اشاره:
قرآن كريم، کتابي که از سوي پروردگار عالم و خالق و پرورش دهنده تمام موجودات از جمله انسان، نازل گرديده، بيان كننده نيازهاي زندگي بشري براي رشد و تعالي و تکامل است، چنان كه در آيات گهربار آن کتاب فرمود: "تبياناً لكل شيء"
از طرفي آيات اين سلسله هدايت، بر مدير جامعه اسلامي، پيامبر اعظم صلي‌الله‌عليه‌وآله، نازل شده که خود اقدام به تشکيل حکومت و اداره آن نموده و در تمام لحظات و مشکلات، عنايات و راهنمايي‌هاي وحياني، راه گشاي وي بوده است.
در اين مجموعه تلاش بر اين است تا با مراجعه به تفسير قرآن کريم که پل ارتباطي ميان ذهنهاي خسته ما و آيات نوراني کلام‌الله است، دستورات و ارشادات آن منشور ربّاني که نگاهي به حوزه علوم مديريتي دارد، استخراج گردد.
قسمت اول و 10 نكته اول
قسمت دوم: طالوت، مدير نمونه خدا
قسمت سوم: مديريت از راه دور؛ آري يا نه؟
امدادهاي الهي
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنينَ أَ لَنْ يَكْفِيَكُمْ أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلينَ (آل عمران، 124)‏
پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله به سپاه خود در جنگ بدر مي‌فرمايد: خداوند ما را با سه هزار فرشته ياري مي‌کند. آيا اين مژده براي ما كافي نيست؟
31. يكي از وظايف رهبري، اميدوار كردن افراد و توجه دادن آنها به ?امدادهاي خداوند، در راه رسيدن به اهداف است.
نااميدي رقبا
لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذينَ كَفَرُوا أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنْقَلِبُوا خائِبينَ ‏(آل‌عمران، 127)
امدادهاي الهي براي آن بود که كفار ريشه كن شوند يا ناكام و نااميد بازگردند.
32.شيوه مديريت و اتخاذ سياست‌ها، بايد به نحوي باشد كه رقبا به نااميدي كشيده شوند.
تلاش
وَ نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلينَ‏ (آل‌عمران، 136)
و چه نيكوست پاداش اهل عمل.
33.با شعار و آرزو نمي‌توان به چيزي دست يافت، كار و عمل و سخت كوشي است كه شيريني موفقيت را به كام انسان مي‌نشاند.
تقويت روحيه، بررسي عوامل شكست
وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ اْلاعْلَوْنَ ... (آل‌عمران، 139)
پس از شكست در جنگ احد، خداوند خطاب به مسلمانان مي‌فرمايد: سستي نكنيد و غمگين نباشيد كه شما برتريد.
34.شكست موضعي در يك برهه از زمان، نشانه شكست نهايي نيست، بلكه تجربه‌اي براي رسيدن به موفقيت و پيروزي است.
35.مدير و رهبر بايد روحيه‌ها را تقويت كند.
36.در ضمن روحيه دادن بايد به عوامل شكست توجه كرد. (چنان كه خداوند ضمن تقويت روحيه، فرمود: اين بار سستي كرديد و به دستورات خوب عمل نكرديد.)
يكي از وظايف رهبري، اميدوار كردن افراد و توجه دادن آنها به امدادهاي خداوند، در راه رسيدن به اهداف است
انسجام رويّه
ما مُحَمَّدٌ إِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلي‏ أَعْقابِكُمْ... (آل‌عمران، 144)
خداوند در بيان ضعف‌هاي جنگ احد و توبيخ كساني كه شايعه شهادت حضرت رسول صلي الله عليه و آله را انتشار دادند فرمود: محمد پيامبري است كه قبل از او هم پيامبراني آمده? و رفته، پس آيا اگر او بميرد يا كشته شود، شما به وضعيت گذشته خود برمي‌گرديد؟
37.رويّه‌هاي سازماني بايد چنان تشكّل و انسجامي داشته باشند كه حتي نبودن مدير و رهبر در برهه‌اي از زمان، ضربه‌اي به سازمان و جريان امور آن نزند.
عوامل شكست سازمان
حَتّي إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِي اْلامْرِ وَ عَصَيْتُمْ ... (آل‌عمران، 152)
خداوند در بيان علل شكست جنگ احد مي‌فرمايد: شما رو به پيروزي بوديد تا آنكه سست شديد و در ميانه جنگ به نزاع بر سر تقسيم غنايم پرداختيد و از دستور پيامبر نافرماني كرديد.
38.از جمله عوامل شكست هر سازمان، سستي افراد در انجام وظايف، نزاع و اختلافات داخلي و عدم اطاعت از مديريتي واحد است.
مديريت بحران
إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلي‏ أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ ... (آل‌عمران، 153)
به ياد بياوريد هنگامي كه در جنگ احد فرار مي‌كرديد و به هيچ كس توجه نمي‌كرديد در حالي كه پيامبر شما را فرا مي‌خواند.
39.در صحنه‌هاي حساس و مشكلات خطرآفرين سازمان، افراد سست و ترسو خود را كنار خواهند كشيد.
40.دستورات مدير در لحظه‌هاي حساس، موجب به حركت درآمدن ترسوها و سست‌ها نمي‌شود، لذا نبايد پست‌هاي كليدي را به ايشان سپرد.
41.آنجا كه مشكلات و سختي‌ها جلوه‌گر مي‌شود، مدير بايد حضوري پررنگ‌تر داشته باشد.