آداب معاشرت و برخوردهاي اجتماعي
روزي امام سجاد عليه السلام داشتند از مسجد خارج ميشدند كه شخصي با حضرت ملاقات كرد و امام عليه السلام را دشنام داد. غلامان حضرت خواستند او را تنبيه كنند اما آن حضرت اجازه نداد و فرمود: آنچه از كارهاي ما بر تو پوشيده است بيشتر است "ما سترعنك من امرنا اكثر"
بعد فرمودند: آيا نيازي داري تا تو را كمك كنيم؟ آن شخص شرمنده شد. امام عليه السلام دستور دادند كه هزار درهم به او بدهند بعد از آن زمان هرگاه آن شخص امام را ميديد ميگفت: گواهي ميدهم كه شما فرزند رسول خدا هستي. منتهي الا مال /2/6
يكي از ياران امام صادق عليه السلام تعريف ميكند كه روزي شخصي خدمت امام رسيد و گفت: پسر عمويت به شما ناسزا ميگويد. حضرت به كنيز خود دستور داد تا برايش آب حاضر نمودند وضو گرفت و مشغول نماز شد. من با خودم گفتم كه: حتماحضرت نفرين خواهند كرد. اما با حيرت تمام ديدم كه امام بعد از نماز دست به دعا برداشت و گفت: خدايا من از حق خود گذشتم جود و كرم تو از من بيشتر است او را ببخش.منتهي الامال 2 / 144

آداب معاشرت

1- سلام كردن
قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: الا اخبركم بخير اخلاق اهل الدنيا و الاخرة قالوا: بلي يا رسول الله. فقال: افشأ السلام في العالم. بحار / 76 / 11
پيامبر فرمود آيا از بهترين اخلاق اهل دنيا و آخرت آگاهتان سازم؟ حاضران گفتند آري اي فرستاده خدا. پيامبر فرمود آشكارا سلام كردن در عالم.

2 - مصافحه نمودن
قال الباقر عليه السلام: ان المؤمن ليلقي المؤ من فيصافحه فلا يزال الله ينظر اليهما و الذنوب تتحاتّ عن وجوههما كما تتحاتّ الورق من الشجر. كافي / 3 / 261
[آنگاه كه] مومن، مومني را ملاقات ميكند و با او دست ميدهد، خدا آنان را نظاره ميكند و [در اين حال] گناهان مانند ريزش برگ از درختان از روي آنان ميريزد. 

3- رعايت احترام
قال السجاد عليه السلام: للزهري اما عليك ان تجعل المسلمين منك بمنزلة اهل بيتك فتجعل كبيرهم بمنزلة والدك و تجعل صغيرهم بمنزلة ولدك و تجعل تربك (همسال ) بمنزلة اخيك فاي هولأ تحبّ ان تظلم؟. بحار / 74 / 156
امام سجاد به زهري فرمودند بر تو واجب است تامسلمانان همانند خانواده خود قرار دهي و بزرگسالانشان را به منزله والدين خود و كمسالان آنان را مثل فرزندان خود و همسالانت را به سان برادرت بداني. پس به كداميك از آنان دوست داري كه ظلم كني؟

4- جستجو نكردن از عقايد مردم
قال الصادق عليه السلام: لاتفتشّ الناس عن اديانهم فتبقي بلا صديق. بحار/75/253
مردم را تفتيش عقايد نكن تا بدون دوست نماني

5 - احسان و خدمت 6- خوش خلقي
قال علي عليه السلام: في وصية لمحمد بن حنفيه و احسن الي جميع الناس كما تحبّ ان يحسن اليك و ارض لهم ما ترضاه لنفسك و استقبح لهم ما تستقبحه من غيرك و حسّن خلقك حتي اذا غبت عنهم حنّوا اليك و اذا متّ بكوا عليك و قالوا انا لله و انا اليه راجعون و لا تكن من الذين قالوا عند موته الحمد لله ربّ العالمين. وسائل / 8 / 541
به مردم نيكي كن چنان كه دوست داري بر تو نيكي كنند و برايشان به آن راضي باش كه براي خود راضي ميشوي و آنچه از ديگران نميپسندي براي آنان نيز نپسند و خلقت را نيكو كن تا آنكه از آنان جدا شدي بر دورد فرستند و هرگاه مردي برايت گريه كنند و بگويند " انا لله و انا اليه راجعون" و از آنان نباش كه در مرگاشان ميگويند " الحمد لله ربّ العالمين".

6 - طلب آمرزش هنگام جدايي
قال الصادق عليه السلام: اذا تلاقيتم فتلاقوا بالتسليم و التصافح و اذا تفرقتم فتفرقوا بالاستغفار. بحار / 76 / 5
هرگاه به هم روبرو شديد، با سلام و دست دادن با هم برخود كنيد، و آنگاه كه از هم جدا ميشويد با استغفار از  هم جدا شويد.

7 - مدارا نمودن
قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: اعقل الناس اشدّهم مداراة للناس و اذل الناس من اهان الناس.بحار / 75 / 52
داناترين مردم كسي است كه با مردم بيشترين مدارا و گذشت را داشته باشد و پست ترين انسانها كسي است كه به مردم اهانت كند.

8 - برخورد با روي خوش  
قال علي عليه السلام: اذالقيتم اخوانكم فتصافحوا و اظهروا لهم البشاشة و البشر. خصال / 633
وقتي دوستانتان را ملاقات ميكنيد با آنان دست بدهيد و اظهار شادماني كنيد.
9- پذيرفتن عذر
قال السجاد عليه السلام: ان شتمك رجل عن يمينك ثم تحوّل الي يسارك و اعتذر اليك فاقبل عذره. بحار / 78 / 141
هر وقت كسي از يك سو سرزنشت كند آنگاه به سمت ديگرت آمده و عذر بخواهد، عذرش را بپذير.