در ادامه ي مبحث قبلي مربوط به بيماري کبد چرب، دکتر "محمدجواد احساني اردکاني"، فوق تخصص بيماريهاي گوارش و کبد، در باره ي تشخيص و درمان آن توضيح مي دهند:
کبد
آيا رسوب چربي در کبد، مي تواند عوارضي را نيز به دنبال داشته باشد؟
بله، در يکي از انواع بيماري کبد چرب به نام " Non Alcoholic Steatohepatitis" يا "NASH" ، همراه با رسوب چربي در کبد، التهاب نيز ديده مي شود. اين التهاب با از بين رفتن سلولهاي کبدي و افزايش آنزيمهاي کبدي متعاقب آن همراه است.
در نمونه برداري از کبد اين افراد، ترشح سلولهاي التهابي و درجاتي از رسوب چربي همراه با از بين رفتن سلولهاي کبدي ديده مي شود. در صورت ادامه ي اين وضعيت، نهايتاً در تعدادي از بيماران عوارض جدي و حتي سيروز مي تواند ايجاد شود.البته بالا نبودن آنزيمهاي کبدي دليل بر عدم وجود التهاب و نکروز سلولهاي کبدي نيست، يعني حتي بدون افزايش آنزيمهاي کبدي نيز، بيماري در حضور کبد چرب امکان پيشرفت دارد.
اگر با وجود کبد چرب، سن بيمار بالاتر از 45 سال بوده و دچار چاقي شديد (BMI بيشتر از 30) نيز باشد و در آزمايشآنزيمهاي کبدي وي، يعني (ALT)* و (AST)** بزرگ تر از 1باشد و فرد به ديابت هم مبتلا باشد، خطر پيدايش فيبروز در کبد افزايش مي يابد.معمولاً التهاب ايجاد شده در رابطه با اثر مخرب دي اکسيداتيو و به دنبال آن پراکسيداسيون چربي هاست. به دنبال اين واکنشها، مواد شيميايي واسطه اي و التهابي از سلولهاي مختلف آزاد ميشوند که سبب تشديد عوارض مي گردند.
بيشترين تئوري در مورد علت ايجاد کبد چرب، مقاومت به انسولين است که به دنبال آن ساير حوادث از جمله آسيب اکسيداتيو و... ايجاد مي شود. در اين زمينه آهن موجود در کبد، چربي، کمبود آنتي اکسيدانها و باکتري هاي رودهاي به ايجاد آسيبهاي اکسيداتيو کمک مي کنند.
تشخيص کبد چرب چگونه است؟
همانطور که قبلاً گفته شد، بيشتر افراد مبتلا به کبد چرب بدون علت هستند، بنابراين در مورد کساني که مستعد اين عارضه هستند بايد به اين موضوع توجه کرد.انجام آزمايش هاي کبدي، سونوگرافي و سي تي اسکن به تشخيص کبد چرب کمک مي کنند. اگر چه يافته هاي موجود در اين روش همگي غيراختصاصي هستند و امکان دارد در ساير بيماريها نيز ديده شوند.در واقع لازم است موارد ديگري که مي تواند با کبد چرب اشتباه شوند، همگي بررسي و رد شوند.
در نهايت نمونه برداري از کبد است که تشخيص کبد چرب و NASH را قطعي ميکند. افزايش آنزيمهاي کبدي در حد خفيف تا متوسط است، در سونوگرافي نيز معمولاً افزايش اکوي کبد به طور منتشر همراه با بزرگي کبد ديده ميشود که البته اين تغييرات ثابت و هميشگي نيستند. در سي تي اسکن بر خلاف سونوگرافي، دانسيته(چگالي) کبد کمتر از حد معمول است.در نمونه برداري کبد نيز رسوب واکوئلهاي چربي را به همراه يا بدون ترشح سلولهاي التهابي و فيبروز مي توان ديد.
آيا نمونه برداري از کبد براي تمام مبتلايان به کبد چرب الزامي است؟
خير، معمولاً نمونه برداري از کبد در کساني توصيه مي شود که علائمي در رابطه با بيماري کبدي مزمن داشته باشند و يا طحال آنها بزرگ شده باشد و يا سلولهاي خوني آنها از جمله پلاکتها، کمتر از حد طبيعي شده باشد.
همچنين وجود بيماري ديابت و يا چاقي قابل توجه در افراد بالاتر از 45 سال(با توجه به اينکه خطر پيشرفت کبد چرب را افزايش مي دهند)، بر لزوم نمونه برداري از کبد مي افزايد.
در کساني که عوامل خطر ذکر شده را ندارند، پس از يک دوره ي 12- 6 ماهه (که بيمار عوامل خطرساز را تعديل کرده يا درمان دارويي شده است)، در صورت عدم بهبود، نمونه برداري توصيه ميشود.
درمان کبد چرب چيست؟
متاسفانه درمان قطعي براي NASH وجود ندارد، اگر چه تعديل عوامل خطرساز از جمله: رفع چاقي، کنترل چربيهاي خون، کنترل قند خون و افزايش فعاليت بدني مي تواند در بهبودي موثر باشد.در ضمن کاهش وزن در افراد چاق بايد به تدريج صورت گيرد، چرا که کاهش وزن سريع، خود ميتواند به کبد چرب منتهي شود.
درمان دارويي جهت کاهش چربي رسوب کرده در کبد و کاهش التهاب ايجاد شده به کار مي رود، اگر چه در مورد موثر بودن آنها هنوز اتفاق نظر وجود ندارد. اما در اين رابطه مي توان به:
ويتامين E، ويتامين C، Prebucol شربت راوند, Metformin و Betuine و Ursodeoxy Cholic acid اشاره نمود. مطالعات اخير بي تاثير بودن Vitamin E و Ursodeoxy Cholic acid را ثابت نموده است.
منبع : تبیان
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید