خداوند در مورد نشانه هاى مردان و زنان با ایمان مى فرماید : ''مردان و زنان با ایمان دوست و ولى و یار و یاور یکدیگرند'' ( و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض،توبه ،71 ) .، ''آنها مردم را به نیکیها دعوت مى کنند ''( یامرون بالمعروف،توبه ،71) ، ''مردم را از زشتیها و بدیها و منکرات باز مى دارند'' ( و ینهون عن المنکر،توبه ،71) . ،آنها به عکس منافقان که خدا را فراموش کرده اند نماز را بر پا مى دارند و به یاد خدا هستند و با یاد و ذکر او ، دل را روشن ، و عقل را بیدار و آگاه مى دارند ( و یقیمون الصلوة ) . ، آنها بر خلاف منافقان که افرادى ممسک و بخیل هستند بخشى از اموال خویش را در راه خدا ، و حمایت خلق خدا ، و به بازسازى جامعه ، انفاق مى نمایند و زکات اموال خویش را مى پردازند ( و یؤتون الزکوة ) . ، منافقان فاسقند و سرکش ، و خارج از تحت فرمان حق ، اما مؤمنان اطاعت فرمان خدا و پیامبر او مى کنند ( و یطیعون الله و رسوله ) . سپس مى گوید : خداوند آنها را به زودى مشمول رحمت خویش مى گرداند ( اولئک سیرحمهم الله ).

مردان حق و پیروان راستین مکتب انبیا آنچنان پرظرفیت و پرمایه اند که نه روى آوردن نعمتها آنها را دگرگون مى سازد ، و نه ادبار دنیا ضعیف و ناتوان و مایوس ، آنها به مصداق رجال« لا تلهیهم تجارة و لا بیع عن ذکر الله » (نور،37) ''سودمندترین تجارتها ، و پرفایده ترین درآمدها ، آنها را از یاد خدا غافل نمى سازد ''، آنها فلسفه تلخیها و شیرینیهاى زندگى را به خوبى مى دانند ، آنها مى دانند که گاه تلخیها زنگ بیدار باش است ، و شیرینى ها آزمایش و امتحان الهى . گاه تلخیها مجازات غفلتها است ، و نعمتها براى برانگیختن حس شکرگزارى بندگان .

آرى یکى از مهمترین آثار ایمان به خدا همان وسعت روح ، و بلندى افق فکر ، و شرح صدر و آمادگى مقابله با مشکلات و مصائب و مبارزه با هیجانات نامطلوب نعمتها است . امام على علیه السلام ضمن دعاهائى که در آن سرمشق به یاران خود مى دهد عرض مى کند :« نسئل الله سبحانه ان یجعلنا و ایاکم ممن لا تبطره نعمة ، و لا تقصر به عن طاعة ربه غایة ، و لا تحل به بعد الموت ندامة و کئابة» : ''از خدا مى خواهیم که ما و شما را از کسانى قرار دهد که هیچ نعمتى آنها را مست و مغرور نمى سازد ، و هیچ هدفى آنها را از طاعت پروردگار باز نمى دارد ، و پس از فرا رسیدن مرگ پشیمانى و اندوه دامانشان را نمى گیرد'' ( نهج البلاغه خطبه 64 ).

چیزى که انسان را از ظلم باز مى دارد ، همان ایمان است ، و گرنه یک فرد بى ایمان به هر حال آلوده ظلم و ستم خواهد شد ، و در ضمن نشان مى دهد که مؤمن واقعى کسى است که هرگز آلوده به ظلم و ستمى نشود ، چنانکه در حدیثى از پیامبر اکرم (ص) مى خوانیم «المؤمن من آمنه الناس على انفسهم و اموالهم» : ''مؤمن کسى است که مردم بر جان و مال خود از ناحیه او در امان باشند . و در حدیث دیگرى از همان حضرت (ص) آمده است'' : «المسلم من سلم المسلمون من لسانه و یده» : ''مسلمان کسى است که مسلمانان از دست و زبان او آسوده باشند .''

به همین دلیل در روایات اسلامى روى این مساله تاکید شده است که مؤمن نباید وسائل ذلت خود را فراهم سازد ، خدا خواسته او عزیز باشد او هم براى حفظ این عزت باید بکوشد . در حدیثى از امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه « و لله العزة و لرسوله و للمؤمنین » مى خوانیم : «فالمؤمن یکون عزیزا و لا یکون ذلیلا ... المؤمن اعز من الجبل ان الجبل یستفل منه بالمعاول ، و المؤمن لا یستقل من دینه شىء» : ''مؤمن عزیز است و ذلیل نخواهد بود مؤمن از کوه محکمتر و پر صلابت تر است چرا که کوه را با کلنگها ممکن است سوراخ کرد ولى چیزى از دین مؤمن هرگز کنده نمى شود . ''

در حدیث دیگرى از همان امام مى خوانیم : «لا ینبغى للمؤمن ان یذل نفسه قیل له و کیف یذل نفسه قال یتعرض لما لا یطیق !» : ''سزاوار نیست مؤمن خود را ذلیل کند ، سؤال شد چگونه خود را ذلیل مى کند !'' فرمود : به سراغ کارى مى رود که از او ساخته نیست !

و باز در حدیث سومى از آنحضرت آمده است «ان الله تبارک و تعالى فوض الى المؤمن اموره کلها و لم یفوض الیه ان یذل نفسه ا لم تر قول الله سبحانه و تعالى هیهنا و لله العزة و لرسوله و للمؤمنین و المؤمن ینبغى ان یکون عزیزا و لا یکون ذلیلا» : ''خداوند همه کارهاى مؤمن را به او واگذار کرده جز اینکه به او اجازه نداده است که خود را ذلیل و خوار کند ، مگر نمى بینى خداوند در این باره فرموده : عزت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است ، سزاوار است مؤمن همیشه عزیز باشد ، و ذلیل نباشد.

خداوند در قرآن کریم مى گوید در سرگذشت عبرت انگیز قوم لوط ، نشانه هائى براى متوسمین و مؤمنین است جمع میان این دو تعبیر به ما مى فهماند که مؤمنان راستین ، متوسم هستند یعنى با فراست ، سریع الانتقال و کاملا هوشیار . در روایتى از امام باقر علیه السلام مى خوانیم : که تفسیر «ان فى ذلک لایات للمتوسمین» را از آنحضرت سؤال کردند ، فرمود :منظور امت اسلام است سپس اضافه کرد« قال رسول الله اتقوا فراسة المؤمن ، فانه ینظر بنور الله عز و جل !» پیامبر فرمود :از فراست مؤمن بپرهیزید چرا که به نور خدا مى بیند ! . در روایت دیگرى مى خوانیم که امام صادق (علیه السلام) فرمود : متوسمین ، امامانند . و از امیر مؤمنان على (علیه السلام) نقل شده که فرمود : متوسم ، پیامبر بود ، و من بعد از او و سپس امامان از دودمان من .