انواع غلات و واحد مصرف
هر غذايي که در تهيه آن عمدتا از گندم، برنج، جو، ذرت،جو دو سر و يا ديگر غلات تهيه شده باشد در گروه غلات قرار مي گيرند. نان، پاستا، حريره ي جو دو سر، غلات صبحانه، چيبس ذرت و بلغور( گندم و برنج و ذرت آسياب شده) مثال هايي از محصولات غله اي مي باشند. غلات به دو زير گروه غلات کامل و غلات تصفيه شده تقسيم مي شوند:
غلات کامل دانه هايي هستند که سبوس و جوانه آنها جدا نشده است . مانند:
آرد سبوس دار ,نان سنگک ,بلغورگندم ,بلغورجو دو سر ,بلغورذرت کامل , برنج قهوه اي و ...
غلات تصفيه شده عبارتند از غلاتي که سبوس و جوانه آنها جدا شده اند مانند :
شيريني ها , کيک ها , نان هاي سفيد مانند باگت , برنج سفيد و آرد سفيد و ...
هر واحد از اين گروه برابر است با يک برش 30 گرمي از انواع نان (به اندازه يک کف دست نان سنگک يا بربري، چهار کف دست نان لواش)، نصف ليوان برنج و ماکاروني پخته, 4-3 عدد بيسکوئيت کوچک
مقدار مصرف توصيه شده :
براي افراد بزرگسال سالم مصرف روزانه حداقل 6 تا 11 واحد توصيه مي شود که بها توجه به جثه و فعاليت هاي بدني هر فرد اين ميزان بايد تنظيم شود.
اهميت مصرف غلات سبوس دار
مصرف غلات، خصوصا غلات کامل براي سلامتي مزايايي زيادي دارد. افرادي که غلات کامل را به عنوان بخشي از رژيم سالم غذايي مصرف مي کنند خطر کمتري براي ابتلا به بيماري هاي کرونري ( قلبي – عروقي ) دارند. غلات مواد مغذي زيادي را براي سلامت و نياز بدن تأمين مي نمايند.
آسياب کردن فرايندي است که سبوس و جوانه را جدا مي کند. اين عمليات براي ايجاد بافت بهتر و زمان ماندگاري بيشتر انجام مي شود. ولي اين فرآيند فيبر غذايي ، آهن و بسياري از ويتامين هاي گروه B آن را حذف مي كند, براي بازگرداندن مواد مغذي حذف شده در بيشتر كشور هاي جهان غلات تصفيه شده غني مي شوند. به اين معني که ويتامين هاي B (تيامين، ريبوفلاوين، نياسين، اسيد فوليک) و آهن بعد از فرآيند دوباره به آن اضافه مي شوند ولي فيبر در فرآيند غني کردن به غلات برگردانده نمي شود.
در ايران نيز برخي واحدهاي توليد کننده مواد غذايي محصولاتي مانند ماکاروني يا کيک هاي غني شده توليد مي کنند. براي اطمينان بر چسب تغذيه اي محصولات غني شده را کنترل نماييد تا لفظ غني شده را به همراه داشته باشد. بخشي از محصولات غذايي از مخلوط غلات کامل و تصفيه شده تهيه مي گردند.
مزايا ي مصرف غلات :
- مصرف غذاهاي غني از فيبر مثل غلات کامل، به عنوان بخشي از رژيم سالم، خطر بيماري هاي عروق کرونري قلب را کاهش مي دهد.
- مصرف غذاهاي سرشار از فيبر مثل غلات کامل يبوست را کاهش مي دهد.
- مصرف حداقل معادل 90 گرم غلات کامل در روز به کنترل وزن ياري مي رساند.
- مصرف اين گروه براي تامين انرژي، رشد و سلامت دستگاه عصبي لازم است.
- مصرف غلات غني شده با فولات قبل و در طي حاملگي از نقص لوله ي عصبي در طي رشد جنيني جلوگيري مي کند.
- غلات مهم ترين منبع تامين بسياري از مواد مغذي، از جمله فيبر غذايي، ويتامين هاي گروه B (تيامين، ريبوفلاوين، نياسين و فولات) و مواد معدني( آهن، منيزيم و سلنيم ) است.
- فيبر غذايي موجود در غلات کامل به عنوان بخشي از يک رژيم سالم، سطح کلسترول خون را کاهش داده و ممکن است خطر بيماري قلبي را كاهش دهد. فيبر براي عملکرد مناسب روده مهم است. فيبر يبوست و ديورتيکلوزيس(ايجاد فتق هايي در ديواره روده) را کاهش مي دهد. غذاهاي حاوي فيبر مثل غلات کامل به ايجاد احساس سيري با مصرف کالري کمتر کمک مي کنند. غلات کامل منابع خوبي از فيبر غذايي هستند. بيشتر غلات تصفيه شده فيبر کمتري دارند.
- ويتامين هاي گروه B (تيامين، ريبوفلاوين، نياسين و فولات) نقشي کليدي در سوخت و ساز بدن دارند.. آنها در آزاد سازي انرژي از پروتئين، چربي و کربوهيدرات ها در بدن كمك مي كنند. هم چنين ويتامين هاي B براي سلامتي سيستم عصبي ضروري اند.در برخي کشورها غلات تصفيه شده با ويتامين هاي گروه B غني مي گردند.
- فولات (اسيد فوليک)، ديگر ويتامين گروه B ، به ساخته شدن سلول هاي قرمز کمک مي کند. زنان در سنين باروري و يا افرادي که در سه ماهه ي اول بارداري هستند بايد فولات را به مقدار کافي از غذاهاي غني شده و مکمل ها دريافت كنند. مصرف فولات خطر نقص هاي لوله عصبي، اسپاينا بيفيديا( نقص شکل گيري لوله ي عصبي) و آنسفالي را در دوران رشد جنيني کاهش مي دهد.
- آهن از مواد معدني موجود در غلات است كه در ساختمان گلبول هاي قرمزو براي حمل اکسيژن در خون بسيار اهميت دارند. تعداد بسياري از دختران نوجوان و زنان، در سنين باروري ، کم خوني فقر آهن دارند. آنها بايد غذاهاي غني از آهن همhem که در گوشت ها وجود دارد مصرف کرده و يا ديگر غذاهاي حاوي آهن را به همراه غذاهاي غني از ويتامين C مصرف نمايند تا جذب آهن غير هم را افزايش دهد.
- محصولات غله اي کامل و غلات تصفيه شده ي غني شده(مثل ماكاروني غني شده) مهم ترين منابع آهن غير هم در رژيم هاي غذايي هستند.
- غلات کامل منابع منيزيم و سلنيم هستند. منيزيم ماده معدني است که در ساختن استخوان ها و آزاد سازي انرژي از ماهيچه ها نقش دارد. سلنيم سلول ها را در برابر اکسيداسيون و آسيب راديکال هاي آزاد حفظ مي کند و براي داشتن يک سيستم ايمني سالم مهم است.
نکات مهم در استفاده از گروه نان و غلات :
-بهتر است برنج به صورت کته مصرف شود.
-نانهاي حاوي سبوس (به طور مثال نان جو و سنگک) براي سلامت مفيدترند.
-ترکيب غلات با حبوبات توصيه مي شود .زيرا ارزش پروتئيني افزايش مي يابد و به اين صورت پروتئين کامل تري به بدن مي رسد. از جمله اين غذاها مي توان از آش , عدس پلو، لوبيا چيتي و نان، باقلاپلو و غيره نام برد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید