اشعار کودکانه يکي از روش‏هاي مناسب براي آموزش مفاهيم به کودکان است. شعر خواني در آموزش زبان دوم به کودکان نيز مي تواند شيوه مناسبي باشد. اشعار نه تنها در يادگيري زبان دوم به کار برده مي‏شود بلکه در يادگيري زبان مادري نيز اهميت بسزايي دارد. کودکان از همان آغاز تولد به ريتم و آهنگ علاقه نشان مي‏دهند. 

آنها به شدت و زير و بمي صداها حساس‏اند و حتي عکس‏العمل‏هاي متفاوت به سبک‏هاي متفاوت موسيقي دارند. همين حساسيت به زير و بم هاست که يادگيري قدرت تکلم آنها را افزايش مي‏دهد. استفاده از اشعار به صورت موزون و ريتميک براي کودکان در رشد شناختي و عاطفي آنها نيز موثر است. موسيقي از طريق تحريک فرد براي دقت بيشتر نسبت به نوع صدا، ريتم، ملودي، آهنگ، جهت صدا و... در افزايش حافظه و تمرکز موثر است؛ البته انتخاب نوع مناسب موسيقي ، خود جاي بحث دارد و بايد در مورد آن جانب احتياط را رعايت کرد و مسلما موسيقي هايي که به جاي آرام بخشي به توليد نوعي استرس در فرد مي انجامد نمي تواند به تقويت حافظه و تمرکز منجر شود.
 
ريتم، ملودي، هارموني و... جزو عواملي هستند که موجب تقويت حافظه مي‏شوند. اشعار کودکانه انگليسي که با عنوان nursery rhymes معرفي مي‏شوند اکثراً اشعاري هستند که کودکان را با فرهنگ‏هاي مختلف و موضوعات فرهنگي مثل غذا، بازي، حيوانات خانگي، جشن‏ها، حمل نقل، نحوه لباس پوشيدن حيوانات مزرعه و خانواده آشنا مي‏کنند. استفاده از اين اشعار تسلط کودک بر لغات مرتبط با اين موضوعات را افزايش مي‏دهد. اين اشعار را مي‏توان به طريق مختلف به کودک آموخت و اينکه با وجود اين اشعار مي‏توان سرگرمي‏ها و روش‏هاي يادگيري بيشتري را براي کودک به وجود آورد. اشعار مورد علاقه کودکان بيشتر آنهايي هستند که درباره حيوانات يا با صداي حيوانات هستند و يا به قسمت‏هايي از بدن اشاره دارند که مي‏توانند همراه با ريتم آهنگ لمس شوند. کودک دوست دارد آهنگ لمس شوند. کودکان دوست دارند آهنگ‏ها را در حين انجام کارهاي متداول زمزمه کنند و خواندن اشعار را با حرکت همراه کنند.
اشعار کودکانه متداول زبان مورد يادگيري را براي کودکتان انتخاب کرده و براي او بخوانيد. اجازه دهيد براي يک دوره متوالي تقريباً يک يا دو هفته کودک تنها به يک شعر گوش کند. نيازي نيست که کودک را بنشانيد و از او بخواهيد به آهنگ گوش کند. اجازه دهيد آهنگ در فضاي اتاقش پخش شود و يا خودتان آن را بخوانيد. اگر چه او مشغول کار ديگري است اما ذهن او ناخودآگاه صدا را ضبط خواهد کرد. او شعر را حفظ کرده و در مورد معني آن از شما سوال خواهد پرسيد.
امروزه ثابت شده که افرادي که از کودکي در معرض آموزش و بازي‏هاي موسيقايي بوده‏اند، حافظه بسيار بهتري دارند.
به عنوان مثال: براي آموزش کلماتي خاص مي توانيد اشعار مربوط را بخوانيد و همراه با آن به صورت حرکاتي معناي شعر را برسانيد. براي آموزش شعري با مفهوم چشمک زدن ستاره مي‏توانيد تمام انگشتان دستتان را در کنار هم جمع کرده و باز و بسته کنيد و به اين صورت مفهوم چشمک زدن را به کودک نشان دهيد و يا براي تداعي کلمه کوچک دستانتان را جمع و براي بزرگ دستانتان را از هم باز کنيد، همين طور براي نشان دادن بالا و آسمان و ... .
قسمت‏هاي مختلف شعر را روي چند کارت نقاشي کنيد و از کودکتان بخواهيد آنها را به ترتيب روال داستان پشت سر هم قرار دهد.
گاهي اوقات کودکان مي‏توانند خود را در نقش شخصيت‏هاي داستان شعر قرار داده و نمايش آن را بازي کنند . گاهي حتي مي‏توان شعرها را تبديل به يک نمايشنامه کرد و آنها را بازي کرد. گاهي کودک مي‏تواند محتواي داستاني شعرها را نقاشي کند. با استفاده از شعرها مي‏توانيد کارت و صفحات رنگي بسازيد. به اين صورت که قسمت‏هاي مختلف شعر را روي چند کارت نقاشي کنيد و از کودکتان بخواهيد آنها را به ترتيب روال داستان پشت سر هم قرار دهد. او مي‏تواند با تصاوير داستان کارت پستال تهيه کند و آن را به دوستانش هديه کند.

مي‏توان صفحات رنگ نشده اين اشعار را از اينترنت تهيه کرده و از کودکتان بخواهيد آنها را رنگ کند و يا حتي خودتان نيز مي‏توانيد آنها را نقاشي کنيد. سعي کنيد قوه خلاقيت او را با استفاده از اين اشعار تحريک کنيد گاهي از او بخواهيد به جاي اينکه شعر را بخواند روند داستان را برايتان تعريف کند، سپس با تغيير اتفاقات روند داستان پايان آن را تغيير دهد. اين روش کمک مي‏کند هم ذهن کودک درگير شود و هم کلمات جديدي به کمک شما به خزانه لغاتش اضافه شود. 

زهرا کهدوئي کارشناس روانشناسي و مدرس زبان انگليسي
ماهنامه کودک