جانوراني که براي ماهيچه هاي خود تکيه گاهي دارند حرکتشان هم به نسبت سريع است اين تکيه گاه را اسکلت مينامند. جانوران داراي اسکلت خارجي معمولا جثه هاي کوچکي دارند. در عوض امروزه بزرگترين جانوران کره زمين مانند فيل داراي اسکلت داخلي هستند جنس اسکلت داخلي از استخوان يا غضروف و يا هر دو باهم است.
نقش اسکلت آدميدر انسان هم مانند جانوران ديگر ، وظيفه اسکلت عبارتست از: حفاظت اندامهايي مانند مغز ، قلب ، ششها و حرکت. چون اسکلت تکيه گاه عضلات قرار ميگيرد. در عين حال مغز استخوان مرکز گلبول سازي است. همچنين استخوان را بايد منبع مهم ذخيره مواد معدني بخصوص کلسيم شمرد که وجود آنها در فعاليتهاي حياتي بدن ضرورت دارد.
اسکلت آدمي براي سهولت مطالعه به سه بخش سر ، تنه ، دست و پا تقسيم ميشود.
استخوانهاي سراستخوانهاي سر عموما از نوع استخوانهاي پهن هستند اسکلت سر شامل دو بخش جمجمه و چهره است. استخوانهاي جمجمه 8 تا است و عبارتند از: يک پيشاني در جلو ، يک استخوان پس سري که در پشت و زير جمجمه قرار دارد اين استخوان سوراخي بيضوي دارد که از آن راه ، مغز با نخاع مربوط ميشود. دو استخوان آهيانه در طرف بالاي جمجمه ، دو استخوان گيجگاه در دو پهلوي جمجمه ، يک استخوان پروانه که کف جمجمه را تشکيل ميدهد. يک استخوان غربالي در پشت و بالاي حفره هاي بيني. استخوانهاي چهره 14 قطعه است. 13 قطعه چسبيده به جمجمه و بيحرکت است و يک قطعه آرواره تحتاني متحرک است.
استخوانهاي تنهستون فقرات
ستون فقرات از 29 قطعه استخوان ساخته شده است به هر يک از قطعات ستون مهره يک مهره ميگويند. مهره هاي پشت به قسمي روي هم قرار گرفتهاند که جسم آنها روي هم و سوراخ آنها در امتداد يکديگر و در نتيجه لوله درازي بوجود ميآيد محل استقرار نخاع است. ميان جسم هر دو مهره يک تيغه غضروفي قرار گرفته است. مهره هاي ستون مهره ها را از نظر شکل و محل به پنج بخش تقسيم ميکنند. مهره هاي گردن که تعداد آنها 7 تا است. مهرهاي پشت که تعداد آنها 12 تا است و به دو زايده پهلويي و مهره پشت دو دنده متصل است. مهره هاي کمر که تعداد آن 5 تا است. استخوان يکپارچه دنبالچه که از اتصال که از اتصال 4 يا 5 مهره جنيني بوجود آمده است.
قفسه سينهدنده ها ، دوازده جفت کمان استخواني هستند که از عقب به زايده پهلويي مهره هاي پشت متصلند و از جلو به جز دو جفت آخر با واسطه غضروف به جناغ مربوطند. جناغ ، استخوان پهن است شبيه خنجر که غضروف دنده ها به آن متصل ميشوند. از 12 جفت دنده و ستون مهره ها و جناغ فضاي محدودي بوجود ميآيد که ديافراگم ، آن را از پايني مسدود ميکند. اين فضا که شش و قلب را در خود جاي ميدهد، قفسه سينه نام دارد.
استخوانهاي دست و پادست و پا هر يک بوسيله چند استخوان به تنه متصل ميشوند. استخوانهاي رابط دسته را به تنه ، شانه و استخوانهاي رابط پا را به تنه ، نيملگن ميگويند.
استخوان شانهدو استخوان است. يکي ترقوه در جلو که از يک طرف به جناغ و از طرف ديگر به کتف مربوط است ديگري کتف در پشت شانه کتف استخوان پهن و نازکي است که شکل مثلث دارد سر استخوان بازو ، در گودي استخوان کتف فرو ميرود و در آن ميچرخد.
استخوان نيملگناستخوان منفردي است که از چسبيدن سه استخوان جنيني به نام استخوانهاي تهيگاهي ، شرمگاهي و نشيمنگاهي بوجود آمده است. از مجموع دو نيملگن و استخوان خاجي فضايي بوجود ميآيد که به آن لگن خاصره ميگويند.
استخوان دستدست شامل اين استخوانها است. استخوان بازو استخواني است دراز و از بالا در سوراخ کتف مفصل ميشود و از پايين با استخوانهاي ساعد ارتباط دارد. استخوانهاي ساعد که شامل زند زبرين و زند زيرين است زند زيرين ، زايدهاي به نام آرنج دارد که با استخوان بازو مفصل ميشود ولي زند زبرين از پايين به مچ مفصل ميشود. مچ دست ، هشت استخوان کوتاه دارد که در دو رديف قرار دارد. کف دست ، پنج استخوان نسبتا دراز دارد که از يک طرف با مچ مفصل ميشود و از طرف ديگر با انگشتان. انگشتان دست که هر يک سه بند دارد، جز شست که داراي دو بند است.
استخوان پااستخوان ران که درازترين استخوان بدن است. سر برجسته آن در گودي نيملگن فرو ميرود و در آن ميچرخد، سر ديگر آن دو برجستگي و يک شيار دارد. در مقابل شيار ، استخوان کوچک پهني به نام کشکک جاي دارد. استخوانهاي ساق ، شامل درشت ني و نازک ني است. درشت ني از بالا با ران و از پايين با استخوانهاي مچ پا مفصل ميشود. قوزک داخلي پا ، سر درشت ني است. نازک ني از بالا به درشت ني تکيه ميکند و از پايين ، قوزک خاجي پا را ميسازد.
مچ پا ، 7 استخوان دارد که بزرگترين آنها پاشنه را بوجود ميآورد. کف پا ، شامل پنج استخوان است. استخوانهاي مچ به جز پاشنه و استخوانهاي کف به صورت قوسي قرار گرفتهاند و کاملا به زمين تکيه نميکنند. انگشتان پا که هر يک شامل سه بند است. به جز شست که دو بند دارد. استخوانهاي انگشتان پا کوچکتر از استخوانهاي انگشتان دست هستند و تحرک مختصري دارند.
رشد و استخوانهمه استخوانها در دوره جنيني در ابتدا به صورت بافت پيوندي ظاهر ميشوند اما تبديل شدن آنها به استخوان به يک طريق صورت نميگيرد. استخوانهاي پهن از حالت پيوندي مستقيما به استخوان تبديل ميشوند. اما استخوانهاي دراز ابتدا از حالت پيوندي به غضروف تبديل شده و سپس غضروف استخواني ميشود.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید