گسترش فراينده جنبش هاي فمينيستي در سراسر جهان و مسايل مربوط به گرايشهاي جنسيتي با توجه به ريشه هاي فرهنگي هر جامعه، به اشکال مختلفي بروز پيدا مي کند. اين موضوع بويژه در جهان در حال توسعه ويژگي هاي خاص خودش را داراست. امروز سرفصل «زنان» در کنار موضوعات اجتماعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي و... يک موضوع کاملا مستقل است. رواج سايت ها ، وبلاگ ها و تشکل هاي زنان که بر تساوي حقوق شان با مردان تاکيد دارند، در تلاشند تا فضاي مرد سالاري جوامع را بشکنند و حقوق زنان را به عنوان بخشي از حقوق بشر نهادينه سازند. فرا رسيدن روز زن و روز مادر بار ديگر اين پرسش جدي را مطرح مي سازد که نگرش شهروندان امروزي نسبت به حضور و جايگاه زنان در جامعه چگونه است؟
در همين رابطه ايسپا (مرکز افکارسنجي دانشجويان ايران) در پژوهشي با عنوان «بررسي نگرش شهروندان تهراني نسبت به زنان»، نظرات تهراني ها را درباره اهميت تحصيل و اشتغال زنان، فعاليت هاي اجتماعي ، ورزشي و سياسي آنها جويا شده است.
حجم نمونه اين پژوهش پيمايشي را 856 نفر از زنان و مردان در مناطق 22 گانه تهران به صورت نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي تشکيل مي دهند. نيمي از پاسخگويان، زن و نيمي مرد بوده اند. نتايج اين بررسي در گزارش حاضر آمده است.
اشتغال زنان
اشتغال زنان بويژه با حجم  بالاي زنان دانشگاهي در سال هاي اخير از اهميت خاصي برخوردار شده و اين موضوع در نتايج نظرسنجي مذکور هم مشهود است. بيش از 63 درصد پاسخگويان معتقدند اشتغال زنان به اندازه اشتغال مردان مهم است و فقط 18 درصد با اين موضوع کاملا مخالفت کرده اند. سايرين هم «تا حدودي» اهميت اشتغال زنان و مردان را يکسان دانسته اند. بر همين اساس بيشتر پاسخگويان (46 درصد) با اين موضوع  که اگر آنها کارفرما بودند، بيشتر مردها را استخدام مي کردند، مخالفند و فقط 21 درصد اولويت استخدام را به مردان مي دهند. سايرين هم نظر بينابين داشته اند.
عليرغم اهميت اشتغال زنان، از نظر بيشتر پاسخگويان (41 درصد) اشتغال زنان در خارج از خانه خيلي ضروري نيست. به عبارت ديگر با توجه به اينکه مردان وظيفه اصلي تامين مايحتاج زندگي را بر عهده دارند، زنان حتما لازم نيست شاغل باشند; البته 24 درصد نيز اشتغال زنان را بسيار ضروري دانسته اند.
طرح اين موضوع که «وظيفه زنان بچه دار ، صرفا خانه داري است» در عصر حاضر شايدکمي قديمي به نظر مي رسد اما با توجه به نظرسنجي ايسپا، عليرغم مخالفت 60 درصدي با اين موضوع، 23 درصد موافق و 17 درصد نيز تا حدي موافقند که زنان بچه دار فقط بايد خانه داري کنند و شغلي ديگري نداشته باشند.
مجموع نتايج اين نظرسنجي در بخش اشتغال بيانگر اين است که نگرش جامعه درباره سطح اشتغال زنان در ايران امروز، از خانه به اجتماع تحول پيدا کرده است. اما آيا اين نتايج در مورد تحصيلات زنان هم صدق مي کند ؟
تحصيلات زنان
پاسخ سوال فوق هم مثبت است. 76 درصد پاسخگويان معتقدند تحصيلات در سطح بالا براي دختران و پسران ضروري و مفيد است و فقط 19 درصد اولويت را به پسرها داده اند و 4 درصد هم به دخترها. نکته جالب در اين نظرسنجي پاسخي است که پاسخگويان به اين سوال داده اند: «خانواده اي با داشتن 4 فرزند (2 پسر و 2 دختر)، اگر بخواهند 2 نفر را به دانشگاه بفرستند، کداميک را بايد بفرستند؟» نتايج به دست آمده حاکي از آن است که 64 درصد معتقدند در صورت وجود مشکلات مالي در خانواده، يک دختر و يک پسر به دانشگاه فرستاده شود، 25 درصد دو پسر و 6 درصد نيز دو دختر را ترجيح داده اند. همچنين حدود نيمي از شهروندان تهراني درباره تحصيلات در رشته هاي مهندسي معتقدند مردها در رشته هاي مهندسي از زنان موفق ترند. 30 درصد با اين موضوع مخالفت کرده اند.
تصميم گيري مشارکتي مردان و زنان
«تصميم گيري در مورد مسايل مهم خانواده فقط بر عهده مردان نيست.» نظرسنجي ايسپا نشان مي دهد 53 درصد پاسخگويان معتقد نيستند که فقط مردان بايد در مورد مسايل مهم خانواده تصميم گيري کنند بلکه مشارکت زنان هم ضروري است. البته 18 درصد هم گفته اند که حرف، حرف مردان است و آنها تصميم گيران اصلي خانواده هستند بقيه هم نظر بينابين داشته اند.
عقايد کليشه اي و صفات منتسب به زنان
نظرسنجي ايسپا نشان مي دهد نگرش مردم نسبت به حضور زنان در مسايلي نظير ورزش، سياست و... با تحول همراه است. تقريبا70  درصد پاسخگويان ورود زنان به مباحث سياسي را آزاد مي دانند و بيش از 80 درصد نيز نسبت به ضرورت ورزش زنان و يا گرفتن گواهينامه رانندگي توسط آنان و ساير فعاليت هاي اجتماعي نگرش مثبتي دارند.
در بخش ديگري از پژوهش ايسپا، نگرش شهروندان تهراني در خصوص صفات منتسب به زنان براثر عقايد کليشه اي و تصورات قالبي مورد بررسي قرار گرفته است که نتايج آن به طور کلي بيانگر ارتقاي سطح نگرش شهروندان نسبت به مسايل ياد شده است; به گونه اي که حدود 80 درصد افراد، ديگر زنان را ضعيفه نمي دانند. حدود 70 درصد هم معتقد نيستند که عقل مردها از عقل زنان کاملتر است. همين ميزان نيز با اين عبارت«  به حرف زن نمي شود اعتمادکرد»، مخالفند. البته درمورد پرحرفي اين آمار بالعکس است! به گونه اي که بيشتر پاسخگويان (52 درصد) معتقدند زنان موجودات پرحرفي هستند که اگر تا حدودي موافق (20 درصد) را هم در نظر بگيريم 70 درصد موافق پرحرفي زنان هستند و 30 درصد مخالف.در مجموع نظرسنجي ايسپا بيانگر اين است که نگرش هاي شهروندان نسبت به زنان در حوزه هاي مختلف اجتماعي، سياسي به اقتصادي و فرهنگي در جهت مثبت حرکت مي کند. اگرچه هنوز هم کاستي هاي فراواني نسبت به حقوق زنان در ايران و البته سايرکشورها به چشم مي خورد اين امر بينش عميق تر مسئولان و برنامه ريزان و توجه ويژه آنها را در خصوص مسايل مربوط به زنان مي طلبد.