از اعتياد به عنوان يکي از بزرگترين معضلات دنياي معاصر نام ميبرند

اعتياد به مواد مخدر از چنان ابعاد وسيع آسيبي برخوردار است که بي اغراق ميتوان از آن به عنوان هيولاي بزرگ زندگي بشري نام برد.

متلاشي شدن شخصيت فردي، نابودي نهاد خانواده، افزايش انواع ديگر آسيب ها و جرايم اجتماعي، کاهش بازدهي کاري و شغلي، افزودن بر افراد بيکار و سربار جامعه، اشغال تخت هاي بيمارستاني، کاهش نرخ بهداشت عمومي و ده ها عارضه ديگر همگي وابستگي تام به ميزان معتادان يک جامعه دارد.

در تعريف اعتياد ميتوان گفت: تمايل شديد جسماني و رواني فرد به ادامه مصرف يک ماده که باعث تغيير در شرايط عادي وضعيت جسماني، رواني و اجتماعي او ميشود، اعتياد نام دارد.

با اين تعريف، به  کسي که  وابستگي جسمي و رواني  به مواد مخدر دارد و ناگزير است مصرف مشخصي از آن را به طور مستمر ادامه دهد، معتاد گويند.

پديده اعتياد به مواد مخدر و توجه به آن به عنوان يک معضل اجتماعي تقريباً پديده نوظهوري است که از عمر آن شايد بيش از صد و پنجاه سال نمي گذرد. البته مصرف مواد مخدر و حتي عادت و نيز استعمال تفنني بدان، تاريخي طولاني دارد. ليکن از قرن نوزدهم به بعد است که به سبب تأثير فراوان بر جنبه  هاي متفاوت زندگي اجتماعي انسان ها، توجه بسياري را به خود جلب کرده است.

يک فرد سالم براي اينکه به يک معتاد تبديل شود بايد فرايندي سه مرحل هاي را بگذراند.

مرحله اول - آشنايي: در اين مرحله شخص در اثر مسامحه يا تشويق ديگران يا ميل به انجام يک کار تفريحي يا کنجکاوي يا علل ديگر مانند کسب لذت ، به مصرف مواد مخدر آشنا ميشود.

مرحله دوم - ميل به مواد: در اين مرحله، بدن هر روز به مواد بيشتري نياز پيدا ميکند و بعد از مدت ها استفاده نامرتب از موادمخدر، شخص دچار شک و ترديد شده، براي ر هايي از آن با اميال خود دست به مبارزه ميزند.

مرحله سوم - اعتياد: در اين مرحله فرد ديگر نميتواند دوري از مواد مخدر را تحمل کند. در اين مرحله عدم دسترسي به مواد مخدر منجر به اختلالات شديد فيزيکي و رواني در فرد ميشود و او به وابستگي تام دچار ميشود.

فرد معتاد شايد در وحله اول نپذيرد که معتاد شده اما وابستگي اجتناب ناپذير وي به مواد مخدر سرانجام واقعيت را بر او آشکار خواهد کرد.

از سوي ديگر علاوه بر وابستگي ناگزير به مواد مخدر چنين فردي داراي ويژگي هاي ديگري نيز هست. چند ويژگي متداول معتادان عبارت است از: يبوست، کاهش فشار خون، کوچک شدن مردمک هاي چشم، تهوع، نامفهوم شدن تکلم و اداي کلمات، عکسالعمل هاي کند، خارش پوست، احساس تنگي نفس و کند شدن تنفس، کاهش حافظه، زرد شدن رنگ پوست، گودي زير چشم. در عين حال سوختگي روي لباس، عدم تحمل براي استقرار در يک جمع و مکان به مدت طولاني از جمله نشانه هايي است که اگر فردي واجد آن بود بايد احتمال آلودگي وي به مواد مخدر را داد.