مقالات ها

عقلانيت در انديشه بودايي

عقلانيت در انديشه بودايي

نخست به زعم خود محدوده هاي كار را، در اين مقاله، ترسيم مي كنم [1] و آنگاه به برخي از پيش فرض هاي مطرح مي پردازم. (1) عبارتِ «انديشه بودايي» را براي اشاره به انديشه در دين بودايي اختيار كرده ام; درنتيجه، موضوع كندوكاو عقلانيتِ سنت ديني است (مكينتاير[2]، 1988، فصل 1). از مفهومِ «سنت»، امور خاصي به ويژه وحدت و تاريخيّت نتيجه مي شود. وحدتي كه سخنِ يك سنت را توجيه مي كند، پيچيده و درهم بافته است. در سنتِ گسترده و دامنه داري چون آيين بودا، علاوه بر پيوستگي ها، اختلافات و انشعاباتِ در سنت، مراحل يا دوره هاي متفاوتي در تاريخ روائي، گسستگي ها نيز وجود دارد.

ادامه مطلب
زمان ظهور زرتشت از نگاهي ديگر

زمان ظهور زرتشت از نگاهي ديگر

منابع سنّتي تاريخي، زمان ظهور زرتشت (1) را درست 258 سال پيش از اسكندر، و در عهد گشتاسب، پدر داريوش اوّل هخامنشي، آورده اند. به اين ترتيب و با وجود انبوه كاوشهاي پيگيرانه ، مي توان گفت كه زمان دقيق ظهور زرتشت، به سان چيستاني ناگشوده سبب دلمشغولي و اختلاف نظر پژوهندگان دين و فرهنگ كهن ايران زمين شده است; به طوري كه امروزه تعداد آرا و نظرهاي گوناگون ابراز شده، واقعاً بيرون از حدّ شمار مي نمايد. اما صرف نظر از اين مسأله، مي توان به فراست دريافت كه گاه در لابه لاي اظهار نظرها، گرايشهاي معني داري، براي انتساب زمانه زرتشت به دوراني خاصّ وجود دارد. به سخن ديگر، گفته ها و نظريه ها درباره زمان ظهور زرتشت همواره بر مبناي گواهيهاي تاريخي نبوده، بلكه در موارد قابل توجهي، اين مسأله در چارچوب ايدئالها و پيش فرض هاي خاصي «گنجانده» شده است.

ادامه مطلب