خروپوف کردن به علت ارتعاش کام نرم (بخش نرم سقف دهان)، هنگامي که ريه ها در مقابل مجاري هوايي مسدود شده وهوا را به درون مي کشند بوجود مي آيد. چنين وضعيتي معمولاً هنگامي رخ مي دهد که عضلاتي که راه هاي هوايي را باز نگه مي دارند هنگام خواب بيش از حد شل شوند يا هنگامي که بافت هاي اضافي در اين قسمت وجود داشته باشد.
اصوات پر سروصداي خروپف کردن هنگامي رخ مي دهند که انسدادي در جريان آزاد هوا در راه هاي هوايي پشت دهان و بيني وجود دارد . اين قسمت از راه هوايي قابليت مسدود شدن دارد ( در جاييکه زبان و قسمت بالاي گلو در تماس با کام نرم و زبان کوچک هستند ). خروپف هنگامي اتفاق مي افتد که اين اعضاء به يکديگر برخورد مي کنند و درهنگام نفس کشيدن مي لرزند .
هر وضعيت يا ماده اي که باعث شل شدن عضلات اين ناحيه يا منجر به ساخته شدن بافت چربي در آن شود مي تواند به خروپوف منجر شود، از جمله: نوشيدن مشروبات الکلي، مصرف داروهايي مانند داروهاي خواب آور، داروهاي ضدسرماخوردگي يا آنتي هيستامين ها، خوابيدن بر روي متکاي بيش از حد نرم يا بزرگ، به پشت خوابيدن و داشتن اضافه وزن.
انسداد مجاري هوايي و در نتيجه خروپوف کردن همچنين ممکن است ناشي از بد شکلي ساختمان بيني از جمله، کام نرم يا زبان کوچک يا بيش از حد دراز يا انحراف تيغه مياني بيني باشد.
در کودکان بزرگي لوزه ها اغلب باعث خروپوف کردن مي شود. هر بيماريي که باعث انسداد مجاري هوايي ريه ها شود از جمله آسم مي تواند به علت انسداد به خروپوف بينجامد؛ سيگار کشيدن نيز با تحريک مجاري هوايي مي تواند خرخر کردن را بدتر کند.۲۰ تا ۲۵ درصد از افرادي که مبتلا به خرخر در حين خواب مي باشند دچارعارضه جدي کاهش ميزان اکسيژن خون در حين خواب مي شوند. ۵/۳ تا ۵ درصد از مرگ و مير در حين خواب بعلت قطع تنفس رخ مي دهد. چنانچه در حين خواب دامنه تنفس به ميزان ۵۰ درصد کاهش يابد( هايپوپنه) و جريان تنفس به مدت ۲۰ ثانيه قطع گردد( آپنه) باعث عوارض جـــــــدي کاهش ميزان اکسيژن خون در حين خواب خواهد شد و علائم ذيل مشاهده مي شود:
خروپوف چگونه تظاهر مي کند؟
خروپوف به صورت سر و صدايي خشن و کلفت و نامنظم با درجات متفاوتي از شدت، فرکانس و طنين هنگام خواب شنيده مي شود.
همانطور که گفته شد در اغلب موارد خرخر پديده اي گاهگاهي و بي خطر است اما در موارد زير بايد به پزشک مراجعه کرد:
هنگامي که با يک فرد خروپوف کننده زندگي مي کنيد و متوجه مي شويد که خرخر کردن او بسيار بلند است و در فواصل آن دوره هايي از قطع کامل تنفس بوجود مي آيد.چنين شخصي ممکن است دچار قطع تنفس انسدادي هنگام خواب باشد که يک عارضه وخيم تنفسي است.
اگر پس از خروپوف شبانه در طول روز خواب آلوده و خسته باشيد، ممکن است همانطور که در بالا گفته شد حين خرخر کردن به علت قطع تنفس از رسيدن اکسيژن کافي به بدن محروم شده باشيد.
