آرتريتروماتوئيد عبارت است از يک بيماري طولاني مدت که طي آن مفصل به همراه عضلات، غشاهاي پوشاننده و غضروف متأثر ميشوند. گاهي چشم و رگهاي خوني نيز درگير ميشوند. اين بيماري سه برابر در زنان شايعتر است و معمولاً بين سنين60-20 سالگي رخ ميدهد. حداکثر بروز آن در سنين50-35 سالگي است.
علايم آرتريت روماتوئيد
علائم مفصلي:
شروع آهسته يا ناگهاني دارد و با علائم درد، تورم، گرمي، درد در هنگام حرکت و محدوديت حرکت مفصل و درد به هنگام لمس و خشکي صبحگاهي در مفصل مبتلابروز ميکند. معمولا مفاصل محيطي را با توزيعي متقارن در گير ميکند. و التهاب به مرور زمان باعث تخريب غضروف مفصلي و ساييدگي استخوان و بدنبال آن تغيير شکل مفصل ميشود. البته سير آن ميتواند کاملا متغير باشد و ممکن است فقط يک بيماري خفيف و درگيري تعداد اندکي از مفاصل و يا يک التهاب پيشرونده شديد وجود داشته باشد. بيشتر مفاصلبين بندي انگشتان و مفاصل کف دست، مچدست، آرنج، پا، و مچپا درگير ميشوند. گاهي اوقات مهره هاي گردني نيز درگير ميشوند.
علائم خارج مفصلي:بيماران ممکن است دچار علائم سيستميک مانند تب، ضعف، خستگي زودرس، بياشتهايي و کاهش وزن داشته باشند. گاهي برآمدگيهايزير پوستبه نام ندول يا گره هاي روماتوئيد ديده ميشود. و گاهي درگيري عروق و اعصاب پوست و يا ساير اعضاء بدن مثل کليه ، ريه، طحال، کبد، بيضه ها و غيره و درگيري چشمي و خوني وجود دارد.
علل
علل بيماري ناشناختهاست، ولي اين بيماري احتمالاً منشاِء خودايمني دارد. سابقه خانوادگي آرتريت روماتوئيد يا ساير بيماريهاي خودايمن، عوامل ژنتيک، مثل نقص در دستگاه خودايمني، جنس مونث در سنين50-20 سالگي، و استرس (استرس عاطفي ميتواند باعث شعله ور شدن بيماري شود) از عوامل افزايش دهنده خطر بروز بيماري ميباشند. هيچ روش خاصي براي پيشگيري وجود ندارد.
عوارض احتمالي
* تغيير شکل مفصل به طور دايمي و از کارافتادگي بيمار
* کم خوني متوسط
* استئوپروز(پوکي استخوان)
* داروهاي مورد استفاده در درمان ميتوانند عوارضي به همراه داشته باشند، مثل مشکلات در معده، و مشکلات ناشي از استفاده طولاني مدت از استروئيد.
تشخيص
* آزمايش خون، از جمله بررسي وضعيت خود ايمني
* عکسبرداري از مفاصل. البته تغييرات مفصل ممکن است تا مراحل انتهايي بيماري نيز خود را در عکس مفصل نشان ندهند.
درمان
بيماري ممکن است خفيف يا شديد باشد و اين بيماري در حال حاضر درمان قطعي و دائمي نميشود.، اما با تشخيص زودهنگام، ميتوان درد بيمار را تخفيف داد، از بروز ناتواني و معلوليت جلوگيري به عمل آورد، و عمر طبيعي توأم با فعاليت را براي بيمار به ارمغان آورد. با درمان محافظه کارانه، علايمدر 75% بيماران در عرض يک سال بهبود مييابند. اما حدود 10%-5% بيماران، عليرغم درمان، نهايتاً معلوليت پيدا خواهند نمود. داروهاي موثر در آرتريتروماتوئيد عبارتند از:
* داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي، از جمله آسپيرين و ساير ساليسيلاتها
* داروهاي کورتوني کهمعمولاً درد را بهطور سريع و مؤثر براي مدت کوتاهي برطرف ميکنند، اما در استفاده طولاني مدت، کمتر اثر بخشهستند. اينداروها ممکن است همچنين از تخريبپيشرونده مفصلجلوگيريکنند. توجهداشتهباشيد کهتزريقکورتيزونبهداخلمفصلنيز درد را فقطبهطور موقتيبهبود ميبخشد. ولي گاهياثراتجانبيزيانباريبهبار ميآورند.
* داروهاي ضد روماتيسمي مانند ترکيباتطلا، سولفاسالازين، پنيسيلامين، کلروکين و ... .
* داروهايسرکوبکننده ايمنيمثل متوتروکسات و ... .
* گاهي اوقات ممکن است در مفاصل شديدا آسيب ديده جراحي لازم باشد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
* تا زمانيکهتبو ساير علايمشعلهور شدنبيماريناپديد نگشتهاند، در رختخواببهاستراحتبپردازيد، مگر برايرفتنبهتوالت
* پساز آنفعاليت خود را از سر بگيريد ، اما در طيروز اوقاتيرا براياستراحتاختصاصدهيد. هر شبحداقل12-10 ساعتبخوابيد. خود را زيادهاز حد خستهنکنيد.
* بههنگامايستادن، راهرفتن، و نشستن، بدنخود را راستنگاهداريد.
* حتيالمقدور بهطور فعالورزشکنيد تا قدرتعضلانيو حرکتمفصلتا حد امکانحفظشود. شدتفعاليت را بهتدريجبهحد توصيهشدهبرسانيد. ورزشدر استخر آبگرمبرايخشکيمفاصلخوباست.
* مفصلمعلولشدهرا بايد بهطور غير فعال(بدوناستفادهاز عضلاتحرکتدهنده آنمفصل) حرکتداد تا بدينوسيلهاز انقباضدايميو جمعشدگيعضلاتجلوگيريشود.
* يکيرژيمغذاييعاديو متعادلداشتهباشيد. از رويآوردنبهرژيمهايمد روز برايآرتريت، کهاتفاقاً زياد همهستند، خودداريکنيد.
* اگر چاقهستيد وزنخود را کمکنيد. چاقيباعثوارد آمدنفشار بهمفصلميشود.
آرتريت روماتوييد جوانان يا کودکان
آرتريتروماتوييد کودکان عبارتاستاز يکبيماري التهابيبافتهمبند، عمدتاً بافتمفاصل، کهدر کودکانرخميدهد. امکاندارد با آرتريتناشياز بيماريلايماشتباهشود. مفاصليکهدرگير ميشوند معمولاً عبارتند از زانو، آرنج، مچپا، و گردن. التهابميتواند عضلاتنزديکمفصل، غضروف، و غشاهايپوشاننده مفصلرا نيز متأثر سازد. اينبيماريبينسنين5-2 سالگيآغاز ميشود، و اغلبتا جوانيبهبود مييابد. اينبيماريدر دخترانچهار برابر شايعتر از پسراناست.
علايم شايع
* درد، تورم، و خشکيدر مفاصلانگشتانپا، زانو، مچپا، آرنج، شانه، يا گردن. درد ممکناستبهطور ناگهانييا تدريجي آغاز شود و ممکناستدر تنها يک، يا بسيارياز مفاصلوجود داشتهباشد.
* امکاندارد کودکبدوناينکهقادر بهتوضيحباشد، از راهرفتنامتناعکند.
* دمايبدنهر روز و معمولاً در عصر تا حدود 4/39 درجه سانتيگراد بالا ميرود. تببهطور شايعبا بثوراتپوستيو لرز همراهاست.
* بياشتهايي، کاهشوزن
* کم خوني
* تحريکپذيري، بيحالي
* تورمگره هايلنفاوي
* درد و قرمزيچشم
* درد قفسه صدريبهقدريشديد استکهبر قلبتأثير ميگذارد.
در 80%- 75% موارد، بههنگامبلوغيا اوايلجواني، بيماريبهکليفروکشکردهاست.
* هر حملهمعمولاً چند هفتهبهطولميانجامد و در طيدورانکودکي، بيماريهر از چندگاهيشعلهور ميشود و دوبارهفروکشميکند. علايمرا معمولاً ميتوانبا درمانتحتکنترلدرآورد.
* متأثر شدنبافتهاييغير از مفاصل، مثلاً التهابچشم، بزرگشدنطحال، التهابپرده دور قلبيا عضله قلب.
* تغيير شکلو بههمخوردنساختمانمفصلبهطور دايمي،عوارضاحتمالي
درمان
* رواندرمانييا مشاورهبرايکمکبهخانواده کودک، تا آنها بتوانند بهخوبياز عهده بيماريطولانيمدتکودکبرآيند. شايد مهمترينعاملدر درمانکودکحمايتعاطفياز ويباشد.
* جراحيبرايدرستکردنمفصلتغيير شکليافته(گاهي)
* اگر تشککودکسفتنيست، يکتخته ضخيمچندلا زير تشکقرار دهيد.
* چشمکودکبايد حداقل2 بار در سالمعاينهشود تا اگر التهابيدر چشموجود دارد زود تشخيصدادهشود.
* بسيار مهماستکهکودکبهمدرسهعاديبهطور روزانهبرود. هر جا کهلازمباشد، مدرسهبايد خدماتاضافيبرايبرآوردهکردننيازهايکودکفراهمکند.
* آسپرين يا ساير داروهايضد التهابغير استروييدي، برايکاهشدرد و التهاب
* امکاندارد داروهايديگريچونکورتيکواستروييد، نمکطلا، يا ساير داروها تجويز شوند
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
* به هنگام حمله، کودک بايد در تخت استراحت کند، مگر براي توالت، تا رماني که تب و ساير علايم تخفيف يابند.
* امکان دارد براي حفاظت و حمايت از مفصل ملتهب استفاده از آتل ضروري باشد.
* پس از رفع حمله، کودک ميتواند به تدريج فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي عادي را از سر بگيرد، البته بايد در طي روز ساعتهايي را به استراحت بپردازد. کودک نبايد زياد خسته شود و هر شب بايد حداقل12-10 ساعت بخوابد.
* فيزيوتراپي توصيه خواهد شد. بعضي از حرکات را کودک خود ميتواند انجام دهد، و بعضي از آنها را والدين ميتوانند براي کودک انجام دهند. انجام حرکات توصيه شده مهم است زيرا کمک ميکند تا درد و اثرات ناتوان کننده بيماري به حداقل برسند.
* به دليل تغييرات دورهاي علايم، گاهي برنامه فيزيوتراپي نياز به بازبيني خواهد داشت.
* به طور کلي از انجام ورزشهايي که بدن کودک در معرض ضربه قرار ميگيرد بايد خودداري شود، اما کودک بايد تشويق شود تا در ديگر فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي مدرسه، خانه يا اجتماع شرکت کند.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید