مهم ترين و متداول ترين بيماري هاي قابل انتقال بين حيوان و انسان در کشور ايران هاري ، کيست هيداتيک ، تب مالت ، سياه زخم و … است که مي توان به آنها اشاره کرد. البته بيماري هايي همچون جنون گاوي ، تب کريمه کنگو و آنفلوآنزاي پرندگان را نيز نبايد ناديده بگيريم ، چرا که خطر ورود و شيوع آنها همواره ما را تهديد مي کند.

به گزارش خبرنگار سايت پزشکان بدون مرز ، تا کنون ۸۵۰ بيماري قابل انتقال بين حيوان و انسان شناسايي شده است . تعجب نکنيد اين رقمي است که مطمئناً در سال هاي بعد بيشتر و بيشتر خواهد شد.

با توجه به اهميت اين بيماري ها، اطلاع رساني و ارتقاي سطح آگاهي جامعه در اين زمينه از اهميت ويژه اي برخوردار است . اغلب کارشناسان و متخصصان دامپزشکي با بيان اين مطلب که هر روز بر تعداد افرادي که به نگهداري حيوانات خانگي رو مي آورند، اضافه مي شود، تأکيد مي کنند: در تمام جوامع مهم ترين مشکلي که در اين زمينه مطرح مي شود، مسئله ي بيماري هاي مشترک بين حيوان و انسان است .

به هر حال نگهداري حيوان در منزل بيشتر از آنکه نفع داشته باشد، ضرر دارد. اصولا زندگي انسان و حيوان در کنار يکديگر با توجه به مسائل بهداشتي نمي تواند ايده اي مناسب باشد. بسياري از بيماري ها بين انسان و حيوان مشترک هستند و به راحتي از حيوان به انسان سرايت مي کند.

در بعضي از موارد بيماري خاصي در حيوان مي تواند انسان را از پا در آورد. موارد ديگري نيز وجود دارد که ثابت مي کند، حيوان نمي تواند در محيطي زندگي کند که انسان در آن قدم گذاشته است . به عنوان مثال ريزش موي گربه مي تواند حساسيتي خطرناک را در انسان به همراه داشته باشد.

فراموش نکنيم انسان و حيوان وجه مشترکي در بهداشت ندارند، چون حيوان فاقد شعور و درک است و برايش فرقي نمي کند که در ظرف غذاي اجابت مزاج کند يا در توالت دستشويي .

* مهم ترين بيماري هاي قابل انتقال از حيوان به انسان در کشور ما عبارتند از:

* هاري :
بسياري از مردم بر اين باورند که انسان تنها از طريق گاز گرفتن سگ هار به بيماري هاري مبتلا مي شود، در حالي که گاز گرفتن حيواناتي همچون گربه ، خفاش ، موش و گرگ نيز مي تواند منجر به هاري شود. به تازگي در شمال ايران راکون هاي زيادي مشاهده شده اند که از طريق کشورهاي همسايه ي شمالي وارد جنگل هاي ايران شده اند و خود اينها به عنوان يک مخزن هاري به حساب مي آيند.

در مورد هاري بهترين راه پيشگيري واکسيناسيون حيوانات خانگي است . البته در سال هاي اخير براي واکسينه کردن حيوانات وحشي مانند سگ هاي ولگرد که به صورت دسته جمعي در اطراف شهرها ديده مي شوند نيز اقداماتي صورت گرفته است . به هر حال اگر انساني توسط حيواني مشکوک گاز گرفته شد، بايد بلافاصله از سرم ضد هاري استفاده شود و به ياد داشته باشيد که تزريق به موقع اين سرم مي تواند از مرگ فرد جلوگيري کند.

* کيست هيداتيک :
ايجاد کيست هيداتيک در اثر ورود تخم هاي انگل اکينوکوکوس (موجود در مدفوع سگ ) به دستگاه گوارش انسان صورت مي گيرد. اين کيست ها بسته به اينکه در ريه ، کبد، مغز يا هر بافت ديگري ايجاد شده باشند، قادر به بروز عوارض مختلفي هستند و براي برداشتن آنها نياز به عمل جراحي است .

درمان ضد انگل دوره اي حيوان خانگي (سگ )، رعايت بهداشت فردي و نيز ضدعفوني کردن سبزيجات مصرفي از موارد پيشگيري است .

* توکسوپلاسموز(toxoplasmosis) :
انگل خوني توکسوپلاسموز در اکثر گربه هاي ولگرد مشاهده مي شود و در صورت خارج شدن گربه ي خانگي از منزل و معاشرت با گربه هاي ولگرد احتمال آلوده شدن آن بسيار است . چنين گربه اي بايد به صورت دوره اي تحت درمان باشد. اگر چه در انسان عوارض آن خفيف است ، ولي در خانم هاي باردار مي تواند منجر به سقط جنين شود.

*بيماري خراش پنجه ي گربه :
به طور معمول، زير ناخن گربه يک سري ميکروب وجود دارد که در صورت چنگ زدن گربه، اين ميکروب ها از طريق خراش وارد بدن شده و باعث بروز اين بيماري مي شوند. دراين بيماري انسان تا ۳ روز متوالي تب مي کند و گاهي نيز دچار تهوع و سردرد مي شود.

*سل و تب مالت:
سل و تب مالت(بروسلوز) دو بيماري خطرناک و از جمله بيماري هايي هستند که براي سازمان دامپزشکي در صدر مهار بيماري ها قرار گرفته اند. اين بيماري ها از طريق دام آلوده (خصوصاً گاو و گوسفند) به انسان منتقل مي شوند. سل قابليت انتقال از انسان به انسان (در انواع مختلف ) را دارد و باکتري بروسلا باعث ايجاد تب مالت در انسان مي شود.

واکسينه کردن دام ها عليه اين دو بيماري يک طرح ملي است . استفاده از شير و لبنيات پاستوريزه مهم ترين راه پيشگيري است . اما اگر در جايي ناگريز به استفاده از شير غير پاستوريزه باشيم ، عمل جوشاندن دقيق شير کمک زيادي به ما خواهد کرد. فراموش نکنيد در فصل تابستان موارد ابتلا به تب مالت بر اثر مصرف بستني هاي غيرپاستوريزه ، افزايش مي يابد.

*تب طوطي :
تب طوطي نوعي بيماري است که از طريق پرندگان گروه منقار طوطي ها به انسان منتقل مي شود. البته ديگر پرندگان نيز در صورت ابتلا به تب روده (به خصوص در تابستان )، با دفع باکتري “سالمونلا” از طريق مدفوع مي توانند موجب به خطر افتادن سلامتي انسان ها، خصوصا افراد ضعيف و بچه ها شوند.

خوشبختانه اين بيماري درمان پذير است و بيشتر در اثر عدم رعايت بهداشت در اماکني همچون رستوران ها به انسان منتقل مي شود.

*طاعون و انواع بيماري هاي انگلي :
موش ها، عوامل باکتريايي و انگلي بسياري را به انسان منتقل مي کنند و باعث ايجاد بيماري هاي بعضاً کشنده مي شوند و تنها کشتار دسته جمعي اين حيوانات به پيشگيري از اين بيماري ها کمک مي کند.

از زمان قديم انسان هر جا مواد غذايي را نگهداري مي کرد، همواره با موش ها درگير بوده است . هرگاه ادرار و مدفوع آلوده ي موش با مواد غذايي مورد استفاده ي انسان تماس پيدا کند، موجب ابتلا شخص به بيماري هاي مختلف مي شود.