورها براي ترويج اين مذهب در آسيا و آفريقا نيز فعاليت مي کنند. ‌

صهيونيسم مسيحي
صهيونيسم همان ايدئولوژي است که بر تاسيس دولت نژادي يهود در فلسطين به عنوان سرزمين موعود يهوديان تاکيد مي کند. يکي از اشتراکات مسيحيت با يهوديت اينست که”تورات” نزد پيروان هر دو دين مقدس و معتبر شناخته مي شود. اما “مسيحيت صهيونيست” نوعي از مسيحيت است که از ايدئولوژي صهيونيزم پشتيباني کرده، در پي اسکان يهوديان در فلسطين و سيطره آنان بر سرزمين مقدس مي باشد. مسيحيان صهيونيست خود را مدافع يهوديان بويژه رژيم صهيونيستي به شمار مي آورند و با هر کس که با دولت عبري(صهيونيستي) مخالف باشد، مقابله مي کنند. انديشه صهيونيسم مسيحي بر پايه نظريه “انقراض حتمي يهود” بنا شده که طبق آن پيامد گناه قتل مسيح اينست که يهوديان پس از بازگشت مسيح به ايشان ايمان مي آورند و ديگر چيزي به نام يهوديت در جهان وجود نخواهد داشت. ‌
پس از اعلام مخالفت مارتين لوتر با پاپ، کليساي کاتوليک واکنش شديدي به اقدامات لوتر نشان داد و او را به خروج از دين مسيحي و بدعتگذاري متهم کرد که مجازات اين جرايم در آن زمان سوزاندن با آتش در ملا عام بود. لوتر از آن پس به فعاليت سري روي آورد. وي تلاش کرد برخي از متنفذان يهودي را متقاعد کند که مذهب او جايگاه يهوديان را - که از تحقير کليساي کاتوليک رنجمي بردند - به آنان باز مي گرداند. هدف او جلب حمايت يهوديان بود. لوتر در همين راستا کتاب “عيسي يهودي زاده شد” را در سال 1523م منتشر کرد و در آن گفت که يهوديان پسران خدا هستند ولي مسيحيان بيگانگاني هستند که بايد از باقيمانده سفره سروران يهودي تغذيه کنند. ‌
وي براي جلب نظر يهوديان روزي در جمع يهوديان گفت: ”پاپها و کشيشان سنگدل، ستم به يهوديان را به جايي رسانده اند که همه مسيحيان خالص آرزو دارند کاش يهودياني تندرو بودند. من اگر يهودي بودم و مي ديدم که اين احمقها رياست و ترويج مسيحيت را بر عهدهگرفته اند، آرزو مي کردم که خوک باشم تا اينکه مسيحي باشم” وي با اين سخنان در پي جلب يهوديان به مذهب خود بود. بسياري از پژوهشگران معتقدند پديده “مسيحيت يهودي” در همين برهه زاده شده است. ‌
بر اساس برخي از منابع، لوتر وجود يهوديان را براي بازگشت مسيح(ع) ضروري مي دانست و اين يکي از زمينه هاي فکري اقدامات او در حمايت از يهوديان بود. اعتباربخشي به يهوديت نوعي ستيز با کليساي کاتوليک نيز به شمار مي رفت زيرا کليساي کاتوليک يهوديان را مسوول خون مسيح(ع) مي دانست. در انجيل “متي” نيز يهوديان مسوول مستقيم در قتل مسيح(ع) معرفي شده اند. اين عقيده ي کاتوليکي در فيلم مصائب مسيح (ساخته ميل گيبسون) نيز - که مليونها دلار فروش کرد و تاثير احساسي بسياري گذاشت - اشاره شده است. 1
مسيحيت يهودي مراسم عبادي بر اساس تعاليم عبري را بر مراسم کليساي کاتوليک ترجيح داده، آموختن زبان عبري را به عنوان زبان خداوند مورد تاکيد قرار مي دهد. مارتين لوتر(بنيانگذار مذهب پروتستان) “تورات عبري” را به جاي “کتاب مقدس”، قرار داد. برخي ديگر از شخصيتهاي ديني پروتستان نيز منزلت يهوديت را نزد مسيحيان ارتقا بخشيدند بگونه اي که کليساي پروتستان همواره پرچمدار صهيونيسم مسيحي بوده است.
يهودياني که از اسپانيا به اروپا بويژه فرانسه و هلند مهاجرت کردند نيز نقش مهمي در نفوذ افکار يهودي در ميان مسيحيان ايفا کردند. اين نفوذ بويژه در جريان اصلاحات پروتستاني روي داد و عقيده به اينکه “يهود، ملت برگزيده و صاحبان اصلي سرزمين مقدس(فلسطين) هستند” در ميان مسيحيان مقبوليت يافت. ‌

گسترش مذهب پروتستان و مسيحيت صهيونيست
شکست کاتوليکها و برپايي دولت هلند بر پايه مذهب پروتستان در سال 1609م نقطه عطفي در تاريخ صهيونيسم مسيحي در اروپا به شمار مي رود زيرا موجب تاسيس کليساها و احزاب و جمعيتهايي شد که خواستار اسکان يهوديان در فلسطين بودند. اين جمعيتها بويژه در انگلستان شعار “ملت بي سرزمين و سرزمين بي ملت” را سر مي دادند. مقصود آنان اين بود که فلسطين سرزميني خالي از مردم است و يهوديان مردماني بي سرزمين هستند بنابراين دولت انگلستان بايد با استقرار يهوديان در فلسطين هر دو مشکل را حل کند!!! در همان اوايل جنبش پروتستاني بسياري از پروتستانهاي اروپا تحت فشار کاتوليکها به آمريکا رفتند و اين مذهب را در آمريکا گسترش دادند. آنان نيز شعار “سرزمين موعود”(فلسطين) و ملت برگزيده (يهود) را سر مي دادند. بسياري از پروتستانها معتقدند شرط آمدن مسيح(ع) برپايي دولت صهيونيستي در فلسطين است.
البته پروتستانها خود بر سر مساله سرنوشت يهود دچار اختلاف نظر شدند: پروتستانهاي انگليسي مي‌گفتند يهوديان پيش از برپايي دولت عبري در فلسطين همگي به مسيحيت مي گروند اما پروتستانهاي آمريکايي گفتند يهوديان پيش از بازگشت مسيح(ع) به مسيحيت ايمان نخواهند آورد هر چند که دولت تشکيل دهند. در آغاز کشيش نلسون داربي(کشيش انگليسي) اين نظريه را مطرح مي کرد تا اينکه به مروز گروهي از کشيشان ديدگاه او را ترويج کردند.
از جمله ويليام بلاکستون آمريکايي اين نظريه را در کتاب “مسيح مي آيد” در سال 1887م تقويت کرد و فلسطين را از آن يهود دانست. وي طوماري را به امضاي 413 شخصيت برجسته مسيحي و يهودي رساند و خواستار اعطاي فلسطين به يهوديان شد. طومار مذکور به “بنيامين هريسون” (رئيس جمهور وقت آمريکا) تسليم شد. کشيش سايروس اسکوفيلد نيز به عنوان يکي از متعصب ترين مسيحيان صهيونيست، انجيل خاصي را تاليف کرد که در سال 1917 منتشر شد و امروزه سنگ بناي مسيحيت بنيادگراي صهيونيست به شمار مي رود. ‌

لوتر و تاليف کتاب “دروغهاي يهود”
منابع تاريخي در ارزيابي اقدامات مارتين لوتر اتفاق نظر ندارند؛ برخي وي را يک مصلح مي دانند که کليسا را از خرافات مذهبي نجات بخشيد اما برخي ديگر معتقدند او با منزلت بخشيدن به يهوديان باعث تباهي مسيحيت شد و به صهيونيستها اين فرصت را داد که از مذهب پروتستان براي پيشبرد اهداف خود سوء استفاده کنند.
اما حقيقت اينست که لوتر بعدها از بسياري از حمايتهاي خود از يهوديان پشيمان شد. وي در اواخر عمر خود در سال 1544م کتاب “دروغهاي يهوديان” را تاليف کرد و در آن اعلام کرد که از گرايش يهوديان به مذهب خود نااميد شده و در يک اظهارنظر منفعلانه اعلام کرد که يهوديان پيش از ورود به فلسطين و بازگشت مسيح(ع)، به مسيحيت ايمان نمي آورند ولي پس از بازگشت مسيح(ع) در مقابل او سجده خواهند کرد. وي دو سال بعد يعني در 1546م درگذشت. ‌

پي نوشت:
‌1. بايد توجه داشت عقيده به مصلوب شدن مسيح(ع) و قتل ايشان يک عقيده مسيحي است و با قرآن کريم تعارض آشکار دارد زيرا خداوند در قرآن اين عقيده را به شدت رد فرموده و آن را ناشي از اشتباه آنان دانسته است. ر. ک. سوره نساء: 157
منبع: / روزنامه / رسالت ????/??/??
به نقل از: www.aljazeera.net
مترجم : اسلام ملکي
نويسنده : فدوي بنيعيش