اگر در موقعيت هاي نامناسب مثلاً در طول يا هنگام رانندگي ناگهان به خواب مي رويد. ممکن است به علت قطع تنفس انسدادي حين خروپوف کردن در شب ها خوابتان سبک و قطعه قطعه شده باشد و کمبود خواب باعث اين حملات خواب شده باشد. البته اين حالت ممکن است به علت بيماري نارکولپسي (حملات خواب) هم رخ دهد.افرادي که خروپف مي کنند ممکن است يکي از مشکلات زمينه اي زير را داشته باشند :
قدرت انقباضي ضعيف ماهيچه ها در زبان و گلو : هنگاميکه ماهيچه ها در اثر مصرف الکل يا داروهاي خواب آور بيش از حد شل شده باشند زبان به عقب و داخل راه هوا مي افتد يا اينکه ماهيچه هاي گلو از اطراف به داخل راه هوايي کشيده مي شوند . اين وضعيت همچنين مي تواند در طول خواب عميق نيز اتفاق بيفتد .
بزرگي بيش از حد بافت گلو : کودکان با لوزه هاي بزرگ اغلب خروپف مي کنند . افراد چاق نيز داراي بافت گردني حجيمي هستند . کيستها يا تومورها نيز مي توانند باعث بافت گردن حجيم بشوند ، اما نادر هستند .
کام نرم طويل و يا زبان کوچک : وجود يک کام طويل سبب باريکي سوراخ بيني به گلو مي شود . بافت کامي که آويزان مي باشد همانند يک دريچه لرزشي پرسروصدا در طول تنفسي آرام عمل ميکند . در صورت وجود زبان کوچک طويل مشکلات بيشتري ايجاد مي شود .راه هاي هواي بيني مسدود شده : در يک بيني گرفته يا کيپ شده براي کشيدن هوا به داخل نياز به تلاش بيشتري مي باشد . اين حالت يک مکش شديد در گلو ايجاد مي کند و بافت نرم گلو را به هم مي چسباند و باعث خروپف مي شود . بنابراين خروپف اغلب فقط در زمان فصل تب يونجه يا سرماخوردگي يا عفونت سينوسي رخ مي دهد .
همچنين بدشکلي بيني يا ديواره بيني از قبيل انحراف تيغه بيني ( تغيير شکل ديواره اي که يک سوراخ بيني را از ديگري جدا مي کند ) مي تواند باعث چنين انسدادي بشود .
آيا خروپف کردن مضر است ؟از لحاظ اجتماعي بلي ! هنگاميکه خروپف کردن موضوعي براي تمسخر شخص شده و باعث بيخوابي شبانه و ناراحتي ديگران مي شود مضر است .
از لحاظ پزشکي بلي ! الگوهاي خواب را مختل کرده و فرد خروپف کننده را از استراحت مناسب محروم مي سازد . هنگاميکه خروپف کردن شديد مي باشد مي تواند باعث مشکلات طولاني مدت و مضر سلامتي مانند وقفه تنفس انسدادي در هنگام خواب شود .
وقفه تنفسي در هنگام خواب
هنگاميکه در طول خروپف کردن بلند بطور مکرر تنفس قطع مي شود به آن وقفه تنفس انسدادي در هنگام خواب گفته مي شود . موارد شديد هر يک بيش از ۱۰ ثانيه طول کشيده و در هر ساعت بيش از هفت بار رخ مي دهند . بيماران دچار وقفه تنفس ممکن است هر شب ۳۰ تا ۳۰۰ بار چنين وضعيتي را تجربه کنند . اين وضعيت سطح اکسيژن خون را کاهش داده و باعث ايجاد مشکل در عملکرد قلب مي شود .
تأثير فوري وقفه تنفسي خواب اين است که خروپف کننده خواب سبکي خواهد داشت و ماهيچه هاي خود را سفت نگه مي دارد تا هوا به ريه ها جريان داشته باشد . بدليل اينکه خروپف کننده نمي تواند بخوبي استراحت نمايد ، ممکن است در طول روز خواب آلود باشد که انجام کار او مختل مي شود و او در هنگام رانندگي يا استفاده از تجهيزات صنعتي در معرض خطر مي باشد . اگر اين اختلال سالهاي زيادي ادامه داشته باشد ، ممکن است فشار خون بالا و بزرگي حجم قلب رخ دهد .
آيا خروپف کردن شديد قابل درمان است ؟
آنهايي که شديد خروپف مي کنند کساني هستند که در هر حالتي خروپف کرده يا مزاحم خانواده هايشان هستند . اين افراد بايد معاينه پزشکي شوند تا اطمينان حاصل شود که وقفه تنفس هنگام خواب وجود ندارد . در اين مورد يک متخصص گوش و حلق و بيني معاينه کاملي از بيني ، دهان ، گلو ، سقف دهان ( کام ) و گردن انجام خواهد داد . براي تعيين شدت خطر خروپف و اينکه چه تأثيراتي در سلامتي فرد دارند ممکن است انجام مطالعه خواب در محيط آزمايشگاه ضروري باشد .
درمان خروپف
درمان بستگي به تشخيص دارد . معاينه معلوم خواهد کرد که آيا خروپف به دليل حساسيت ، عفونت ، تغيير شکل بيني ، يا لوزه هاي ( حلقي و کامي ) مي باشد .
خروپف کردن يا وقفه تنفس انسدادي در هنگام خواب ممکن است به درمانهاي مختلف کنوني پيشنهاد شده توسط بسياري از جراحان گوش و حلق و بيني – سر و گردن پاسخ دهند :
اگر جراحي بسيار خطرناک بوده و يا مورد قبول بيمار نباشد ممکن است بيمار هر شب با يک ماسک بيني بخوابد که فشار هوا را به داخل گلو وارد مي کند . اين حالت « فشار مثبت مداوم راه هوايي » ناميده مي شود .
خروپف مزمن کودک بايد از نظر مشکلات لوزه هاي ( حلقي و کامي ) بررسي شود . ممکن است براي برگشت کودک به سلامتي کامل برداشتن لوزه ها لازم باشد .
خوددرماني در خروپف کننده هاي ضعيفبزرگسالاني که از خروپف خفيف يا گاه و بي گاه رنج مي برند بايد از نکات درماني زير پيروي کنند :
شيوه زندگي ورزشي و سالم داشته باشيد تا قدرت انقباضي ماهيچه هايتان افزايش يافته و وزنتان کاهش يابد .قبل از خواب از مصرف آرام بخشها ، قرصهاي خواب آور و آنتي هيستامينها پرهيز کنيد .
حداقل چهارساعت قبل از استراحت ( در حالت دراز کش ) از الکل و سه ساعت قبل از غذاي سنگين پرهيز کنيد .
الگوهاي منظم خواب داشته باشيد .
به جاي به پشت خوابيدن ، به پهلوهاي خود بخوابيد .
زيرسرخود را چهار اينچ ( حدود ۱۰ سانتيمتر ) بالاتر از تخت قرار دهيد .
به ياد داشته باشد که خروپف يعني انسداد تنفس و انسداد مي تواند خطرناک باشد که آن نه جالب است و نه نااميد کننده .
چگونه مي شود از خروپف پيشگيري کرد؟
با انجام اقدامات زير شايد بتوانيد از بوجود آمدن خروپف جلوگيري کنيد:
کاهش وزن را مد نظر قرار دهيد: اغلب افرادي که خرخر مي کنند اضافه وزن دارند. ثابت شده است کاهش وزن حتي به اندازه سه تا چهار کيلوگرم مي تواند دست کم باعث کاهش خرخر شود.
از خوردن غذاهاي سنگين و نوشيدن مشروبات الکلي اجتناب کنيد: نوشيدن الکل يا خوردن غذا به مقدار زياد در شب باعث شل شدن عضلات مجاري هوايي و افزايش احتمال خرخر مي شود.
سيگار را ترک کنيد: سيگار کشيدن باعث پرخوني مخاط بيني و ريه ها مي شود و با انسداد نسبي اين مجاري خرخر بوجود مي آورد.
به پهلو بخوابيد: افرادي که به خرخر شديد مبتلا هستند. در هر وضعيتي که بخوابند خرخر مي کنند؛ اما به غير از اين گروه افراد، معمولاً خرخر هنگام خوابيدن به پشت بوجود مي آيد و با خوابيدن به پهلو، خرخر فروکش مي کند. يک راه براي آنکه در طول شب به پهلو بخوابيد آن است که در پشت لباس خواب خود يک جيب بدوزيد و جسمي سخت مثلاً يک توپ تنيس را در آن قرار دهيد به اين ترتيب خوابيدن روي پشت آزارنده مي شود و به خوابيدن به روي پهلو عادت مي کنيد.
بدون بالش بخوابيد: بالش ها به خصوص بالش هاي خيلي نرم باعث خم برداشتن گردن و در نتيجه انسداد مجاري هوايي و خرخر مي شوند.
تشخيص علت خروپف :هنگام مراجعه به پزشک او از شما در مورد آلرژي، عادت غذا خوردن، داروهايي که مصرف مي کنيد و سابقه مصرف سيگار يا الکل پرسش خواهد کرد. در صورتي که هيچکدام از موارد بالا در ايجاد خرخر در شما مقصر نباشند، پزشک گلو و مجاري بيني شما را معاينه خواهد کرد تا ببيند آيا اشکال در ساختمان آنها باعث تنگي مسيري عبور هوا و خرخر شده است يا نه.
در صورتي که پزشک مشکوک شود که شما هنگام خرخر کردن شبانه دچار قطع تنفس انسدادي هم مي شويد ممکن است از فردي که با شما زندگي مي کند بخواهد که الگوهاي خواب شما را در طول شب يادداشت کند يا اينکه در صورت در دسترس بودن شما را به يک لابراتوار خواب بفرستد تا يک بررسي نظارت خواب روي شما انجام شود تا معلوم شود چه هنگامي و چند بار حين خواب دچار قطع تنفس مي شويد.شيوه هايي براي درمان خروپوف:
روش ها، داروها، اعمال جراحي و تمرين هاي مختلفي براي درمان خرخر پيشنهاد شده است، اما در اغلب موارد با انجام تغييرات ساده اي در سبک زندگي خود مي توانيد از شر خر وپوف خلاص شويد:
الکل مصرف نکنيد.
از مصرف داروهاي تسکين بخش و آنتي هيستامين (به خصوص هنگام خواب) اجتناب کنيد.
اگر اضافه وزن داريد با ورزش کردن وزنتان را کاهش دهيد.
اگر دچار آلرژي هستيد، موادي را که به آنها آلرژي داريد از محل خواب خود بزداييد. مثلاً حيوان خانگي تان را از اتاق خواب خارج کنيد يا ملحفه هاي خود را مرتباً بشوييد تا حشرات ميکروسکوپي به نام هيره ها (مايت ها) که يکي از عوامل شايع آلرژي هستند از آنها زدوده شوند.
به پهلو بخوابيد.
اگر هواي اتاق خشک است، از يک دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده کنيد.
در دراگ استورها و داروخانه وسايل مختلف کمک به خواب وجود دارند که به شما کمک مي کنند روي پهلو بخوابيد.
همچنين وسائلي براي گشاد کردن مجاري بيني در بازار موجود است که به افرادي که دچار احتقان و پرخوني بيني يا انحراف تيغه بيني هستند کمک مي کند.
در صورتي که به علت ناهنجاري فک يا دهان، تنفس شما از راه بيني با اشکال صورت مي گيرد، دندانپزشک تان ممکن است با تجويز يک پروتز دهاني بتواند اين مشکل را حل کند.در صورتي که علاوه بر خرخر قطع تنفس هم در شما بوجود مي آيد، پزشکتان ممکن است راه هاي زير را پيشنهاد کند:
کم کردن وزن در صورتي که چاق باشيد.
استفاده از فشار مداوم مثبت راه هاي هوايي : (CPAP) در اين شيوه از ابزاري استفاده مي شود که اکسيژن را تحت فشار وارد بيني شما مي کند و مجاري هوايي را که روي هم خوابيده اند باز مي کند.
جراحي: از شيوه هاي مختلف جراحي براي رفع انسداد مجاري هوايي استفاده مي شود از جمله جراحي سومنوپلاستي که در آن با استفاده از امواج راديويي پرفرکانس، بافت هاي کام نرم کاهش داده مي شود تا از انسداد مسير عبور هوا به وسيله آن جلوگيري شود.
به نقل از پزشکان بدون مرز
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید