سلنيم يکي ازاملاح معدني ضروري براي تامين سلامتي است ولي نياز بدن به آن بسيار اندک است. سلنيم با پروتئين ها ترکيب مي شود و توليد موادي به نام سلنوپروتئين مي کند که از آنزيمهاي آنتي اکسيداني مهم است. خواص آنتي اکسيداني سلنوپروتئين ها به پيشگيري از تخريب سلولي ناشي از راديکالهاي آزاد کمک مي کند. راديکالهاي آزاد محصولات فرعي متابوليسم اکسيژن هستند که ممکن است در پيشرفت بيمارهاي مزمن مانند سرطان و بيماري قلبي سهيم باشند. سلنو-پروتئين هاي ديگر به تنظيم عملکرد تيروئيد کمک مي کنند. 
منابع غذايي سلنيم: 
در بيشتر کشورهاي دنيا غذاهاي گياهي منابع غذايي عمده سلنيم هستند. محتوي سلنيم غذاها به محتوي سلنيم خاکي که گياه در آن رشد مي کند، بستگي دارد. کمبود سلنيم اغلب در نواحي که سلنيم خاک پايين است، وجود دارد. اين ماده دربعضي از انواع گوشت و غذاهاي دريايي يافت مي شود. حيواناتي که از گياهان پرورش يافته در مناطق غني از سلنيم استفاده مي کنند، سطح سلنيم گوشتشان بالاتر است. بطور کلي منابع غذايي سلنيم شامل: مغزها (خشکبار) برزيلي، ماهي تن ، گوشت گوساله، بوقلمون، مرغ، مخمر آبجو، سبوس گندم ، تخمه آفتابگردان، سير ، دانه ها ، گردو، کشمش، امعاء واحشاء مانند جگر، قلوه و انوع ماهيهاي آب شور وشيرين (ماهي آزاد، شمشير ماهي ، ماهي خال مخالي (mackerel ) و هاليبوت) است. 
خشکبار برزيلي حاوي مقادير بسيار زياد سلنيم است که بهتر ا ست مصرف آن محدود شود تا افراد دچار مسموميت ناشي از مصرف بيش از حد نشوند. 
ميزان مورد نياز افراد: 
براساس مقادير توصيه شده روزانه، نياز افراد مختلف به شرح زير مي باشد: 
شيردهي (ميکروگرم/ روز) بارداري (ميکروگرم/ روز) مردان/ زنان (ميکروگرم/ روز( سن (سال)
- - 15 0-6 ماه 
- - 20 7-12ماه 
- - 20 3-1 
- - 30 8-4 
- - 40 13-9 
70 60 55 18-14 
70 60 55 بيشتر از 19 
چه زماني کمبود سلنيم اتفاق مي افتد ؟ 
تحقيقات نشان مي دهد که کمبود سلنيم با پيشرفت بيماري قلبي، هيپوتيروئيديسم (کم کاري تيروئيد) وضعف سيستم ايمني ارتباط دارد. البته کمبود سلنيم به خودي خود معمولا" باعث بيماري نمي شود، بلکه احتمال ابتلا به بيماريهاي ناشي از استرسهاي عفوني، بيوشيميايي وتغذيه اي را افزايش مي دهد. 
سه بيماري خاص با کمبود سلنيم مرتبط است: 
1- بيماري کشان که باعث بزرگ شدن قلب و عملکرد ضعيف آن مي شود و درکودکان مبتلا به کمبود سلنيم ايجاد مي شود. 
2- بيماري کشان - بک که باعث استئوآرتروپاتي(بيماريهاي مربوط به استخوان و مفاصل) مي شود. 
3- کرتينيسم اندميک ميکزودمي که باعث کندي و تاخير رشد مغزي مي شود. 
بيماري کشان اولين بار درسال 1930 درچين مشاهده شد که در آن ناحيه خاک از لحاظ سلنيم بسيار فقير بود، بطوري که دريافت سلنيم در اين نواحي کمتر از 19 ميکروگرم براي مردان وکمتر از 13 ميکروگرم براي زنان بود. محققان براين باورند که افراد مبتلا به کمبود سلنيم مبتلا به ويروس خاصي مي شوندکه باعث پيشرفت بيماري کشان مي شود. 
کمبود سلنيم در بيماراني که تنها منبع غذايي شان تغذيه پيراروده اي است (TPN) نيز وجود دارد. TPN يکي از روشهاي تغذيه است که از طريق وريد انجام مي شود، زيرا دراين بيماران سيستم گوارشي عملکرد مطلوب را ندارد). مواد مغذي که از اين طريق وارد ريه مي شود نياز به هضم ندارد و درمايعات حل مي شود. محلولهاي TPN بايد محتوي سلنيم باشد تا ازکمبود اين ريزمغذي جلوگيري شود. پزشکان بايد وضعيت بيماراني را که تحت TPN قرار مي گيرند، ارزيابي کنند تا اين افراد دچار کمبود نشوند. 
اختلات معدي – روده اي شديد ممکن است جذب سلنيم را کاهش دهد و درنتيجه باعث تخليه يا کمبود آن شود. مشکلات معدي- روده اي که بر جذب سلنيم اثر مي گذارد، معمولا" در جذب مواد مغذي ديگر نيز موثر است و پايش وضعيت تغذيه اي ضروري است تا درمانهاي پزشکي -تغذيه اي متناسب صورت گيرد. 
چه افرادي نيازمند مکمل سلنيم هستند ؟ 
معمولا" سلنيم خون افرادي که بيماريهاي شديد حاد دارند و دچار التهاب و عفونت منتشره هستند، پايين است .پزشکان، بيماران مبتلا به بيماريهاي معدي-روده اي و يا عفونت شديد را از لحا ظ وضعيت سلنيم ارزيابي مي کنند تا نياز آنها را براي مکمل ياري بسنجند. 
افرادي که کمبود يد دارند ممکن است از مکمل سلنيم بهره ببرند. تحقيقات نشان داده است که کمبود سلنيم ممکن است اثرات کمبود يد را در غده تيروئيد تشديد کند وکفايت وضعيت تغذيه اي سلنيم اثر محافظتي دربرابر اختلالات عصبي کمبود يد دارد. يافته هاي تحقيقاتي که در فرانسه انجام شد، نشانگر اين است که مکمل سلنيم ممکن است اثر محافظتي در برابر گواتر (بزرگ شدن غده تيروئيد داشته باشد(
مکمل هاي سلنيم : 
سلنيم در غذاهايي که قسمت عمده رژيم غذايي افراد را تشکيل مي دهد، مانند ذرت، گندم و لوبيا سويا بصورت سلنومتيونين، (آنالوگ سلنيم آلي اسيدآمينه متيونين) وجود دارد. سلنومتيونين مي تواند با پروتئين هاي بدن ترکيب شود و به عنوان ناقل ذخيره سلنيم در بافتها و اندامهاي بدن عمل کند. 
مکمل هاي سلنيم ممکن است محتوي سلنيت و سلنات سديم (فرمهاي غير آلي سلنيم) باشد. سلنومتيونين معمولا" بهترين فرم از لحاظ جذب و مصرف در بدن است. 
سلنيم همچنين در " مخمر غني از سلنيم " وجود دارد که محتوي 1000 تا 2000 ميکروگرم سلنيم به ازاء هر گرم است. بيشتر سلنيم موجود دراين مخمرها به فرم سلنومتيونين است. اين فرم از سلنيم در کار آزمايي پيشگيري از سرطان درسال 1983 مورد استفاده قرار گرفت، که نشان داد دريافت 200 ميکروگرم سلنيم در روز مي تواند باعث کاهش خطر سرطان پروستات، ريه،کولون ورکتوم شود. بااين حال بعضي از مخمرها ممکن است محتوي فرمهاي غير آلي سلنيم باشد که به اندازه سلنومتيونين مورد استفاده قرار نمي گيرد. درمطالعه اي که درسال 1995 انجام شد، فرمهاي آلي سلنيم ، غلظت سلنيم خون را بيش از فرمهاي غير آلي افزايش داد و به طور قابل ملاحظه اي باعث افزايش عملکرد آنزيمهاي وابسته به سلنيم شد. تحقيقات هنوز در مورد ارزيابي اثرات ترکيبات شيميايي مختلف سلنيم ادامه دارد اما در حال حاضر بهترين انتخاب فرم آلي آن است. 
سلنيم وسرطان : 
تحقيقات بيانگر ميزان کمتر مرگ و مير ناشي از سرطان ها شامل: ريه ، کولورکتال و پروستات در بين افرادي است که دريافت و سطح سلنيم خون آنها بالاتر است. به علاوه بروز سرطان پوست غير ملانوم بطور قابل ملاحظه اي در نواحي که خاک فقير از سلنيم است، بيش از نواحي ديگر است . 
به نظر ميرسد سلنيم از 2 طريق بر سرطان اثر مي گذارد؛ يکي به عنوان آنتي اکسيدان، بدين ترتيب که سلنيم به محافظت بدن از اثرات مخرب راديکالهاي آزاد کمک مي کند و ديگر اينکه رشد تومور را کاهش مي دهد و يا آن را متوقف مي کند. برخي از محصولات ناشي از تجزيه سلنيم از طريق افزايش فعاليت سلولهاي ايمني و مهار تکامل وپيشرفت عروق خوني تومور از رشد آن جلوگير ي مي کند. 
سلنيم وآرتريت : 
تحقيقات بيانگر اين است که کاهش سطوح سلنيم خون در آرتريت روماتوئيد (بيماري مزمني که باعث درد، سفتي و سختي، تورم وکاهش عملکرد مفاصل مي شود)، نقش دارد. به علاوه بعضي از افراديکه دچار التهاب مفاصل هستند، مقدار کمي سلنيم دريافت مي کنند. 
بدن به طور طبيعي راديکالهاي آزاد را توليد مي کند تا به از بين بردن اندامها و بافتهاي خراب شده، کمک کند اما اين مواد مي تواند به بافت سالم هم ضرر برساند. سلنيم به عنوان آنتي اکسيدان ممکن است به رهايي از علائم آرتريت از طريق کنترل سطوح راديکالهاي آزاد کمک کند. 
سلنيم و ايدز : 
سوء جذب ناشي از HIV/AIDS مي تواند باعث تخليه سطوح تعداد زيادي از مواد مغذي شامل سلنيم شود. کمبود سلنيم باکاهش سلولهاي ايمني، افزايش پيشرفت بيماري و خطر بالاي مرگ در جمعيت مبتلابه HIV/AIDS ارتباط دارد. HIV/AIDS به تدريج باعث تخريب سيستم ايمني مي شود و استرس اکسيداتيو درتخريب بيشتر سلولهاي ايمني دخيل است. مواد مغذي آنتي اکسيداني مانند سلنيم به محافظت سلول در برابر استرس اکسيداتيو کمک مي کند، بنابراين بالقوه مي تواند پيشرفت بيماري را کند کند. از طرفي سلنيم ممکن است براي تکثير ويروس HIV مورد نياز باشد که باعث کاهش و تخليه سطوح سلنيم مي شود. 
ايا مصرف سلنيم زياد نيز خطراتي براي سلامتي دارد؟ 
اگر سلنيم خون به بيش از 100 ميکروگرم در دسي ليتر برسد، شرايطي به نام سلنوزيس به وجود مي آيد. علائم سلنوزيس شامل: آشفتگي معدي – روده اي ، ريزش مو ، لکه هاي سفيد روي ناخن، تنفس با بوي سير، خستگي، تحريک پذيري و اختلال مربوط به اعصاب است . 
حداکثر مقدار قابل تحمل سلنيم در سنين مختلف به شرح زير مي باشد: 
سن (سال) مردان/ زنان (ميکروگرم/روز) 
6-0 ماه 45 
12-7 ماه 60 
3-1 90 
8-4 150 
13-9 280 
18-14 400 
بيشتر از 19 400