قليان

پيرمرد شانه هاي کماني اش را بالا انداخت و گفت: من جز اين کار، کار ديگري بلد نيستم. 200 سال است که همه پسرهاي بزرگ خانواده ما اين شغل را از پدر خود به ارث مي برند.

من يک قهوه خانه دارم، روزي خودم و نان خانوادهام را از همين قهوه خانه درمي آوردم. چه طور 200 سال خوب بوده اما حال بد شده؟ بيچاره بد نميگفت، تقصير او نبود که کار قهوه خانه در گذر زمان تغيير کرده بود.

جايي که زماني پذيراي اصناف، معتمدان و هياتهاي محلي براي استراحت، تفريح، رتق و فتق امور و انجام کارهاي خير همانند تهيه جهيزيه و کمک به نيازمندان و هم چنين محلي براي جشنهاي مذهبي و ملي و در بعضي موارد بهعنوان مرکز اعتراضات مردميعليه حکومتهاي خودکامه در گذشته بود، امروز به محلي براي بروز و ظهور برخي آسيبهاي اجتماعي جديد تبديل شده است.

عماد اولين بار مواد را با يکي از همين قليان ها امتحان کرده بود. روزي که به اصرار به ظاهر دوستهايش در يکي از قهوه خانه هاي سنتي تبريز قليان چاق شده صاحب قهوه خانه را به لب ميگرفت بي خبر بود از اين که دوستان او در آتش گداخته سر قليان مقداري ترياک ريخته اند. همان يک بار او را تبديل کرد به يکي از معتادان محل. حالا اين بماند که چه بلايي سر دختر و همسرش آمده است.

براساس آمار در استان آذربايجان شرقي 70هزار نفر از اين طريق ارتزاق ميکنند و به نحوي زندگي شان وابسته به قليان است. اما محمد امير ابراهيمي آسيب شناس تبريزي بر اين باور است که قليان راهگشا و مدرس روي آوردن قشر جوان آذري به مواد دخاني است از اين رو حذف آن مي تواند تاثير زيادي بر کاهش مصرف مواد مخدر در اين استان داشته باشد.

وي ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف کنندگان قليان در هر بار مصرف، دود بسيار زيادي را در مقايسه با کشيدن يک نخ سيگار دريافت مي کنند که ميزان نيکوتين دريافتي در افراد مصرف کننده قليان به اندازه اي است که ايجاد اعتياد ميکند.

در ضمن افراد سيگاري به طور متداول 8 تا 12 نخ سيگار در روز مصرف مي کنند و به طور متوسط با 40 تا 75 پک در روز حدود 0/5  تا 0/6 ليتر دود استنشاق ميکنند، اين در حالي است که مصرف کنندگان قليان در هر وعده مصرف که به طور متداول 20 تا 80 دقيقه طول مي کشد حدود 50 تا 200 پُک مي زند که هر پُک حاوي 0/15 تا يک ليتر دود است.

وي با بيان اين که تنباکوهاي به اصطلاح ميوه اي، عطري و اسانس دار نه تنها بيضرر نيستند بلکه عوارض به مراتب بيشتري نسبت به تنباکوي ساده دارند گفت: مواد آروماتيک(ترکيبات حلقهاي) موجود در آن ها بر اثر حرارت زياد، خاصيت سرطان زايي و سمي فوق العادهاي پيدا مي کنند. به علاوه مزه و طعم مناسب و سهولت مصرف اين گونه تنباکو ها نسبت به تنباکو هاي معمولي باعث افزايش گرايش بيشتر نوجوانان و جوانان به مصرف و ايجاد وابستگي به آن ها خواهد شد.

همچنين مصرف قليان در اماکن سربسته مثل سفره خانه هاي سنتي يا قهوه خانه ها عوارض آن را دو چندان مي کند و سلامت اطرافيان به ويژه کودکان و نوجوانان را در معرض خطر جدي قرار مي دهد.