قبل از اينکه درمورد شيشه صحبت کنيم بهتر است بصورت خلاصه اشاره اي به نحوه کار مغز و سيستم اعصاب مرکزي داشته باشيم.
در سيستم اعصاب مرکزي، سلولها يا رشته هاي عصبي بصورت مستقم به هم متصل نيستند. بلکه بين انتهاي سلول قبلي با ابتداي سلول بعدي فضاي بسيار کوچکي وجود دارد که به اين فضا در اصطلاح پزشکي سيناپس مي گويند.
براي اينکه يک سلول عصبي بتواند پيامي را به سلول ديگر انتقال دهد بايد از انتهاي خود ماده اي به داخل اين فضاي کوچک ترشح کند.( به اين ماده در اصطلاح پزشکي نوروترنسميتر مي گويند) اين ماده بر روي گيرندهايي که در ابتداي سلول بعدي قرار دارند مي نشيند و به اين ترتيب پيام منتقل مي شود. در سيستم عصبي نوروترنسميترهاي زيادي وجود دارند که ترشح هرکدام منجر به علايم خاصي مي شود.
دوپامين و سروتونين دو نوروترنسميتري عمده اي هستند که سوء مصرف شيشه يا مواد محرک باعث افزايش ترشح آنها در مغز مي گردد و اختلال در نسبت ترشح آنها در ايجاد بيماري هايي مانند افسردگي يا دوقطبي نقش اساسي را بازي مي کند.
و اما داستان شيشه.....
شيشه اي که در حال حاضر در بازار قاچاق مواد محرک ايران وجود دارد بيشتر بصورت کريستال هاي ريز ( مانند شکر) است که در تکه هاي کوچک يک لوله پلاستيکي ( ني نوشابه) جاسازي شده و سر و ته آن بسته مي شود. اين ماده به شکل هاي ديگري از جمله بلور هاي شفاف و تيز و.... نيز عرض مي شود.
قاچاقچيان مواد با اين شعار که: شيشه حاوي مورفين نيست پس اعتياد آور نيست مصرف آنرا تبليغ مي کنند و متاسفانه بسياري از افراد ناآگاه خواسته يا ناخواسته در دام اين ماده محرک گرفتار مي شوند.واقعيت اينست که شيشه يک ماده محرک بسيار اعتياد آور است بطوريکه در بسياري از مقالات پزشکي قدرت اعتياد زايي آنرا بيشتر از مواد محرکي مانند کوکائين مي دانند.
بخاطر داشته باشيم که در حال حاضر درمان اعتياد به شيشه و مواد محرک مشکل ترين درمان در زمينه درمان سوء مصرف مواد است.اين ماده به چهار صورت کشيدني، استفاده از طريق بيني، خوردني يا تزريق ممکن است مورد سوء مصرف قرار گيرد. براي کشيدن آن از پايپي شيشه اي که مخصوص اينکار است، لامپ، چراغ خودرو و .... استفاده مي کنند.
شيشه از ترکبات آمفتامين يا مت آمفتامين در آزمايشگاه هاي غير قانوني ساخته مي شود. قرص اکستاسي نيز از ترکيبات همين مواد است. شيشه در حقيقت هيدروکلرايد مت آمفتامين است که علاوه بر شيشه به آن آيس يا کريستال هم گفته مي شود. البته در استانهاي شرقي کشور به کراک هم کريستال مي گويند!
سوء مصرف شيشه ترشح دوپامين، سروتونين و نور اپي نفرين را در سيناپسهاي عصبي در مغز به شدت افزاش مي دهد و منجر به تحريک سلولهاي مغز مي شود. شخصي که به سوء مصرف شيشه روي مي آورد در ابتدا علايم بسيار خوبي را تجربه مي کند.در ابتدا سوء مصرف شيشه باعث مي شود که تجربه هاي لذت بخش با شدت بيشتري احساس شوند. فرضا اگر شما از شنيدن يک موسيقي لذت مي بريد و محو آن مي شويد شخصي که ماده محرک استفاده کرده است بر روي نت هاي آن موسيقي پا مي گذارد و همراه با آن به پرواز در مي آيد!!
قدرت تمرکز و اعتماد به نفس در چنين فردي به شدت بالا مي رود، خطر را از خود دور مي داند. ( به قول معروف دل و جراتش زياد مي شو د) حال تصور کنيد چنين فردي در حال رانندگي چه وضعيتي خواهد داشت! بخاطر جرات زياد فاصله ايمن را در نظر نمي گيرد. با سرعت زياد از يک وجب جا سبقت گرفته، جاده را محيط خطرناکي براي خود و ديگران مي کند! معمولا اين افراد توسط پليس دستگير مي شوند. اگر هم تصادف کنند تصادف هاي مرگباري خواهند داشت.
