ليزيک (LASIK) چيست؟
ليزيک يک عمل انتخابي براي کاهش وابستگي به عينک است که از طريق تغيير انحناي قرنيه به کمک ليزر اگزايمر مي تواند عيوب انکساري مانند نزديک بيني؛ دوربيني؛ و آستيگماتيسم را اصلاح نمايد. بيش از يک دهه از انجام اين عمل جراحي ليزري مي گذرد وتاکنون ميليونها چشم در سرتاسر دنيا تحت اين عمل قرار گرفته و مي گيرند. در حال حاضر؛ ليزيک شايعترين و يکي از موفقترين اعمال جراحي عيوب انکساري مي باشد که محدوده نسبتا وسيعي ازاختلالات انکساري چشم را مي تواند برطرف سازد.
چه افرادي مي توانند عمل ليزيک را انجام دهند؟
عمل جراحي ليزيک براي بسياري از افراد با عيوب انکساري نزديک بيني؛ دوربيني؛ و آستيگماتيسم قابل انجام مي باشد. اين افراد بايد حداقل 20 سال سن داشته باشند تا تغييرات شماره عينک در آنها متوقف شده باشد. همچنين افرادي که بدليل جراحيهاي قبلي (پيوند قرنيه؛ اب مرواريد؛ و عمل RK) شماره عينک بالا و يا نامتقارن با چشم مقابل پيدا کرده اند و نمي توانند از عينک استفاده نمايند؛ نيز مي توانند به کمک عمل ليزيک در جهت اصلاح يا کاهش آن اقدام کنند.
اگرچه حداقل سن براي اين عمل حدود 18 تا 20 سال در نظر گرفته مي شود؛ ولي تحقيقات سالهاي اخير موثر بودن اين عمل را در سنهاي پايين تر؛ جهت اصلاح عدم تقارن شماره عينک دو چشم که منجر به تنبلي مي شوند؛ را نيز نشان داده است.
بايد دانست که عمل ليزيک يک عمل کاملا اختياري است و هيچگونه اجباري در انجام اين عمل وجود ندارد. انجام اين عمل چيزي به سلامتي چشم اضافه نمي کند؛ بلکه سعي مي کند وابستگي به عينک و يا لنز تماسي را به حداقل برساند.
چه افرادي نمي توانند عمل ليزيک را انجام دهند؟
عمل جراحي ليزيک براي بسياري از افراد با عيوب انکساري نزديک بيني؛ دوربيني؛ و آستيگماتيسم قابل انجام مي باشد؛ اما بايد دانست که اين عمل براي همه افراد مناسب نمي باشد. افرادي که علاوه بر عيب انکساري؛ بيماريهاي ديگري در چشم دارند و يا از بعضي از بيماريهاي مزمن در ديگر سيستمهاي بدنشان رنج مي برند؛ ممکن است کانديد مناسبي براي اعمال جراحي اصلاح عيوب انکساري و ليزيک نباشند.
بعنوان مثال افراد زير نمي توانند عمل جراحي ليزيک را انجام دهند:
• افرادي که بيماري قوز قرنيه و يا نامنظمي در سطح قرنيه اشان دارند
• افرادي که ضخامت قرنيه کافي نداشته باشند
• افرادي که بيماري تبخال چشمي داشته و يا دارند
• افرادي که بيماري قند دارند
• افرادي که آب مرواريد دارند
• افرادي که اب سياه دارند
• افرادي که سابقه بيماريهاي روماتيسمي و يا نقص ايمني را دارند
• افرادي که خشکي چشم متوسط تا شديد دارند
• افرادي که فقط يک چشم بينا دارند
• افرادي که مردمک چشم آنها در تاريکي بيش از حد معمول باز مي شود
توقعات واقع گرايانه در اعمال جراحي ليزيک(LASIK)، لازک(LASEK) و ليزر پي آر کي(PRK)
يکي از پيش شرطهايي که در کنار شرايط ديگر، همه چشم پزشکان آن را لازم مي دانند تا فردي را که متقاضي جراحي اصلاح عيوب انکساري مي باشد، تحت اينگونه اعمال جراحي قرار دهند، داشتن توقعات به جا است. اين بدان علت است که اگر چه جراحي ليزيک(LASIK)، لازک(LASEK) و ليزر(PRK) از دقت و سلامت نسبتا بالايي برخوردار مي باشند، اما نتايج آن در همه افراد کامل و صد در صد نيست.
براي بسياري کاهش وابستگي به عينک و يا لنز تماسي و نه حذف آن، هدف اصلي است. يعني به جاي نياز هميشگي و صد در صد به عينک، استفاده از عينک در بعضي از موقعيت هاي محدود مانند مطالعه طولاني و يا رانندگي در شب را هدف گرفته اند. البته اين درست است که بسياري از افرادي که تا کنون تحت اينگونه اعمال جراحي قرار گرفته اند، ديگر نياز به عينک ندارند، اما اين هميشه صادق نبوده ونخواهد بود. حتي در مواردي پس از عمل ( مثلا در افراد در سنين پير چشمي) شخص بجاي يک عينک، به دو عدد از آنها نياز پيدا کرده، اگر چه مدت زمان استفاده از آنها بطور قابل توجهي نسبت به قبل از عمل کاهش يافته است.
اگر شما انتظار داريد که پس از انجام اينگونه عملها، وقتي از خواب بيدار مي شويد دربدر بدنبال عينکتان نگرديد، در زمين ورزش و يا استخر شنا بدون عينک کاملا فعال باشيد، در بسياري از اوقات روز و انجام فعاليتهاي معمول فارغ از عينک باشيد، در مهماني ها نگران عينکتان نباشيد، به احتمال بسيار زياد آن را و يا بهتر از آن را پس از عمل بدست خواهيد آورد. اما اگر انتظار داريد که ديگر براي هميشه با عينک خداحافظي کنيد (آنگونه که در بعضي از تبليغات ممکن است بينيد يا بسياري آن را در ذهن خودشان پرورانده اند)، احتمال اينکه بعد از عمل مايوس گرديد، کم نخواهد بود.بايد بدانيم که افراد عينکي اگرچه از نظر نياز به عينک بسيار به هم شبيه هستند، ولي از بسياري از جهات ديگر مانند اندازه و نوع شماره عينک، سن و همچنين پاسخهاي بدني آنها به مداخله جراحي، بسيار با هم تفاوت دارند. اين تفاوتهاست که نتيجه عمل را نسبي خواهد کرد. توقع به جا اينست که اين تفاوتها و نسبيت را بپذيريم تا پس از عمل دچار ياس نگرديم.
معاينات قبل از عمل ليزيک
بر خلاف تصور عموم، اعمال جراحي ليزيک، لازک، و پي ار کي در زمره ساده ترين عملهاي جراحي چشم قرار مي گيرند و بيش از خود عمل جراحي، دقت در انجام معاينات قبل از عمل نقش اصلي را در حصول موفقيت بازي مي کند.
بارها افرادي فقط با يک عکس توپوگرافي چشم و يک شماره عينک که توسط دستگاهاي به اصطلاح کامپيوتر اندازه گيري شده، مراجعه مي کنند، و تقاضا دارند که در همان روز تحت عمل ليزيک و يا لازک قرار بگيرد و اينچنين براي آنها القاء شده که همه مراحل از معاينه و عمل جراحي گرفته تا معاينات بعد از عمل، همه و همه قابل انجام در يک روز هستند. اما واقعيت اين نيست و يا بهتر است که نباشد. اهميت معاينه قبل از عمل و يا مراقبت هاي روزهاي بعد از عمل بسيار مهمتر از انجام خود عمل ليزيک و يا لازک مي باشد. بارها ديده شده که عمل جراحي بخوبي انجام گرفته، اما بعلت عدم توجه به بعضي از نکات در قبل از عمل، بيمار گرفتار عارضه گشته است. در تاکيد اين سخن همين بس که بدانيم که در بسياري از موارد، عوارض عمل ليزيک و يا لازک، قبل از انجام عمل شروع مي شود.
بطور کلي، معاينه کامل چشم براي اعمال جراحي ليزيک، لازک، و پي آر کي، شامل سه مرحله است:
گرفتن شرح حال از وضعيت سلامت چشم، وضعيت سلامت ديگر اعضاي بدن، سابقه فاميلي، و داروهاي مصرفي
انجام معاينات همه جانبه چشم
مشاوره کامل در مورد کم و کيف نوع عمل، نحوه انجام عمل، نتايج ممکن، و عوارض و مشکلات احتمالي
معاينه چشمکساني که تمايل به انجام عملهاي جراحي ليزيک، لازک، و پي ار کي دارند، بايد با حوصله کامل، تمامي مراحل معاينه چشم را طي کنند. اندازه گيري حدت بينايي بدون عينک و با عينک، تعيين مجدد و دقيق شماره عينک بدون استفاده از قطره، اولين قدم مي باشد. يادمان باشد که اندازه گيري شماره عينک با دستگاههاي اصطلاحا کامپيوتري بتنهايي کافي نمي باشد و نتايج حاصل از اين دستگاها حتما بايد روي چشم و با استفاده از روش دستي مجددا آزموده شود. چرا که محدوده خطاي اندازه گيري در دستگاهاي اصطلاحا کامپيوتري، بسيار زياد مي باشد و تکيه صرف بر نتايج اندازه گيري با اين دستگاها مي تواند به عوارض جدي منتهي گردد.
همچنين اندازه گيري انحناي قرنيه، معاينه حرکات چشم و بررسي از نظر وجود يا عدم وجود انحراف در چشم، اندازه گيري ميزان تنگ و گشادي مردمک ها در دو وضعيت تاريکي و روشنايي، معاينه ميکروسکوپي چشم و بررسي ساختمانهاي مختلف چشم از جمله پلکها، ملتحمه، قرنيه، عنبيه، عدسي و وضعيت لايه اشکي بايد بدقت انجام گيرد. با چکاندن قطره بي حسي در چشم، فشار داخل چشم بايد اندازه گيري شود. در ضمن رطوبت و ميزان ترشح اشک با استفاده از کاغذ مخصوص اندازه گيري مي گردد. در ادامه با چکاندن قطره هاي باز کننده مردمک (که موقتا ديد را مختل مي کند)، مجددا شماره عينک چک نهايي شود. همچنين باز شدن مردمک امکان معاينه کامل شبکيه را فراهم مي کند تا از وجود يا عدم وجود ضايعات شبکيه مطمئن شويم. بخشي از معاينه شبکيه با استفاده از لنز مخصوص و ميکروسکوپ، و بخشي ديگر در حالت خوابيده و با استفاده از دستگاهي که روي سر پزشک قرار مي گيرد، انجام مي شود.
همچنين، گرفتن نقشه توپوگرافي قرنيه و اندازه گيري ضخامت قرنيه جزء لاينفک معاينه مي باشد. نقشه توپوگرافي قرنيه که بااستفاده از دستگاهاي توپوگرافي و اورب اسکن تهيه مي شود اطلاعات ذيقيمتي را در مورد وضعيت قرنيه به ما ارائه مي دهد.
حذف هر قسمت از معاينات فوق، ما را از بخشي از اطلاعات در مورد چشم محروم مي کند که عدم توجه به آن، احتمال بروز مشکلات بعد از عمل را بيشتر خواهد کرد. بعنوان مثال عدم اندازه گيري و توجه به وضعيت لايه اشکي، مي تواند گرفتاري خشکي چشم پس از عمل ليزيک را به ارمغان بياورد. يا عدم توجه به اندازه مردمکها، مي تواند سبب مشکلات ديد شب گردد.
تکنيک عمل ليزيک
در اين عمل در ابتدا توسط وسيله اي بنام ميكروكراتوم (شبيه رنده نجاري ولي در ابعاد بسيار بسيار ظريفتر)؛ يك لايه (flap) از قسمت سطحي قرنيه به قطر تقريبي 9 ميلي متر و ضخامت در حدود 160 ميكرون (هر ميکرون برابر با يک هزارم ميليمتر است) برداشته مي شود. سپس با ليزراكسايمر؛ قسمت مركزي عمق قرنيه تراش داده مي شود که ميزان تراش؛ بسته به ميزان و نوع شماره چشم از يک فرد به فرد ديگر تفاوت خواهد کرد. در انتها لايه يا flap بجاي اوليه خود برگردانده مي شود واين لايه بدون نياز به بخيه در جاي خود فيکس مي گردد.
نتايج عمل ليزيک
عمل ليزيک در مجموع از دقت بسيار بالايي بر خوردار مي باشد و اکثر افرادي که تحت عمل قرار گرفته اند از نتايج آن راضي مي باشند. اما بايد دانست که علي رغم اين دقت فوق العاده؛ نبايد تصور کرد که نتايج عمل ليزيک صد در صد هستند. بيماران انتظار دارند که بعد از عمل نمره عينک آنها صفر شده؛ ديد 10/10 داشته و ديگر هيچگاه نياز به عينک نداشته باشند. اگر چه عملا بخش عمده اين انتظارات در عمل ليزيک برآورده مي شود؛ اما بايد توجه داشته باشيم که نتايج عمل ليزيک به عوامل متعددي بستگي دارد که بخشي از آن قابل پيش بيني نمي باشد.
در عمل ليزيک؛ يک بافت زنده (قرنيه چشم) تراش داده مي شود. اين بافت زنده بر خلاف يک عدسي پلاستيکي بي جان؛ سوخت وساز دارد و دائما فعال است. اين نوع فعاليت بافت قرنيه مي تواند تغييراتي در محل تراش داده شده؛ ايجاد کند. نکته همين جاست که فعاليت سوخت و سازي قرنيه پس از عمل ليزيک در همه افراد يکسان صورت نمي گيرد و از فردي به فرد ديگر متفاوت و تابع خصوصيات سرشتي وي خواهد بود. پس بر اين اساس مي توان انتظار داشت که دو نفر با شماره چشم يکسان در يک روز توسط يک جراح درشرايط کاملا يکسان تحت عمل ليزيک قرار گيرند واين دو نفر پس از دو تا سه ماه نتايج متفاوتي از خود نشان دهند.
علاوه بر پاسخ بافتي؛ نوع و ميزان شماره عينک نيز در نتيجه نهايي عمل ليزيک تاثير بسزايي دارد. بعنوان مثال چشم هاي با نزديک بيني ساده در حد 1- تا 4- در مقايسه با نزديک بين هاي بالاتر؛ نتايج بمراتب بهتري را نشان مي دهند. همچنين نتيجه عمل ليزيک درچشم هاي نزديک بين (چشمهايي که شماره عينک آنها با يک رقم منفي شروع مي شود و چشم آنها از وراي عينک کوچکتر ديده مي شود) خيلي بهتر از چشم هاي دوربين (چشمهايي که شماره عينک آنها با يک رقم مثبت + شروع مي شود و چشم آنها از وراي عينک درشتر ديده مي شود) مي باشد.
بنابراين انتظار درست و منطقي از عمل ليزيک اينست که با انجام اين عمل؛ وابستگي به عينک به ميزان قابل توجه اي کاهش يابد؛ در حدي که فرد قادر باشد عمده کارهاي روزمره را بدون عينک انجام دهد؛ اما در ضمن نيز در نظر داشته باشد براي انجام کارهايي که به دقت بيشتري نياز دارد (مانند رانندگي در شب)؛ ممکن است به يک عينک مختصر نياز پيدا کند.
عوارض عمل ليزيک
عمل ليزيک عمل بسيار کم عارضه اي مي باشد اما بايد بدانيم که خالي از عارضه نيست. دانستن اين عوارض دو حسن دارد. نخست اينکه به شما کمک مي کند با ديد باز و کاملا منطقي تصميم به عمل گرفته و صرفا تحت تاثير تبليغات؛ تسليم عمل نگرديد. ثانيا اگر بعد از عمل عارضه اي حادث گرديد به موقع متوجه آن گشته و با ارجاع سريع آن به پزشک معالج؛ در درمان تسريع گردد.
نکته مهم اينست که صرف وجود عارضه در عمل ليزيک؛ اين عمل را از اعتبار ساقط نمي کند. بلکه نسبت فوايد به عوارض است که تعيين کننده موفقيت هر گونه عمل جراحي يا درمان دارويي است. هر چه اين نسبت بالاتر باشد موفقيت بيشتر خواهد بود که در مورد عمل ليزيک اين نسبت بسيار بالاست.
عوارض عمل ليزيک دو دسته هستند. دسته اول عوارض خفيف و گذرايي هستند که اکثر افرادي که تحت عمل ليزيک قرار مي گيرند کم و بيش ممکن است آن را تجربه کنند. از اين نوع عوارض مي توان از افت کيفيت بينايي علي الخصوص در شب؛ مشکلات ديد شب مانند پخش نور و ديدن هاله در اطراف اشيا نوراني؛ سايه دار ديدن؛ خشکي خفيف چشم؛ و خونمردگي زير ملتحمه نام برد. اين دسته عوارض اهميت چنداني ندارند چرا که مشکل جدي را براي بينايي و چشم ايجاد نکرده و در عرض چندين هفته بهبود مي يابند.
دسته دوم عوارضي هستند که بسيار نادر هستند ولي مي توانند براي چشم و بينايي مشکلات جدي ايجاد کنند. از اين نوع عوارض مي توان از عفونت؛ التهاب غير عفوني؛ لک قرنيه؛ آستيگماتيسم نامنظم؛ خشکي شديد چشم؛ و مشکلات دائمي ديد شب نام برد. اگر در معاينات اوليه و انتخاب بيمار قبل از عمل دقت کافي صورت گيرد؛ از بسياري از اين عوارض پيشگيري مي گردد. در مورد عفونت و التهاب غير عفوني نيز اگر به موقع درمان شروع شود؛ عواقب به حد اقل مي رسد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید