فرهنگ چیست؟
فرهنگ مجموعه باورها، بینش ها، ارزش ها و آداب و سنن اخلاقی و اندیشه های پذیرفته شده و حاكم بر یك جامعه است .اسلام نیز یك مكتب است. طرحی برای زندگی. تهاجم فرهنگی چیست؟ تهاجم فرهنگی حركتی است مرموزانه، حساب شده همراه با برنامه های دقیق و با استفاده از شیوه های متعدد و ابزار و امكانات متعدد و متنوع برای سست كردن باورها، دگرگونی ارزشها، انحراف اندیشه ها، تغییر و تبدیل ها، آداب و سنن و نابودی اصول اخلاقی حاكم بر جامعه .
روزنه های تهاجم فرهنگی: هر از چندگاهی گردبادی، طوفانی و صاعقه ای از اندیشه ها، آموخته ها و اندوخته های یك ملت را تهدید می كند و میان یك نسل و سرمایه های گذشته اش فاصله می افكند. فاجعه آن است كه یك ملت نداند كه چه داشته است و فاجعه آمیزتر آن است كه گذشته خویش را به حقارت و نفرت بنگرد . امام علی (علیه السلام) در نهج البلاغه برای تشكیل مكر و نیرنگ دشمن می فرماید: «من یك سلاح را به میدان می آورم و آن بصیرت است.»
وقتی منكر دائم در معرض دید باشد و در صحنه زندگی آرام آرام جذب فرهنگ و باور و عمل می شود چه بسا دیگر قبح و ناپسندی آن از بین برود.
شیوه های تهاجم فرهنگی
1- تفرقه آفرینی: یعنی شكاف افكنی و تزلزل در صفوف متحد و همراه امت، یك چهره شبیخون فرهنگی «بی هم» كردن «با هم » كردن و سپس «برهم» كردن آنهاست.
2- انحراف و تباهی نسل جوان: دشمنان و حق ستیزان می كوشند تا با انحراف نسل جوان و بهره گیری از شرایط خاص این دوره كه دوره جوشش و احساسات تند و آتشین به ویژه بلوغ جنسی است، به غارت و استثمار و نابودی یك جامعه بپردازند. امروز نیز همان سلاح در سطحی وسیع تر در هیأت «اینترنت» ، «ویدئو»، «لباس ها»، «مواد مخدر» و تلاش برای عادی سازی مظاهر فساد بكار گرفته می شود. حساسیت و آمادگی و برخورداری هوشیارانه و فعالانه با این جریان ضرورت رویارویی و دستیابی به موفقیت در این جبهه خطرخیز و دشوار است. «هنری كسینجر» وزیر اسبق امور خارجه آمریكا و تئوریسین و گرداننده پشت پرده برنامه ها و سیاست های آمریكا، معتقد است كه برای پیشبرد یك برنامه باید آن را اندك اندك به جامعه تزریق كرد و زمینه ها را با زمان بدست آورد. وقتی منكر دائم در معرض دید باشد و در صحنه زندگی آرام آرام جذب فرهنگ و باور و عمل می شود چه بسا دیگر قبح و ناپسندی آن از بین برود. تا در صورت فقدان دفاع درونی، قویاً پذیرای آنها شود.
3- انكار توانمندی ها؛ تحقیر و نفی ارزش های فرهنگی: تاریخ دویست ساله ارتباط غرب با ایران نشان می دهد كه آنها همیشه ما را تحقیر كرده اند جز به ستایش بخشی از ادبیات ما به چیز دیگری چندان نپرداخته اند. آن نیز عمدتا به چند شاعر و نویسنده با توجیه و تفسیر خاص كه از آنها ساخته اند. گویی هماره خواسته اند القا كنند كه شما چیزی جز این نیستید .
4- الگوپذیری و نیاز به الگو :
از مطالعه در رفتار انسان ها روشن می شود كه بسیاری از شیوه های رفتاری و گفتاری و حتی فكری انسان، تقلیدی از الگوهاست. الگوپذیری و نیاز به الگو از ویژگی های فطری انسان هاست كه همه مراحل رشد را در برمی گیرد و بیش از هر مرحله ای در جوانی از «قهرمانان» الگو می گیرد. پاسخ هر فردی به این سؤال كه می خواهد چكاره شود همان قهرمان و شخصیت مرجع اوست.
نظریات كارشناسان و روانپزشكان
دكتر نقابیان روانپزشك: اصولاً چون جوان انسجام شخصیتی كامل پیدا نكرده و در حال فراز و نشیب جدّی است، طبیعی است كه ما شاهد مسایلی در رفتار فردی و اجتماعی و گاه حتی اغراق آمیز از شادی ها و غم ها در جوان باشیم . نگرانی از جایی شروع می شود كه افراط ها و تفریط ها شروع می گردد . جوان مثل یك موم قابل انعطاف و شكل پذیر است كه می توان او را در مسیر دلخواه حركت داد اما باید زبان وی را درك كرد . من فكر می كنم بالاتر از همه بحران هایی كه در ارتباط با جوان مطرح است «بحران هویت» است و این بحران هم ناشی از تضاد الگویی است.
دكتر سید علی میلانی: متأسفانه فرهنگ غلط و منحط غرب به جوامع تحمیل می شود و ما توان كنترل فشار و امواج مخرب فرهنگی را در مورد جوانانمان نداریم. حال برای اینكه جوان در اختیار این رسانه ها و فرهنگ منحط غرب قرار نگیرد باید او را آگاه كنیم و آموزش دهیم .
تحقیقات نشان داده است كه افراد مد زده و كسانی كه همیشه به دنبال تیپ و مد نو هستند معمولاً یك شخصیت با ثبات ندارند و به همین دلیل لباس پوشیدن لباس های نامناسب به دنبال جلب توجه دیگران و اثبات خودشان هستند.
یكی از دستورهایی كه در باب لباس پوشیدن به ما داده اند این است كه لباس پوشیدن نباید طوری باشد كه انسان را در بین مردم انگشت نما و متمایز كند رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در مورد كسانی كه شخصیت را در لباس زیباتر می دانند و با پوشیدن آن خود را برتر از دیگران احساس می كنند می فرماید: «هركس لباسی بپوشد كه به وسیله آن بر مردم مباهات و فخر كند خداوند به او نظر رحمت نمی كند تا آن را از تن درآورد.»[1] در واقع نوع لباس پوشیدن آرایش و سایر رفتارهای ظاهری و اجتماعی نشان دهنده آن است كه به چه گروههایی و چه افكار و ارزش هایی تعلق دارد. امام صادق (علیه السلام) از قول اجداد طاهرینش می فرماید: خداوند به یكی از انبیاء وحی كرد كه به قوم خود بگو لباس دشمنان مرا نپوشند و غذای دشمنان من را نخورند و خود را به شكل دشمنان من درنیاورند كه از دشمنان من محسوب می شوند.
دختران و پسران ما باید توجه داشته باشند كه هرگز دشمنان غیر ما را نمی خواهند اگر هر روز مدلی از لباس، كفش یا موی سر را توسط عوامل فریب خورده فاسدشان و یا از طریق وسایلی چون ماهواره و فیلم های مبتذل ارائه می كنند اهداف پلیدی در سر دارند و می خواهند ما را از فرهنگ، دین و خدایمان جدا كنند می خواهند بدست خودمان تیشه به ریشه ارزش های فرهنگی و دینی مان بزنیم.
علی (علیه السلام) نیز می فرماید: مشاهده رفتارهایی از قبیل مصرف گرایی، غرب زدگی و بی تفاوتی نسب به موازین شرعی بیانگر این حقیقت است كه صاحبان چنین رفتارهایی بارها و بارها در شرایط و موقعیت های متفاوت به طور غیرمستقیم در معرض اندیشه های بوجود آورنده این رفتارها قرار گرفته اند و به لحاظ ضعف نگرش، عدم اعتماد به نفس به تدریج هویت فرهنگی خود را از دست می دهند و گرایش به رفتار جدید پیدا می كنند.
پی نوشت:
1 . میزان الحكمه، ج8، ص 481.
نرجس - با تلخیص
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید