پروتئين ها ترکيبات پيچيده اي هستند که از واحدهاي ساختماني به نام اسيدهاي آمينه بوجود مي آيند.
در ساختار اسيدهاي آمينه عناصري چون کربن، هيدروژن، اکسيژن، نيتروژن وگوگرد به کار مي رود.هر چند اسيدهاي آمينه زيادي در طبيعت وجود دارند اما مهمترين آنها براي بدن ما اسيد هاي آمينه ضروري هستند. اطلاق عنوان ضروري به اين دليل است که وجود اين اسيدهاي آمينه در مواد غذايي مصرفي حياتي است زيرا در عين حالي که بدن براي ساخت پروتئين هاي مورد نياز خود به وجود آنان احتياج دارد قادر به ساخت آنها نبوده و يا در حدي که نياز هاي بدن را تامين کند توليد نمي شوند.اين اسيدهاي آمينه شامل ليزين، ميتيونين، تريئونين، ترپتوفان، لوسين، ايزولوسين، والين، فنيل آلانين، آرژنين و هيستيدين است. البته در اين ميان بايد گفت که ضرورت وجود آرژنين تنها مربوط به دوران کودکي و سنين رشد است. بزرگسالان نيازي به آن در رژيم غذايي خود ندارند.
بدن از اسيد هاي آمينه ضروري براي ساخت پروتئين هاي مورد نياز خود که در ساختمان ماهيچه ها،اندام ها،استخوان ها و پوست وارد مي شوند استفاده مي کند.همچنين براي توليد آنزيم ها،اکثر هورمون ها،آنتي بادي ها و گروهي از فراورده هاي ويژه به وجود اين اسيد هاي آمينه نياز است.
کمبود پروتئين: کمبود پروتئين يا يکي از اسيد هاي آمينه ضروري يا بيشتر آنها در رژيم غذايي منجر به کاهش رشد در بچه ها يا کاهش حجم بافت ماهيچه اي در بزرگسالان مي شود.اگر اين مشکل ادامه يابد حتي ممکن است در شرايط حاد منجر به مرگ شود.حالت حاد سوء تغذيه پروتئين- انرژي به دو شکل تعريف مي شود: ماراسموس(marasmus)که يک نوع حاد از کاهش توده چربي و ماهيچه اي در بدن است و کواشيرکور(kwashiorkor)که به صورت ورم و آماس شکم بروز مي کند. افراد مبتلا به اين بيماري کساني هستند که اسيد هاي آمينه ضروري را به مقدار بسيار کم دريافت مي کنند.
منابع غذايي: هر چند پروتئين ها در همه غذاهاي فراوري نشده وجود دارند اما کيفيت آن در غذاهاي مختلف بسته به مقدار و نسبت اسيد هاي آمينه ضروري متفاوت است. اگر چه پروتئين هاي حيواني که عمدتا" در گوشت و شير و تخم مرغ موجود است به عنوان منابع عالي پروتئين چه از نظر مقدار و چه از نظر کيفيت معرفي مي شوند اما پروتئين هاي گياهي از نظر کمي و کيفي با يکديگر متفاوتند. به عنوان مثال اعضاي خانواده حبوبات همچون سويا، لوبيا قرمز، لوبيا چشم بلبلي،لپه و عدس از نظر کمي غني از پروتئين هاي با کيفيت هستند اما نان و غلات و ميوه جات و بيشتر سبزيجاتي که برگ و ساقه آنها مصرف مي شوند منابع خوب پروتئين نيستند.در اين ميان هر چند سيب زميني داراي پروتئين با کيفيت است اما خوردن به تنهايي آن مقدار مورد نياز بدن را تامين نمي کند.
اما مي توان با ترکيب کردن بعضي از غذاهاي گياهي با يکديگر نقص پروتئيني آنها را برطرف کرده و براي گياه خواران و کساني که دسترسي به منابع پروتئين هاي حيواني ندارند اين امکان را فراهم مي اورد که دچار کمبود اسيدهاي آمينه ضروري نشوند.
مقدار توصيه شده: حداقل نياز کودکان 7 تا 10 ساله به پروتئين معادل 28 گرم در روز است.تا 50 سالگي نياز به مصرف پروتئين با افزايش سن بيشتر مي شود يعني به حدود 63 گرم در روز براي مردان و 50 گرم در روز براي زنان مي رسد و سپس از 50 سالگي مقدار نياز بدن به آن ثابت مي ماند.در زمانهاي خاص همچون بارداري و شيردهي پروتئين اضافي مورد نياز به ترتيب 10+گرم و15+گرم در روز مي رسد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید