روي از ريز مغذيهايي است که در تمام دورانهاي زندگي نقش مهمي در سلامت بدن ايفا مي کند. مطالعات انجام شده در سالهاي اخير حاکي از آن است که کمبود روي بخصوص در کشور هاي در حال توسعه از شيوع قابل ملاحظه اي برخوردار است. عوارض ناشي از كمبود روي بعضا" غير قابل جبران است. مطالعات نشان داده است كه اثرات نامطلوب روي در دوران جنيني و 2 سال اول زندگي كودك بر رشد و تكامل مغزي غير قابل جبران است . کمبود روي كاهش قدرت ادراك و يادگيري ، کاهش ضريب هوشي ، تضعيف سيستم ايمني و افزايش ابتلا به بيماري ها وکاهش سرعت رشد رابه دنبال دارد . در زنان باردار كمبود خفيف روي مي تواند منجر به بارداري طولاني مدت و زايمان آهسته ، تاخير رشد داخل رحمي، انقباضات ضعيف رحمي و خونريزي شود. نارسايي بلوغ جنسي به علت کمبود روي براي اولين بار در نوجوانان ايراني گزارش شد.
سازمان جهاني بهداشت در گزارش سال 2002 تعداد سالهاي عمر از دست رفته در اثر كمبود روي را در دنيا حدود29 ميليون سال ذکر کرده كه حدود 90% آن مربوط به كشورهاي در حال توسعه است.بنا به همين گزارش تعداد سالهاي عمر از دست رفته در اثر كمبود روي در منطقه شرق مديترانه 3 ميليون سال مي باشد. در اين سال در كل دنيا کمبود روي علت مرگ حدود 800000 نفر شده که 90% آن مربوط به كشورهاي در حال توسعه بوده است .
در کشور ما بررسي کشوري تعيين وضعيت ريز مغذيها که در 11 اقليم در سال 1380 توسط دفتر بهبود تغذيه جامعه و با همکاري انستيتو تحقيقات تغذيه ، آزمايشگاه ملي رفرانس و يونيسف انجام شد حاکي از آن است که کمبود روي رادر کشور بايد جدي گرفت. اين مشکل تمام گروه هاي جمعيتي را گرفتار کرده است. بر اساس نتايج بدست آمده ، درحدود يک پنجم کودکان 23-15 ماهه و حدود يک سوم کودکان 6 ساله و نوجوانان 20-14 ساله و زنان باردار در مناطق شهري و روستايي کشور از کمبود روي رنج مي برند.
براي پيشگيري از کمبود روي چه بايد کرد؟
بي شک توجه به برنامه غذايي روزانه ومصرف غذاهاي حاوي روي براي تامين نيازروزانه مهمترين راه پيشگيري ازکمبود روي است. مواد غذايي غني از پروتئين بخصوص منابع غذايي حيواني مثل گوشت گاو،گوسفند، جگر، دل وقلوه ازمنابع غني روي بشمار مي روند. روي درمنابع غذايي گياهي ازجمله غلات وحبوبات نيز به مقادير متفاوتي وجود دارداما،در عين حال بدليل وجود فيبروفيتات که درجذب روي مداخله مي کنند،روي موجود در آنها قابليت جذب خوبي ندارد. تخميرمنجر به توليد آنزيم فيتاز شده وموجب کاهش فيتات موجود در اين موادغذايي مي شود.بد نيست بدانيد که نانهايي که خمير آنها ور نيامده بدليل مهار نشدن فيتاتاز از جذب روي وعده غذايي بشدت جلوگيري مي کنند. پس سعي کنيد از نانهايي که در فرايند پخت آنها جوش شيرين بکار نرفته و خمير آنها ورآمده استفاده کنيد. بيش از 80درصد روي موجود دردانه هاي کامل غلات، پس از فرايند آسياب کردن از بين مي رود. شير ومواد لبني ، تخم مرغ وانواع مغزهامثل گردو،بادام وفندق نيز ازمنابع خوب روي بشمار مي روند.در سبزيها وميوه ها مقادير روي کم است. انواع مغزها را به عنوان ميان وعده هاي سالم بويژه دربرنامه غذايي کودکان ،نوجوانان وزنان باردار ميتوان بکاربرد در اين صورت نه تنها بخشي از روي مورد نياز روزانه بلکه بخشي ار آهن نيز تامين مي شود.
افزودن روي به خاک ومواد غذايي :راه حل سريعتر
تحقيقات انجام شده در بخش کشاورزي فقير بودن خاکهاي کشور را از ريزمغذي روي نشان داده است . اين موضوع بدين معني است محصولات غذايي نيز از نظرروي فقيرند و مسئولين کشور بايد تقويت ويا به عبارت ديگر غني سازي خاک با روي را مدنظر قرار دهند و تا زماني که اين برنامه به سرانجام نرسيده است غني سازي موادغذايي عمده باروي راهکاري است که بايد به اجرا گذاشته شود. مصرف غذاهاي غني شده با روي مي تواند بخشي از روي مورد نيار بدن را تامين کند.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید