همه مادران مي دانند که ارتباط پوستي والدين با نوزاد و کودک چه آثار خوبي به جا مي گذارد علاوه بر ايجاد حس ارامش و امنيت مي تواند توان هوشي کودک و هشياري او را افزايش داده و بيماري ها را در کودک بهبود دهد و حتي براي جلوگيري از يبوست مفيد است. دکتر شريعت، متخصص بهداشت مادر و کودک و معاون پژوهشي مرکز تحقيقات مادر، جنين و نوزاد در گفتگو دراينباره ميگويد: ماساژ کودکان از بدو تولد تا پايان شيرخوارگي در رشد عاطفي و رواني، تکامل اجتماعي و هوشي کودک تاثير بسزايي دارد. به گفته اين متخصص، مهمترين اصل در ماساژ کودک، رضايت کامل مادر يا فرد ماساژدهنده از عملي است که انجام ميدهد؛ چراکه بايستي در او به حد کافي اعتماد ايجاد شده و باور داشته باشد که ماساژ، تاثيرات مثبت فراواني دارد يا حداقل هيچگونه ضرري براي کودک ندارد.

در اين مقاله سعي داريم طريقه اين کار را به شما آموزش دهيم تا با روشي بهتر آن را انجام دهيد .البته در اين مطلب به جزئيات ماساژ سر و صورت کودک مي پردازيم.
سر و صورت
اوايل، بچه‏ ها نسبت به ماساژ سر و صورت مقاومت مي‏کنند. به ويژه در طول اولين هفته‏ هاي زندگي‏شان و بخصوص اگر وضع حمل طولاني يا دردناک بوده باشد. ماساژ اين قسمت را به طور دائم براي سه يا چهار روز متوالي انجام دهيد. اگر نوزادتان ناراحت شد يا شروع به گريه کرد اين کار را متوقف کنيد و قسمت‏هاي ديگر بدن او را ماساژ دهيد، اما پس از چند روز يا چند هفته بعد، مجدداً ماساژ سر و صورت را شروع کنيد. وقتي نوزادان به اين حرکات عادت کردند از آن لذت بسياري مي‏برند. اين لذت وقتي بزرگ‏تر شوند، حتي بيشتر هم مي‏شود. براي ماساژ اين قسمت نوزادتان را به پشت و در حالي که پاهايش به طرف شماست بخوابانيد. حرکاتتان بايد سبک و با آرامش توام باشد. از روغن استفاده نکنيد يا حداقل مقدار کمي از آن استفاده کنيد.
ماساژ کودکان از بدو تولد تا پايان شيرخوارگي در رشد عاطفي و رواني، تکامل اجتماعي و هوشي کودک تاثير بسزايي دارد
1- ماساژ سر:
دست‏هايتان را دور سر کودک قرار دهيد. به گونه‏اي که انگشتان سبابه‏تان را روي بالاترين قسمت پيشاني يعني محل رويش مو حلقه کرده و آنگاه ماساژ را از بالاي سر با حرکات هماهنگ دست‏ها شروع کنيد تا به انتهاي پشت سر برسيد. بعد مستقيما به حرکت شماره دو بپردازيد.
2- ماساژ فک‏ها:
دستانتان را جداگانه در دو طرف صورت و کنار گوش‏هاي کودک قرار دهيد. آن‏گاه انگشتانتان را در طول فک‏هاي او حرکت دهيد تا هر دو دست به چانه برسند.
ماساژ صورت
1- کشيدن پيشاني:
شست‏هايتان را وسط پيشاني کودک درست زير خط رويش موها قرار دهيد. هر دو شست را به طرف بيرون، روي خطي مستقيم و به سمت دو طرف صورت بکشيد. اين کار را براي قسمت‏هاي پايين‏تر پيشاني هم تکرار کنيد مانند آنکه گويي دوشستتان در حال کشيدن چندين خط بر روي پيشاني کودک هستند.
 
2- ماساژ شقيقه‏ها:
آخرين ماساژ را، در قسمت پيشاني، بدين گونه انجام دهيد که شست‏هايتان را در وسط پيشاني و درست در بالاي ابروها قرار دهيد و به آرامي آنها را تا قسمت شقيقه‏هاي نوزاد حرکت دهيد. در حالي که اين حرکت را آرام انجام مي‏دهيد، مي‏توانيد تا حدودي دست‏ها را محکم بکشيد. حالا چند حرکت چرخشي کوچک روي شقيقه‏ها انجام دهيد.
3- ماساژ استخوان‏هاي بالاي گونه:
شست‏هايتان را روي دو طرف استخوان بيني قرار دهيد با يک حرکت مداوم شست‏ها را به طور همزمان و در طول قسمت بالايي استخوان گونه، در دو طرف صورت بکشيد.
4- ماساژ استخوان‏هاي پايين گونه:
شست‏هاي هر دو دست را مجدداً روي هر دو طرف پرده بيني، اين بار کمي پايين‏تر، قرار دهيد با يک حرکت جارويي انگشتان شستتان را در طول قسمت پايين استخوان گونه و به خارج و اطراف صورت بکشيد.
5- ماساژ چرخشي روي خط فک بالا:
دو شستتان را در کنار هم روي فرورفتگي بالاي لب نوزادتان قرار دهيد. با فشار آرامي حرکات چرخشي کوچکي را با شست‏هايتان ايجاد کنيد. هر يک از شست‏ها را به آرامي کمي به بيرون بکشيد و اين کار را تکرار کنيد. اين کار را در طول خط فک بالا ( که از روي صورت قابل لمس است) و به طرف قسمت بيروني صورت تا گوش‏ها انجام دهيد.
مهمترين اصل در ماساژ کودک، رضايت کامل مادر يا فرد ماساژدهنده از عملي است که انجام ميدهد؛ چراکه بايستي در او به حد کافي اعتماد ايجاد شده و باور داشته باشد که ماساژ، تاثيرات مثبت فراواني دارد يا حداقل هيچگونه ضرري براي کودک ندارد.
6- ماساژ چرخشي روي خط فک پايين:
شست‏هاي دو دستتان را در کنار هم درست در زير نقطه مرکزي لب پايين قرار دهيد و با فشار کمي با هر يک از شست‏ها حرکتي چرخشي ايجاد کنيد. سپس شست‏ها را به آرامي کمي دورتر و به طرف بيرون حرکت دهيد و اين کار را تکرار کنيد. اين کار را دوباره در طول خط فک پايين تا گوش‏ها ادامه دهيد.
7- ماساژ گوش‏ها:
گوش‏ها را کمي با فشار بماليد. به اين ترتيب که لبه بيروني بالاي گوش را بين انگشت سبابه و شست بگيريد. در اين حالت، حرکت چرخشي کوچکي به طرف پايين لبه بيرون نرمه گوش بدهيد.
8- ماساژ چانه:
از مرکز چانه شروع کنيد. گوشت و نرمي پايين چانه را بين شست و انگشت سبابه نگه داريد و به آرامي بچلانيد. در طول خط فک پايين تا گوش اين حرکت را تکراري کنيد. سپس اين کار را روي طرف ديگر چانه هم انجام دهيد. به طور متناوب و در حالي که هماهنگ کار مي‏کنيد، هر دو طرف چانه را با استفاده از هر دو دست، نيشگون‏هايي آرام بگيريد.