از همراه بودن با دیگران متنفرم. احساس می کنم همیشه حقوقم پایمال می شود و هیچ وقت نتوانستم آنچه را که واقعاً مورد خواستم است به دیگران منتقل کنم. همیشه فکر می کنم دارم به تقاضا و خواست دیگران زندگی می کنم و هیچ گاه حتی جرئت نکردم نظر موافقم را در جمعی مطرح کنم. همیشه از اینکه از خودم و خانواده ام حرفی بزنم، شرمندگی داشته ام و احساس می کنم دیگران حوصله شنیدن حرف های مرا ندارند.
ابراز وجود یکی از مهارت های زندگی است که با لجبازی و خودخواهی و غرور متفاوت است. افرادی که مهارت ابراز وجود را خوب فرا گرفته اند می دانند که در کنار شناخت و پذیرش حقوق و نیازهای دیگران لازم است تا به خواسته ها و حقوق خود نیز توجه کنیم و با یک سنجش منطقی یکی را بر دیگری ترجیح دهیم و یا حتی در مواردی به هر دو آنها رسیدگی کنیم. یا بهتر است بگوییم میزان توجه به حقوق خود را برابر با میزان توجه به حقوق دیگران بدانیم.
  شخص دارای مهارت ابراز وجود بدون دلایل و مستندات واقعی خود را فدای آداب و رسوم بی پایه نمی کند و صرفاً جهت رضایت و پسند دیگران قدم برنمی دارد. شخصی که ابراز وجود را یاد می گیرد بدون ترس و اضطراب از حق خود دفاع نموده، عواطف خود را بیان می کند و به حضور با دیگران مأنوس می شود و بیشتر تلاش می کند تا به علایق دوستانش توجه نماید.
فراموش نکنید که احترام شما در هر موقعیتی باید حفظ شود، در عین اینکه ممکن است از دیگران تقاضا کنید و آنها به شما بگویند "نه".
این مهارت زمانی شکل می گیرد که کودک احساس کند کسی هست تا او را بشنود و به گفته هایش واکنش نشان دهد. زمانی که کودک تلاش می کند تا با خط خطی کردن، آثاری از خود به جای بگذارد یا قصد دارد به شما اثبات کند که می تواند مستقل عمل کند و خود غذایش را بخورد و یا لباسش را بر تن کند - اگر چه لباسهایش چرب و رنگی شد و یا حتی اگر لباسش را پشت و رو به تن کرد- زمان مناسب برای آن است که به او یاد دهید ابراز وجود داشته باشد و حتی زمینه را برای انجام بهتر و راحت تر این اعمال توسط او فراهم کنید.
 مثلاً جوراب هایی را برایش تهیه کنید که قابلیت انعطاف بیشتری داشته باشد و یا کاغذهای ضخیم و بزرگی را به دیوار نصب کنید که از خط خطی بر روی دیوار لذت ببرد و خلاقیت خود را نشان دهد و  یا از قاشق هایی استفاده کنید که به اندازه کافی خمیدگی داشته باشد و استفاده را راحت تر کند.
انسان ها باید یاد بگیرند که به کرامت و ارزش خود پی ببرند.
همه ما باید یاد بگیریم که
ما حق داریم تا حدودی از دیگران متوقع باشیم البته توقعات ما باید در حد توان فرد مقابل باشد.
 
ما حق داریم درخواست های دیگران را بررسی کنیم.
 
ما حق داریم درخواست های ناروای دیگران را رد کنیم.
 
ما حق داریم اشتباه کنیم و از دیگران درس بگیریم.
شخصی که ابراز وجود را یاد می گیرد بدون ترس و اضطراب از حق خود دفاع نموده، عواطف خود را بیان می کند و به حضور با دیگران مأنوس می شود و بیشتر تلاش می کند تا به علایق دوستانش توجه نماید.
برای تقویت ابراز وجود می توانید این مهارت را بارها و بارها در خود تصور کنید. و در موقعیت های مختلف و شبیه سازی شده  واکنش هایی را مبنی بر ابراز وجود در خود ایجاد نموده و به عنوان تمرین تکرارش کنیم. ابراز وجود با خشمگین شدن و پرخاشگری متفاوت است. این مهارت در لحن کلام خود حاوی احترام به شخصیت طرف مقابل همراه با اهمیت وجودی خود است.
 هیچ نیازی نیست در لحن خود به مخاطب خود حمله کنیم و او را زیر سوال ببریم تنها با کلماتی محکم و قاطع دلیل رد یا قبول پیشنهادی را بیان کنید. در این مواقع حالات بدنی استوار و قائم نیز می تواند به ما احساس قدرت دهد. پایین انداختن نگاه و یا آرام کردن تُن صدا این قاطعیت را از ما گرفته و به مخاطب القا می کند که حرف های من خیلی هم جدی نیست.
 
 نکته مهم و کاربردی دیگر اینکه سعی کنیم شنونده خوبی برای سخنان دیگران باشیم تا منظور و مفهوم کلمات آنها را خوب بفهمیم تا تصمیم صحیح برای خود اتخاذ کنیم. تصمیمی که بر مبنای اطلاعات ناقص و دریافتی های کامل نشده از دیگران باشد ممکن است قاطعیت ما را زیر سوال ببرد و در آخر توصیه می کنیم که لازم است به عنوان یک فرد علاقمند به خود و جهت اثبات وجود خود زندگی هدفمندی داشته باشیم و برنامه های مدونی را پی گیری کنیم.
 
فراموش نکنید که احترام شما در هر موقعیتی باید حفظ شود، در عین اینکه ممکن است از دیگران تقاضا کنید و آنها به شما بگویند "نه". می توانید مسائل را با دیگران مباحثه کنید و دلایل روشن کننده بیاورید و تا زمانی که به حقوق دیگران تعرض نکنید حق ادای خواسته های منطقی را دارید.
 
فهیمه کهتری