بسيار مهربان و صميمي مي شوند! خلاقيتشان زياد مي شود! شخصي که تا ديروز نمي توانست يک خط شعر حفظ کند شاعر مي شود و شعر مي گويد! بسيار دست و دلباز مي شوند بطوريکه براحتي مي توان از آنها پول يا چک گرفت! پس احتمال سوء استفاده مالي از اين افراد وجود دارد!در ابتدا حتي ممکن است وضعيت اقتصادي اين افراد بهتر شود! اين درست مانند آنست که بيمار وامي با بهره زياد به خودش مي دهد و احساس مي کند ثروتمند شده است ولي وقتي اين وام را پس مي دهد بشدت فقير و بي چيز مي شود!
مصرف حتي مقدار کم شيشه منجر به بي خوابي مي شود: شب تا صبح نمي خوابد دايم در حال عوض کردن کانال تلويزيون يا گوش کردن موسيقي است! بي قرار مي شود و يک جا دوام نمي آورد! اشتها به شدت کاهش پيدا مي کند! يکي از مواردي که اطرافيان به شخص مشکوک مي شوند کاهش وزن شديد و کم خوابي است!
با مصرف زياد؛ تنفس و ضربان قلب افزايش يافته، طپش قلب پيدا مي کنند. فشار خون و دماي بدنشان بالا مي رود و احساس گرما مي کنند پس زياد آب مي خورند! ضربان قلب نامنظم مي شود. بشدت تحريک پذير و پرخاشگر مي شوند و ممکن است دست به هر خشونتي بزنند. اضطراب، گيجي، لرزش اندامها، تشنج و در نهايت ايست قلبي و مرگ هم از ديگر عوارض سوء مصرف شيشه است.
سوء مصرف طولاني مدت شيشه منجر به ايجاد بدبيني شديد، خشونت، کاهش شديد حافظه، توهم هاي شنوايي و بينايي، سايکوز ( جنون آني ) و بسياري اختلالات عصبي ديگر و در نهايت مرگ مي شود. اينها توهم هاي جالبي هم دارند! ممکن است رنگ ها را بشنوند و صداها را ببينند!
متاسفانه شيشه شخص را در وضعيتي قرار مي دهد که تمايل به درمان ندارد و شايد اين مصيبت بار ترين تاثير شيشه بر مغز باشد که درمان و پيگيري اين افراد را مشکل کرده است!به علت ترشح زياد نوروترنسميتر ها، بعداز اندک زماني انتهاي اعصاب مغز تحليل رفته و مغز نمي تواند روند طبيعي خود را داشته باشد و بيمار نه اينکه علايم خوبي تجربه نمي کند بلکه فقط بخاطر ترس از عوارض ترک شيشه که مربوط به کارکرد ضعيف مغز است اقدام به سوء مصرف آن مي نمايد!
بخاطر داشته باشيم که اعتياد به مواد در هر نوع آن که باشد در ابتدا با تجربه هاي بسيار لذت بخشي همراه است بصورتي که شخص اعتقاد پيدا مي کند که مي تواند بصورت کنترل شده مواد را مورد سوء مصرف قرار داده و از تجربه هاي لذت بخش آن برخوردار شود! غافل از اينکه ثابت شده است که مصرف حتي مقدار کم مواد مخدر يا محرک ساختمان مغز و کارکرد آنرا بطور هم زمان تغيير مي دهد که صحبت در مورد آن از حوصله اين بحث خارج است.
همچنان که گفته شد در حال حاضر درمان مواد محرک از جمله شيشه از مشکل ترين درمان هاي سوء مصرف مواد است که توسط يک تيم مجرب صورت مي گيرد. براي درمان، بر اساس مدت، مقدار، نوع و روش مصرف ممکن است فرد نياز به درمان دارويي يا بصورت بستري و يا بصورت سرپايي داشته باشد. بعد از آن اختلالات روانپزشکي بيمار بايد توسط روانپزشک آشنا به درمان سوء مصرف مواد مورد بررسي و درمان قرار گيرد و بدنبال آن يا هم زمان آموزش خانواده، آموزش مهارت هاي بهبودي اوليه و پيشگيري از بازگشت و رفتار درماني انجام شود.
برگرفته از سایت راسخون
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید