اين سؤال در واقع برمي گردد به روابط سالم و سازنده بين همسران و اين كه آنان در روابط با ديگران چه مسايلي را بايد رعايت كنند. چگونگي روابط همسران با يكديگر و با فرزندان و اطرافيان نقش بسيار مهم و اساسي در سعادت و خوشبختي يا شكست و ناكامي آنان دارد. روابط سالم و سازنده به موفقيت و استحكام خانواده منتهي مي شود و روابط ناسالم، انواع مشكلات در زندگي از جمله طلاق و اختلافات خانوادگي را به همراه دارد.[1] بنابراين، بايد بدانيم يك زندگي مطلوب و روابط سالم و سازنده بين همسران از چه ويژگي هايي برخوردار است. 

ويژگي هاي روابط سالم و سازنده بين همسران:
1. احترام متقابل: يكي از ويژگي هاي اصلي همسران موفق اين است كه براي همديگر و براي فرزندان و ديگر اطرافيان احترام بالايي قايل هستند. احترام متقابل به معناي عدم انتقاد از يكديگر و سكوت در برابر گفتة وي نيست. معناي احترام اين نيست كه زن و شوهر عواطف و احساسات منفي خود را از يكديگر پنهان و آنها را به صورت عقده هاي رواني روي هم جمع كنند،‌ بلكه به معناي آن است كه هر كدام براي شريك زندگي خود ارزش قايل شود. در مواردي كه از يكديگر انتقاد هم مي كنند، بايد با لحن مودبانه و به دور ا ز اعراض و عقده هاي منفي باشد. درگيري ها و اختلافات هنگامي در خانواده پديد مي آيد كه همسران براي يكديگر و براي فرزندان احترام قايل نباشند.[2]
2. درك متقابل يكديگر: با توجه به اين كه زن و شوهر در دو خانواده و چه بسا در دو فرهنگ جداگانه پرورش يافته اند، طرز تفكرها، سليقه ها و برداشت هاي متفاوتي از زندگي دارند و ممكن است دربارة هر مساله اختلاف نظر وجود داشته باشد. دربارة مسايل مهم و بنيادي، همسران بايد از سليقه هاي شخصي خود دست برداشته و با توافق و مشورت يكديگر روشي را كه به نفع زندگي مشترك آن ها است، انتخاب كنند. امّا در مسايل جزيي مثلاً اين كه از چه رنگي خوش آنها مي آيد يا چه غذايي را بايد دوست داشته باشند، هر كدام مي توانند سليقه و انتخاب خود را داشته باشند.
3. رعايت احكام و ارزش هاي الهي در زندگي: بسياري از اختلافات و درگيري هاي بدان دليل است كه طرفين به اصول و ارزش هاي ديني و اخلاقي در روابط خود با ديگران پايبند نيستند. زن و شوهر براي ادامة زندگي سالم بايد ارزش هاي ديني و اخلاقي مانند تقوا، عفت، صداقت، ايثار و... را رعايت كنند. رعايت ارزش هاي الهي و حفظ عفاف و دوري از مواضع تهمت، سعادت خانواده را تضمين مي كند.[3]
4. برخورد منطقي: از ويژگي هاي روابط سالم و سازندة همسران اين است كه در عين انتقاد و اعتراض هايي كه به عملكرد يكديگر دارند، با همسرشان و با ديگر اعضاي خانواده و فاميل برخوردي انساني و منطقي داشته باشد. اگر انسان بخواهد هميشه حرف و ادعاي خود را به كرسي بنشاند و آبروي همسر خود يا ديگران را ببرد، در زندگي خود روي خوشبختي را نخواهد ديد. تعادل در زندگي مشترك زماني برقرار مي شود كه روابط متقابل بر پاية عقل و منطق استوار باشد. همسران بايد وضعيت يكديگر را درك كنند. متاسفانه برخي از همسران با وجود آن كه مي دانند وضعيت اقتصادي شان مطلوب نيست، توقعاتي از شوهرشان دارند كه براي وي مقدور نيست. از اين گونه توقعات بايد دست برداشت. همسران نبايد زندگي خود را با ديگران مقايسه كنند و بگويند چون فلان همسايه يا فاميل زندگي شان اينگونه است، ما هم بايد مثل او باشيم. روش منطقي اين است كه توقعات خود را با ميزان درآمد خويش هماهنگ كنيم.
5. چشم پوشي از خطاها: بيشترين سفارش اسلام در مورد مسايل خانوادگي و ارتباط با فرزندان و ديگران اين است كه بايد از اشتباهات و خطاهاي يكديگر چشم پوشي كنيم.[4] وجود عفو و گذشت، به يقين كانون خانواده را گرم نگاه مي دارد و عشق و محبت را افزايش مي دهد.
البته يكسري مسايل بين همسران وجود دارد كه مخصوص خود آن ها است و نبايد فرزندان از آن مطلع شوند، مثلاً روابط صميمي كه با يكديگر دارند و با برخي رازهايي كه مربوط به خود آن ها است، بايد هميشه از فرزندان و ديگران مخفي نگه دارند. از جمله مسايلي كه والدين بايد رعايت كنند، روابط جنسي آن ها و تربيت جنسي فرزندان است. در آيات و روايات توصيه هاي زيادي در اين زمينه شده و روان شناسان نيز تاكيد نموده اند كه والدين بايد در مورد مسايل تربيتي و اخلاقي فرزندان كمال دقت را داشته باشند. 

منابع براي مطالعة بيشتر
1. محمد رضا شرفي، خانوادة‌ متعادل، تهران، انجمن اولياء و مربيان، 1374.
2. علي قائمي، خانواده و مسايل همسران جوان، تهران، نشر اميدي، 1362.
3. فرانك فينچام، رابطة همسران، ترجمة مهدي قراچه داغي، پيك بهار، 1380.
حضرت عيسي ـ عليه السّلام ـ ,
«تفاهم اساسي ترقي است.»[5]


[1] . فليپ باركر، خانواده درماني پايه، ترجمة دهقاني، انتشارات رشد، 1375، ص 44 - 42، (اقتباس).
[2] . همان، فصل 5.
[3] . علي قائمي، خانواده و مسايل همسران جوان، تهران، نشر اميدي، 1362، ص 258.
[4] . احمد حسينا، بهداشت روان ازدواج و همسرداري، تهران، نشر مفيد، 1380، ص 208 ـ 201.
[5] . خانوادة متعادل، محمد رضا شرفي، انجمن اولياء و مربيان، ص 71.
( انديشه قم )